Những năm qua, TPHCM đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng các dự án thoát nước, chống ngập. Đến nay, nhiều dự án cơ bản đã hoàn thành, thế nhưng chỉ vài cơn mưa đầu mùa đã gây ngập nhiều nơi và nguy cơ sẽ còn ngập nặng hơn trong những tháng tới.
Đã bước vào mùa mưa nhưng công trình lắp đặt hệ thống cống thoát nước trên đường Bà Hom, quận 6 vẫn đang loay hoay thi công. Ảnh: THÀNH TÂM
Dự án... chứa nước
Chỉ vài cơn mưa đầu mùa trong tháng 4 và đầu tháng 5 nhưng nhiều tuyến đường có dấu hiệu ngập sâu hơn. Trước đó, cơn mưa sáng 19-4 khiến hàng loạt tuyến đường bị ngập nặng mặc dù hệ thống cống thoát nước vừa mới hoàn thành. Cụ thể, tại khu vực vòng xoay Đầm Sen gồm các tuyến đường Hòa Bình, Lạc Long Quân, Ông Ích Khiêm… (quận 11); đường Nguyễn Văn Luông (quận 6); đường Lê Thúc Hoạch (quận Tân Phú) nước ngập mênh mông. Có đoạn nước ngập cả bánh xe gắn máy khiến các chủ phương tiện không còn cách nào khác phải dắt bộ. Toàn bộ hoạt động, sinh hoạt của hàng trăm hộ dân hai bên đường hầu như tê liệt nhiều giờ liền.
Anh Lê Thanh Tùng nhà gần vòng xoay Đầm Sen cho biết, gia đình sống ở đây gần 20 năm nhưng chưa lần nào bị ngập sâu như vậy. “Trước đây mưa lâu và lớn lắm nước cũng chỉ tràn mấp mé vào cửa nhà là cùng. Thế nhưng những cơn mưa mới đây nước ngập lênh láng. Ngoài đường thì xe cộ ngập chìm trong nước, còn trong nhà thì vừa dùng máy bơm vừa tát nước gần 4 tiếng đồng hồ mới xong” - anh Tùng than thở.
Nhiều gia đình dọc đường Ông Ích Khiêm, quận 11 cho rằng, chưa lần nào bị ngập nặng như cơn mưa vừa qua dù tuyến đường này mới được cải tạo xây dựng mới hệ thống cống thoát nước. Hệ thống cống thoát nước hình như không thoát nước được mà chỉ là nơi chứa nước.
Đường Kinh Dương Vương cứ mưa là ngập. Ảnh: Quốc Hùng
Theo Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TPHCM, sau cơn mưa từ đêm ngày 18-4 đến sáng ngày 19-4 vừa qua đã gây ngập 41 tuyến đường, các điểm ngập tập trung nhiều nhất khu vực quận Tân Phú (13 tuyến đường). Đa số các điểm ngập nằm trong khu vực đang thi công dự án như: Dự án Nâng cấp đô thị, dự án Vệ sinh môi trường thành phố (lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè) và các dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước. Ngoài ra, một số điểm ngập trên các tuyến đường bị trũng cục bộ, tiết diện cống không đảm bảo thoát nước khi mưa có cường độ lớn hơn tần suất thiết kế. Trong số này có nhiều tuyến bị ngập do các công trình hạ tầng đô thị đang thi công làm chặn dòng thoát của nước. Cụ thể, tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh (đoạn từ Ngô Tất Tố về cầu Sài Gòn) dù dự án nâng cấp đường đã có nhưng hiện vẫn chưa thi công nên cứ mưa là ngập. Ở lưu vực Tân Hóa - Lò Gốm (quận 6, 11, Tân Phú…), đến nay hệ thống cống của dự án nâng cấp đô thị vẫn chưa hoàn thành, nhà thầu thi công làm chặn dòng đã gây ngập các tuyến đường An Dương Vương, Tân Hòa Đông, Phan Anh, Trương Công Định, khu vực Bàu Cát…
Tương tự, do hệ thống cống thoát nước thuộc dự án cải tạo hệ thống cống thoát nước ngoài lưu vực Tân Hóa - Lò Gốm chưa xong, đường Nguyễn Văn Quá (quận 12) khó thoát được cảnh ngập trong mùa mưa. Trong khi chờ dự án này hoàn thành, Trung tâm Điều hành chống ngập đã cho lắp đặt đường cống phi 600 mm dẫn nước ra các kênh rạch để chống ngập cho tuyến đường. Ngoài ra, các tuyến đường Trần Hưng Đạo (đoạn từ Châu Văn Liêm đến Học Lạc, quận 5); Lê Quang Sung (đoạn từ Mai Xuân Thưởng đến Minh Phụng, quận 6); Ba Vân (đoạn từ Nguyễn Hồng Đào đến Âu Cơ, Tân Bình)… sẽ vẫn tiếp tục bị ngập trong mùa mưa do đến nay vẫn chưa có dự án chống ngập.
Cống bị bít dòng chảy
Tình trạng thi công các dự án thoát nước lớn đã chặn dòng chảy của một số tuyến thoát nước, bơm bùn đất vào hệ thống thoát nước gây ngập trong khu vực dự án và lân cận. Nhiều nhất là dự án Vệ sinh môi trường thành phố (lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè, 25 vị trí, chiếm 39%), dự án Nâng cấp đô thị (21 vị trí, chiếm 33%).
Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập cũng đã xác định được lý do xảy ra ngập nước là do lỗi chủ quan, cố ý vi phạm của đơn vị thi công chặn dòng thoát nước nhưng không có biện pháp dẫn dòng hợp lý; bơm bùn đất vào lòng cống nhưng không tiến hành dọn dẹp, làm sụp cống nhưng không khắc phục gây cản trở dòng chảy… Nhiều tuyến cống đã thi công hoàn thành nhưng việc dọn đất, gạch, đá; tháo dỡ vách ngăn trong lòng cống, đấu nối cống băng ngang đường để bàn giao cho đơn vị quản lý đưa vào vận hành còn chậm nên chưa phát huy hiệu quả thoát nước của dự án.
Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng ban Quản lý hệ thống thoát nước của trung tâm chống ngập cho biết, trung tâm phối hợp thanh tra chuyên ngành lập biên bản sai phạm nhiều trường hợp với chủ đầu tư, gia hạn thời gian xử lý xâm hại nhưng việc xử lý không được thực hiện như: Dự án Nâng cấp đô thị đang thi công trên đường Nguyễn Văn Luông, Hòa Bình, Lũy Bán Bích…
Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TP cho biết, do không đủ thẩm quyền xử lý nên đã nhiều lần gửi văn bản nhắc nhở, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý các vị trí thoát nước bị xâm hại. UBND TPHCM cũng nhiều lần có văn bản chỉ đạo xử lý nhưng đến nay nhiều đơn vị xâm hại hệ thống thoát nước vẫn phớt lờ chỉ đạo của UBND TP. Đường sá nước ngập lênh láng, sinh hoạt người dân trì trệ lại tiếp tục đổ thừa… trời mưa!
Quốc Hùng
