Đến thời điểm này, các trường đã hoàn tất chấm điểm và nhiều trường công bố kết quả điểm thi tuyển sinh, nhưng vấn đề chỉnh sửa điểm ưu tiên đối tượng, ưu tiên khu vực (KV) cho thí sinh vẫn còn rối. Để tạo điều kiện cho các trường gỡ rối, Bộ GD-ĐT đã có công văn hướng dẫn nhưng đến nay nhiều trường vẫn chưa thể xử lý rốt ráo, có trường cả 1.000 trường hợp sai sót chưa chỉnh sửa. Thực tế này sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh.
Quá nhiều hướng dẫn
Trong lịch sử tuyển sinh “3 chung” (chung đợt, chung đề và dùng chung kết quả) chưa có năm nào vấn đề cộng điểm ưu tiên đối tượng và ưu tiên KV cho thí sinh lại có quá nhiều thay đổi, rối rắm và phức tạp như năm 2014.
Để hướng dẫn các trường và thí sinh khai đúng đối tượng và ưu tiên KV khi làm hồ sơ đăng ký dự thi, ngày 11-3-2014, Bộ GD-ĐT ra Thông tư 06 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ. Trong đó, nổi bật là những thay đổi về chính sách ưu tiên theo đối tượng và điều chỉnh ưu tiên KV. Theo đó, đối tượng 01 (cộng 2 điểm) được sửa như sau: Thí sinh là người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tại các thôn đặc biệt khó khăn, xã KV1, 2, 3 thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015 được quy định tại Quyết định số 447/QĐ-UBDT ngày 19-9-2013 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Quyết định số 539/QĐ-TTg ngày 1-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt danh sách các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2013 - 2015, hưởng nhóm ưu tiên 1, phù hợp với Nghị định 75/2006/NĐ-CP ngày 2-8-2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục, quy định đối tượng ưu tiên trong tuyển sinh. Về ưu tiên KV, KV1 được điều chỉnh gồm: các thôn đặc biệt khó khăn, xã KV1, 2, 3 thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015 và các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2013 - 2015 theo quy định hiện hành.
Ba ngày sau, ngày 14-3, Bộ GD-ĐT tiếp tục ban hành văn bản số 1260 về hướng dẫn phương hướng - nhiệm vụ công tác tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2014 và cũng nhấn mạnh đến 2 thay đổi về đối tượng và ưu tiên KV.
Ngày 8-4, Bộ GD-ĐT tiếp tục ban hành văn bản 1810 về việc bổ sung xã được hưởng ưu tiên KV1. Trong đó, ngoài các thôn, xã, KV nêu trong Quyết định 447 và Quyết định 539, Bộ GD-ĐT đề nghị các sở GD-ĐT rà soát, điều chỉnh KV ưu tiên trong Quyết định 2405 của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 10-12-2013 phê duyệt danh sách các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135 năm 2014 và 2015.
Sau khi thí sinh đã hoàn tất nộp hồ sơ đăng ký dự thi, tháng 5, Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng mới gửi danh mục các trường THPT đến các sở và các trường ĐH, CĐ để tham khảo, xử lý hồ sơ. Tuy nhiên, danh mục này cũng chưa hoàn toàn chính xác và thời điểm này các sở đã hoàn tất chuyển dữ liệu hồ sơ về cho các trường ĐH, CĐ.
Rõ ràng có quá nhiều văn bản hướng dẫn, nhưng cái quan trọng nhất Bộ GD-ĐT còn thiếu đó là chưa cập nhật, xử lý thông tin vào phần mềm tuyển sinh để xử lý hồ sơ đăng ký dự thi cho thí sinh. Đến tận ngày tập huấn tuyển sinh cho các trường, cán bộ làm tuyển sinh của các trường còn thêm chới với vì phần mềm xử lý hồ sơ, dữ liệu của thí sinh vẫn là phần mềm cũ.
Ảnh hưởng quyền lợi thí sinh
Sau khi Báo SGGP (số ra ngày 4-6-2014) phản ánh về rắc rối trong việc chỉnh sửa, ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh, Bộ GD-ĐT đã ra thông báo gia hạn việc chỉnh sửa sai sót về KV và đối tượng ưu tiên cho thí sinh đến trước ngày công bố điểm thi. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhiều trường vẫn trong thế “có yêu cầu thì sửa, không có yêu cầu thì thôi”. Bởi lẽ để kiểm tra chính xác một thí sinh có thuộc diện ưu tiên KV1 hay không thì ít nhất phải dò đến 3 quyết định (447, 539 và 2405) cùng với việc đối chiếu hộ khẩu, giấy khai sinh… Tất cả đều làm bằng thủ công chứ không có trong phần mềm. Hơn nữa, hiện nay các trường ĐH, CĐ gần như bỏ sót Quyết định 2405 vì Bộ GD-ĐT chỉ nhắc đến quyết định này cho các sở GD-ĐT để xử lý.
Thực tế cho thấy, các trường thành viên của ĐH Quốc gia cũng có hàng trăm thí sinh chỉnh sửa sai sót KV ưu tiên. Đáng nói nhất là Trường ĐH Y Dược TPHCM. Thông tin từ hội đồng tuyển sinh của trường cho thấy, trong tổng số 4.100 phiếu yêu cầu chỉnh sửa sai sót có đến 1.000 trường hợp yêu cầu chỉnh sửa sai sót ưu tiên KV. Nhiều thí sinh thuộc KV1 đã bị trường này chuyển xuống thành KV2 hoặc KV2 nông thôn (KV2-NT).
Để đảm bảo quyền lợi cho thí sinh tỉnh nhà, sau khi phát hiện sai sót của Trường ĐH Y Dược TPHCM, Sở GD-ĐT tỉnh Gia Lai đã có công văn gửi Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục Bộ GD-ĐT báo cáo tình hình và yêu cầu chỉnh sửa nhằm đảm bảo quyền lợi cho thí sinh của tỉnh. Theo công văn sở này phản ánh, Trường ĐH Y Dược TPHCM chuyển toàn bộ thí sinh của tỉnh sang KV2 và KV2-NT.
Trong khi theo quy định, hiện tỉnh Gia Lai có 222 xã, phường, thị trấn thuộc KV 1, 2, 3 thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015 được quy định tại Quyết định số 447. Do đó, tất cả các trường THPT, các trung tâm giáo dục thường xuyên, trường phổ thông nội trú tỉnh... đều thuộc vùng dân tộc và miền núi giai đoạn 2012 - 2015, thí sinh học trung học tại các trường, trung tâm của tỉnh Gia Lai đều được hưởng ưu tiên KV1 theo Quy chế tuyển sinh.
Trao đổi về vấn đề này, một thành viên Ban chỉ đạo tuyển sinh ĐH-CĐ quốc gia năm 2014 khẳng định: “Ưu tiên trong tuyển sinh không phải do Bộ GD-ĐT tự đặt ra mà thực hiện theo các quyết định của Chính phủ. Do đó, dù muốn hay không, dù có phức tạp hay tốn thời gian thì các trường phải tuân thủ thực hiện nhằm đảm bảo quyền lợi cho thí sinh. Trường nào không giải quyết các yêu cầu chính đáng của thí sinh, để sai sót và ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh thì phải hoàn toàn chịu trách nhiệm.
THANH HÙNG