Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Tôi không chạy, không xin, không từ chối, thoái thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước giao phó

(SGGP0). – Nội dung chất vấn Thủ tướng sáng nay 14-11 tập trung vào vấn đề rà soát quy hoạch thủy điện và những giải pháp điều hành  đột phá để khắc phục những yếu kém của Chính phủ, lấy lại lòng tin của người dân.

• Thủ tướng có nghĩ đến từ chức?

Đại biểu Đặng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) đề nghị Thủ tướng trả lời như một cam kết thực hiện chức trách của mình trong nhiệm kỳ này. Thủ tướng đã nhận lỗi về tất cả hạn chế, yếu kém, khuyết điểm, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao. Vậy Thủ tướng có biện pháp gì để khắc phục? Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) chất vấn: trong bài phát biểu đầu kỳ họp, Thủ tướng đã nhận trách nhiệm về tất cả yếu kém trong quản lý hoạt động các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Điển hình là để xảy ra việc Vinashin, Vinalines làm ăn thua lỗ ảnh hưởng đến nền kinh tế... Cử tri hoan nghênh nhưng cho rằng giải pháp khắc phục hậu quả chưa rõ. Nhiều cử tri cho rằng, cử tri rất bức xúc, Chính phủ rất quyết liệt,  nhưng mọi việc vẫn như cũ. “Để khắc phục các vấn đề trên về kiểm tra giám sát các tập đoàn kinh tế, Thủ tướng có giải pháp đột phá gì?

Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) phát biểu: Câu hỏi của tôi  sẽ giúp cho Thủ tướng, Chính phủ sẽ có đủ sức mạnh thực hiện những giải pháp của mình. Trước kỳ họp, toàn dân đều được chứng kiến các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng, trong đó có Thủ tướng đã có lời xin lỗi và xin Trung ương Đảng kỷ luật. Còn tại Quốc hội, Thủ tướng chỉ xin lỗi về trách nhiệm chính trị liên quan đến một số tập đoàn Nhà nước mà thôi, khiến người dân tự đặt câu hỏi, dường như Thủ tướng xem nhẹ trước dân hơn trước Đảng. Dẫu sao việc Thủ tướng có lời xin lỗi trước Quốc hội cũng là một điều đáng ghi nhận vì đây là lần đầu tiên trong lịch sử. Nhưng nhìn ở góc độ khác, việc xin lỗi - một hành vi văn hóa rất đáng khích lệ trong dân - cần được giới hạn trong mối quan hệ giữa bộ máy công quyền với nhân dân. Không thể xin lỗi việc chậm trễ giờ bay của ngành hàng không mà bỏ qua những chế tài xử phạt đã quy định nếu gây thiệt hại cho khách hàng. Khách nước ngoài họ gọi hàng không nước ta là Sorry Airlines là vì thế. Việc làm cho dân hiểu là Nhà nước tạo độc quyền vàng cho SJC khiến dân bất an và chịu thiệt thòi kéo dài để rồi Thống đốc ngân hàng xin lỗi vì đã không giải thích rõ khiến dân hiểu lầm... Đã đến lúc phải đề cao trách nhiệm pháp luật, chứ không chỉ là lời xin lỗi. Phải chăng Thủ tướng nên nhân dịp này thể hiện quyết tâm sửa chữa của mình bằng cách khởi động cho một cuộc phấn đấu Chính phủ hướng tới đoạn tuyệt với lời xin lỗi, thay bằng một tập quán phù hợp với xã hội hiện đại là văn hóa từ chức với một lộ trình để quan chức của ta từng bước làm được điều mà các quốc gia tiên tiến vẫn làm?.

Nhà sử học Dương Trung Quốc tiếp tục phát biểu: “Xa xưa, các cụ nhà ta coi việc cáo quan hồi hương là một cách giữ tiết tháo. Đảng ta đã từng có vị Tổng bí thư, người có công lớn với Cách mạng tháng Tám 1945, sau khi nhận trách nhiệm chính trị về những sai lầm trong cải cách ruộng đất 1956 đã từ chức và tiếp tục phấn đấu để rồi ba thập kỷ sau trở lại với cương vị Tổng bí thư, kịp góp phần khởi động công cuộc đổi mới trước khi từ trần. Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng mình đang nặng trách nhiệm với Đảng, nhẹ trách nhiệm với dân? Thủ tướng có tán thành khởi đầu cho sự tiến bộ của Chính phủ hướng tới một văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không?”

Sau khi trả lời về các giải pháp mà tới đây Chính phủ sẽ tập trung triển khai để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện thành công quá trình tái cơ cấu kinh tế, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trả lời trực tiếp những câu hỏi của đại biểu quan đến việc nhận lỗi của Thủ tướng trước toàn Đảng, toàn dân, những giải pháp để khắc phục các yếu kém đó.

“Với tư cách là Ủy viên Bộ Chính trị, là Thủ tướng, tôi đã nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm chính trị lớn của người đứng đầu Chính phủ về tất cả những yếu kém, hạn chế, khuyết điểm của Chính phủ trong quản lý điều hành trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có yếu kém khuyết điểm trong giám sát, kiểm tra họat động của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước. Trên tinh thần nghiêm túc đó, chúng tôi cũng đã báo cáo Chính phủ sẽ làm hết sức để khắc phục các yếu kém đó, hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng, nhân dân giao phó”, Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng cho biết, với tinh thần đó, Thủ tướng, Chính phủ đã và đang triển khai các giải pháp, nhiệm vụ đồng bộ để khắc phục yếu kém.

Thứ nhất nâng cao năng lực, chất lượng trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế luật pháp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực thi thể chế, cơ chế luật pháp - vốn là một yếu kém, khuyết điểm của Chính phủ. “Có những thể chế, quy định luật pháp do Chính phủ xây dựng, đề nghị Quốc hội thông qua, hoặc do Chính phủ ban hành đều có những vấn đề không sát thực tế, phải sửa đổi bổ sung. Có những thể chế đã ban hành nhưng chờ Nghị định, thông tư nên không đi vào cuộc sống. Hoặc khi hướng dẫn thực hiện không đúng tinh thần; hoặc khi vào thực hiện thì kém hiệu quả; hoặc chậm sửa đổi bổ sung những điều đã lạc hậu. Nhiều vấn đề trong cuộc sống đòi hỏi phải có cơ chế, thể chế quản lý để hạn chế tiêu cực nảy sinh nhưng phản ứng lại quá chậm chạp. Vì vậy, trước hết Chính phủ tập trung nâng cao năng lực trong hoàn thiện thể chế, cơ chế luật pháp, nâng cao năng lực thực thi”, Thủ tướng cho biết.

Thứ hai, nâng cao năng lực dự báo, phân tích, đánh giá tình hình, năng lực phản ánh chính sách kịp thời, hiệu quả, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, kinh tế thị trường nhiều biến động hiện nay.

Thứ ba, Chính phủ tập trung nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý trong việc xây dựng, hoàn thiện các quy hoạch chiến lược. Đây là khuyết điểm cần khắc phục vì việc quy hoạch, kế hoạch không sát thực tế, dẫn đến cản trở tiến trình phát triển đất nước.

Thứ tư, Chính phủ tập trung tăng cường kỷ luật lỷ cương trong quản lý, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm kịp thời các hành vi vi phạm. Đây là khuyết điểm lớn của Chính phủ, đã được nghiêm túc nhìn nhận và đang ra sức khắc phục.

Thứ năm, Chính phủ đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện bộ máy tổ chức của Chính phủ, bộ máy hành chính các cấp. Thủ tướng cho rằng, sức mạnh là ở đây nhưng vừa qua còn nhiều hạn chế. Phải bảo đảm không để một lĩnh vực nào mà không có cơ quan chịu trách nhiệm chính. “Ví dụ hôm qua có đại biểu Quốc hội chất vấn tôi giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ai chịu trách nhiệm quản lý? Tôi đi tìm thì thấy giao nhiệm vụ cho Viện khoa học xã hội, có Viện ngôn ngữ nhưng đây là đơn vị chuyên môn, còn cơ quan quản lý Nhà nước thì chưa có. Vì vậy, tới đây, phải hoàn thiện lại việc phân công, phân cấp, giao quyền cho phù hợp, phát huy được sự năng động của cấp dưới nhưng đồng thời bảo đảm sự chỉ đạo tập trung của cấp trên”, Thủ tướng phát biểu.

Thứ sáu, nâng cao phẩm chất đạo đức của lãnh đạo các cấp, nhất là những người đứng đầu, gắn với tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 để bộ máy chúng ta có đội ngũ hết lòng vì dân, có đạo đức tốt.

Thứ bảy, thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tốt trách nhiệm của tập thể đồng thời đề cao trách nhiệm cá nhân. Nghiêm túc lắng nghe ý kiến của cán bộ, đảng viên, nhân dân, chuyên gia; tiếp thu các ý kiến sáng tạo của các chuyên gia trong quá trình điều hành; nâng cao năng lực giải đáp giải trình của người lãnh đạo các cấp, qua đó chịu sự giám sát của nhân dân.

“Bên cạnh những làm được, làm tốt của Chính phủ vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém, khuyết điểm mà tôi đã nhận trên mọi lĩnh vực, trong đó có quản lý doanh nghiệp nhà nước. Để khắc phục các yếu kém này, Chính phủ đã nghiêm túc có những chương trình, kế hoạch cụ thể để khắc phục, nâng cao hiệu quả điều hành, với tinh thần phấn đấu thực hiện nhiệm vụ được giao”, Thủ tướng khẳng định.

“Đại biểu Dương Trung Quốc nêu có nghĩ đến từ chức không? Đối với tôi, còn 3 ngày nữa là tròn 51 năm theo Đảng, chịu sự quản lý trực tiếp của Đảng. Trong 51 năm qua, tôi không xin Đảng làm, đảm nhiệm chức vụ này hay chức vụ khác, tôi cũng không từ chối, thoái thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước giao phó cho tôi. Là cán bộ, đảng viên của Đảng, tôi đã nghiêm túc báo cáo đầy đủ với Đảng về bản thân mình, báo cáo với Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương. Đảng, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương cũng đã hiểu rõ về tôi về cả về ưu – khuyết điểm, phẩm chất, đạo đức, năng lực, khả năng, sức khỏe, thương tật, tâm tư nguyện vọng của tôi. Đảng trực tiếp quản lý tôi, hiểu rất rõ về tôi, Đảng đã quyết định phân công tôi ứng cử tiếp tục làm Thủ tướng Chính phủ. Quốc hội đã bỏ phiếu bầu thì tôi sẵn sàng chấp hành mọi quyết định của Đảng, của Quốc hội—cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi. Gần suốt cuộc đời tôi theo Đảng, họat động dưới sự quản lý trực tiếp của Đảng, tôi không chạy, không xin, không từ chối, thoái thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước giao phó. Tôi đã làm và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ như trong suốt những năm qua”, Thủ tướng khẳng định.

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Bá Thuyền, Thủ tướng cho rằng, công tác phòng chống tham nhũng thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng chưa đạt yêu cầu của Đảng, Nhà nước đề ra là ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng. Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã được phân công sơ kết báo cáo Trung ương, Trung ương chỉ đạo tiếp tục. Trên tinh thần đó, Chính phủ đã trình Quốc hội lần này cho sửa Luật phòng chống tham nhũng. Chính phủ cũng đã báo cáo hết những yếu kém trong phòng chống tham nhũng và xin sửa luật, vì vậy Thủ tướng xin không trình bày lại.

Thủy điện sông Tranh 2: Chính phủ làm hết sức để bảo đảm yêu cầu an toàn

Thượng tọa Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh) chất vấn giải pháp nào để khắc phục khiếm khuyết của thủy điện. Trả lời, Thủ tướng cho biết thủy điện là nguồn năng lượng tái tạo, là tiềm năng lớn của đất nước. Đảng, Nhà nước ta chủ trương nhất quán là khai thác, sử dụng tiềm năng này để đáp ứng yêu cầu phát triển. Thời gian qua đã đạt được một số kết quả: thủy điện đã đóng góp 41% cho tổng sản lượng điện, công suất phát điện là 47%. Đây là kết quả rất lớn, góp phần bảo đảm cung ứng đủ điện cho sản xuất, sinh họat trong những năm qua.

Thủ tướng khẳng định, khi xây dựng thủy điện, Chính phủ đã yêu cầu trước hết phải bảo đảm yêu cầu an toàn về hồ đập, tính mạng của nhân dân. Đó là yêu cầu cao nhất. Dù hiệu quả tới đâu nhưng không đáp ứng được yêu cầu này thì không làm. Ngoài ra, khi xây dựng thủy điện là phải bảo đảm di dân, tái định cư đến nơi ở mới người dân phải có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ. Đồng thời phải bảo đảm không tác đọng xấu đến môi trường sống.

“Phải bảo đảm hiệu quả tổng hợp là cả về kinh tế, xã hội, môi trường. Cùng với đó, tôi luôn nhắc là phải bảo đảm các quy định nghiêm túc của pháp luật về xây dựng vận hành thủy điện”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng thừa nhận thủy điện đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng cũng nảy sinh những khiếm khuyết, bất cập. Vì vậy, Chính phủ đã yêu cầu rà soát lại toàn bộ quy hoạch thủy điện trong cả nước. Hiện đã rà soát lần thứ 2, phải làm rõ quy hoạch có phù hợp không, dự án nào dù trong quy hoạch nhưng không bảo đảm các yêu cầu trên thì cũng phải loại bỏ. Chúng ta phát huy tiềm năng, nhưng nếu lợi bất cập hại thì loại bỏ.

Qua 2 lần rà soát, Bộ Công thương đã loại bỏ 107 dự án. Hiện Chính phủ vẫn yêu cầu  tiếp tục rà soát. Cùng với đó, Chính phủ yêu cầu quản lý chặt chẽ việc xây dựng mới các dự án thủy điện, dù đã có trong quy hoạch nhưng khi xây dựng phải thẩm định chặt chẽ. “Ví dụ thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, tiềm năng lớn, có trong quy hoạch nhưng khi xây dựng dự án nếu không bảo đảm yêu cầu thì vẫn loại bỏ. Hiện nay dự án này Bộ Tài nguyên – Môi trường đang lập báo cáo môi trường để trình Thủ tướng, nếu không bảo đảm 1 trong 5 yêu cầu trên thì không làm. Sẽ quản chặt việc xây dựng mới các dự án, các cơ quan chức năng chịu trách nhiệm trong khâu thẩm định”, Thủ tướng cam kết.

Thủ tướng cũng cho biết, Chính phủ cũng đang yêu cầu rà lại tất cả các dự án hiện có, nếu không đạt các yêu cầu trên cũng phải xử lý.

“Hồ đập có an toàn không, nếu không thì phải dừng lại sửa chữa, bổ sung; nếu không an toàn thì không làm. Đồng thời, rà lại tái định cư, nếu chưa đạt yêu cầu người dân sống tốt hơn nơi cũ thì phải đề xuất cơ chế đặc thù. Cùng với đó rà soát lại cam kết trồng lại rừng của chủ đầu tư. Hiện nay tỷ lệ trồng lại rừng rất thấp nên các cơ quan phải làm việc cụ thể với từng dự án, không trồng thì vì sao, nếu thiếu đất trồng thì phải bù tiền để trồng chỗ khác. Chính phủ cũng yêu cầu từng hồ thủy điện phải có quy trình vận hành hồ chứa, hoặc quy trình vận hành liên hồ chứa để bảo đảm việc điều tiết nước, cải thiện môi trường, cái nào làm chưa tốt phải cải thiện”, Thủ tướng nêu hàng loạt giải pháp mà Chính phủ đang yêu cầu triển khai để khắc phục các yếu kém của thủy điện.

Về thủy điện sông Tranh 2, Thủ tướng cho biết, tại kỳ họp này, Ủy ban Khoa học-  Công nghệ môi trường của Quốc hội đã có giám sát, báo cáo với Quốc hội. “Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và và 2 Bộ trưởng Bộ Công thương, Xây dựng cũng đã giải trình thêm. Đến hôm nay, các chuyên gia, chuyên ngành hàng đầu trong nước, cả 2 công ty tư vấn hàng đầu của Nhật, Thụy Sĩ đều báo cáo với tôi là đập thủy điện sông Tranh 2 bảo đảm an toàn. Các bộ chức năng, hội đồng nghiệm thu Nhà nước, Viện vật lý địa cầu cũng báo cáo là thủy điện sông Tranh 2 an toàn”, Thủ tướng thông báo.

Tuy nhiên, để chắc chắn hơn, với mục tiêu bảo đảm an toàn cao nhất cho nhân dân, Thủ tướng cho biết sẽ tiếp tục làm các việc: chưa tích nước để phát điện trong mùa lũ này; giao Hội đồng nghiệm thu Nhà nước và các bộ liên quan lập tổ công tác thường xuyên túc trực tại Thủy điện sông Tranh 2 để theo dõi các trận động đất từ đó tính toán thông số chính xác nhất. Thủ tướng cũng giao Hội đồng nghiệm thu Nhà nước thuê chuyên gia tư vấn hàng đầu của quốc tế từ Nga, Nhật, Ấn Độ có mặt ở hiện trường để theo dõi các động đất kích thích, làm rõ tính an toàn của đập. Song song đó, tiến hành công bố thông tin đầy đủ cho nhân dân, hướng dẫn nhân dân ứng phó với động đất kích thích. Ngoài ra, thực hiện đền bù, chi trả đối với hư hại của nhân dân do động đất, còn chính sách gì thêm nữa (ví dụ như độc hại như đại biểu Quốc hội đề nghị) thì Chính phủ đang giao nghiên cứu thêm.

“Chính phủ cũng đã giao các bộ ngành liên quan tiếp tục hội thảo, lắng nghe ý kiến các chuyên gia, làm sao bảo đảm thủy điện này vừa phát được điện, nhưng phải bảo đảm yêu cầu hàng đầu là bảo  đảm an toàn. Chính phủ sẽ làm hết sức để đạt được các yêu cầu trên. Mong Quốc hội giám sát”, Thủ tướng kết luận.

Do hết thời gian, Thủ tướng cho biết những chất vấn còn lại sẽ có trả lời bằng văn bản, đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ.

PHAN THẢO

>> Đưa mức nợ xấu về khoảng 3-4% vào cuối năm 2015