Dịp tết cũng là thời điểm mà nhu cầu sử dụng thực phẩm, rượu bia, nước giải khát, bánh kẹo... tăng rất cao, kéo theo nguy cơ gia tăng các vụ ngộ độc thực phẩm do sử dụng phải thực phẩm không bảo đảm an toàn, thực phẩm không rõ nguồn gốc. Phóng viên Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với TS Lâm Quốc Hùng (ảnh), Trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế xung quanh vấn đề này.
° Phóng viên: Xin ông cho biết những nguy cơ nào thường đe dọa tới việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm vào dịp Tết Nguyên đán?
° TS LÂM QUỐC HÙNG: Tết Nguyên đán là dịp thị trường thực phẩm diễn ra rất sôi động do nhu cầu tiêu dùng gia tăng, nhiều khi vượt quá cả nhu cầu thực tế về chủng loại và số lượng thực phẩm được mua vào. Và theo quy luật cung cầu, các nhà sản xuất, kinh doanh xác định là mùa làm ăn để tăng công suất, tăng cường khai thác nguồn hàng để kinh doanh nên chủng loại, nguồn gốc thực phẩm cũng trở nên đa dạng hơn. Do đó cũng dẫn tới những nguy cơ đe dọa tới việc bảo đảm an toàn thực phẩm đó là thực phẩm bị ô nhiễm các yếu tố độc hại, thực phẩm giả, thực phẩm không có nguồn gốc xuất xứ… có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, gây ngộ độc thực phẩm. Cùng với đó, điều kiện vệ sinh nơi chế biến, bảo quản thực phẩm, bàn tay của người chế biến, người sử dụng nhiều nơi không bảo đảm cũng dẫn tới những nguy cơ gây ô nhiễm thực phẩm và thức ăn khiến sức khỏe bị ảnh hưởng.
° Việc sử dụng rượu bia thường gia tăng rất nhiều vào dịp tết, vậy có cách nào để người tiêu dùng có thể nhận biết được rượu có hóa chất hay chứa Methanol quá nhiều, cũng như việc phòng tránh ngộ độc rượu bia?
° Rượu bia là đồ uống có từ lâu đời ở cả Việt Nam cũng như trên khắp các châu lục. Nhu cầu sử dụng rượu bia có yếu tố xã hội, gia tăng nhiều vào ngày lễ, tết. Việc lạm dụng rượu bia sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người uống, cho giống nòi và gây ra những hành vi, hậu quả không tốt cho xã hội. Để bảo vệ sức khỏe, phòng tránh ngộ độc rượu bia cho người tiêu dùng, bảo đảm an toàn cho xã hội cần quan tâm thực hiện tự giác những khuyến cáo sau. Tránh lạm dụng rượu bia như uống nhiều, uống say, uống quá say và uống thường xuyên (hàng ngày). Lựa chọn, sử dụng rượu có nguồn gốc rõ ràng, có chứng nhận công bố tiêu chuẩn sản phẩm, rượu sản xuất ở các cơ sở có giấy phép sản xuất, kinh doanh, có thương nhân chịu trách nhiệm (trên nhãn mác và có địa chỉ kinh doanh). Tuyệt đối không uống các loại rượu không biết nguồn gốc, rượu tự pha chế, tự ngâm các cây, con theo kinh nghiệm để uống. Nếu có dấu hiệu bất thường liên quan đến uống rượu cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra phát hiện nguyên nhân và xử lý kịp thời.
Ngoài ra, với các loại nước ngọt, nước giải khát đóng chai thường chứa CO2, chất làm ngọt và thêm hương liệu... không tốt cho sức khỏe nếu uống quá nhiều, nhất là với trẻ em. Hơn nữa, nếu uống nước giải khát có ga kèm rượu, bia, kẹo bánh... dễ dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe do cơ thể khó dung nạp gây cảm giác đầy bụng, khó tiêu hóa.
° Vào dịp tết, người dân thường sử dụng nhiều thực phẩm chế biến sẵn như: giò chả, lạp xưởng, xúc xích... trong khi đó những thực phẩm này có nguy cơ chứa hàn the rất cao. Ông có thể cho biết mối nguy hiểm của hàn the đối với sức khỏe người tiêu dùng?
° Hàn the (Borax) bị cấm sử dụng làm phụ gia cho thực phẩm. Tuy nhiên, do hàn the có tính sát khuẩn nhẹ, làm sản phẩm tinh bột, cá, thịt trở nên dai nên được lợi dụng cho vào giò, chả, bánh phở, bún, bánh cuốn, bánh tẻ, bánh đúc... nhằm kéo dài thời gian bảo quản, giữ màu tươi của thịt, cá. Hàn the rất độc, chỉ cần uống 5 gram/người có thể gây ngộ độc cấp tính, có thể dẫn đến tử vong. Dùng với liều lượng thấp kéo dài có thể gây ngộ độc mạn tính do hàn the có khả năng tích tụ trong cơ thể gây tổn thương gan, thoái hóa cơ quan sinh dục, gây tổn thương ruột, não và thận, ảnh hưởng tới đường tiêu hóa, giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. Phụ nữ có thai nhiễm hàn the sẽ đào thải qua sữa và rau thai, gây độc hại cho thai nhi. Trong khi đó lại không có dấu hiệu “đặc trưng” bằng cảm quan để nhận biết chắc chắn những loại thực phẩm chứa chất hàn the. Do đó, người tiêu dùng cũng không nên lạm dụng các sản phẩm chế biến sẵn và khi mua cần chọn mua những sản phẩm có nguồn gốc, cơ sở sản xuất rõ ràng được cấp phép bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm của cơ quan chức năng.
° Xin cảm ơn ông!
KHÁNH NGUYỄN (thực hiện)
