Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự là cá nhân và pháp nhân

* Chỉnh lý nội dung về chuyển đổi giới tính

* Chỉnh lý nội dung về chuyển đổi giới tính

(SGGPO).- Chiều 15-10, dự án Bộ luật Dân sự (BLDS) được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Việc xác định các chủ thể của quan hệ dân sự tiếp tục là các vấn đề được mổ xẻ tại phiên họp. 

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết, nhiều ý kiến tán thành dự thảo BLDS quy định chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự là cá nhân và pháp nhân.

“Hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân không phải là chủ thể của quan hệ dân sự, mà tùy thuộc vào từng quan hệ dân sự, việc tham gia của các chủ thể này thực hiện thông qua các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác hoặc thông qua người đại diện”, ông Phan Trung Lý giải thích. Theo người đứng đầu Ủy ban Pháp luật, đã là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự thì phải có đầy đủ quyền, nghĩa vụ chủ thể, phải chịu trách nhiệm về việc tham gia quan hệ dân sự của mình. Vì vậy, chỉ có cá nhân và pháp nhân là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự. Qua tổng kết thi hành Bộ luật dân sự 2005 cho thấy, sự tham gia của hộ gia đình, tổ hợp tác trong quan hệ dân sự thường được thực hiện thông qua các thành viên cụ thể, nhưng sự tham gia vào giao dịch dân sự của các chủ thể này còn rất nhiều vướng mắc.

Được đề nghị phát biểu quan điểm về vấn đề này, ông Tống Anh Hào, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng đều cho biết, qua tổng kết thi hành BLDS 2005, nếu coi hộ gia đình, tổ hợp tác là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự thì thực tiễn xét xử rất khó khăn. Cách thức xử lý hợp lý là ủy quyền cho một cá nhân đại diện. “Các nước cũng chỉ quy định 2 chủ thể của pháp luật dân sự là cá nhân và pháp nhân thôi”, ông Tụng nói. Việc xác định chủ thể của quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình sử dụng đất được thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Đình Long kiên trì quan điểm đề nghị tiếp tục quy định hộ gia đình, tổ hợp tác là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự. Ông Trần Đình Long bình luận: “Không chỉ có Luật Đất đai, mà còn nhiều Luật khác như Nhà ở, rồi Luật Hợp tác xã… cũng đề cập đến các chủ thể này. BLDS là luật chung, các luật khác không thể quy định trái luật này được. Mặt khác, trong thực tiễn, quan hệ gia đình khó có thể cá nhân hóa được, lợi ích và trách nhiệm của gia đình là lợi ích, trách nhiệm chung. Cá nhân tôi thấy không thể loại hộ gia đình ra khỏi chủ thể của quan hệ dân sự được”. Ghi nhận ý kiến của ông Trần Đình Long là “cần được xem xét kỹ”, song Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thẳng thắn cho biết, ông không đủ kiến thức sâu về pháp luật để bàn trực tiếp nội dung này và đề nghị các cơ quan soạn thảo, thẩm tra bàn kỹ, trình Quốc hội quyết định cuối cùng.

Tổng kết nội dung nêu trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu ủng hộ quan điểm của cơ quan soạn thảo, thẩm tra như thể hiện tại dự thảo, song cũng yêu cầu báo cáo đầy đủ ý kiến khác trước Quốc hội, để Quốc hội biểu quyết.

Chỉnh lý nội dung về chuyển đổi giới tính

Do việc chuyển đổi giới tính kéo theo nhiều vấn đề xã hội phát sinh, chẳng hạn như hành lang pháp lý cho việc áp dụng các biện pháp y học để chuyển đổi giới tính, hệ thống các văn bản pháp luật liên quan đến y tế, bảo hiểm, hôn nhân và gia đình, các chính sách an sinh xã hội..., nên để bảo đảm tính thận trọng, hợp lý, đề nghị Quốc hội cho tách việc chuyển đổi giới tính thành một điều riêng (Điều 37 mới) và chỉnh lý nội dung này theo hướng xác định: “Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan”.

 (Trích dự thảo Báo cáo Giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) của UBTVQH)  

ANH PHƯƠNG

Tin cùng chuyên mục