Đang là đầu vụ đánh bắt cá ngừ đại dương nhưng hàng trăm tàu cá vẫn phải neo đậu tại cảng Tam Quan (xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn, Bình Định) vì cửa biển bồi lấp. Nhiều chủ tàu đã chuẩn bị đầy đủ lương thực, thực phẩm, xăng dầu… từ hơn nửa tháng trước vẫn phải đợi thủy triều lên!
Hàng trăm tàu đang bị kẹt vì cửa biển Tam Quan bị bồi lấp. Ảnh: Hoàng Trọng
Với gần 1.500 tàu cá thường xuyên ra vào để mua bán hải sản, tránh trú bão…, cảng Tam Quan là một trong những cảng cá lớn ở miền Trung. Nhưng trong năm 2011, cảng cá này trở thành nỗi ám ảnh với nhiều ngư dân. Không chỉ có những tàu câu cá ngừ đại dương mà cả những tàu câu mực, tàu đánh bắt gần bờ… cũng gặp nhiều khó khăn khi ra vào cảng cá Tam Quan. Từ cuối năm 2011 đến đầu năm 2012, hàng trăm tàu đánh bắt xa bờ mặc dù đã chuẩn bị mọi thứ cần thiết cho chuyến ra khơi cũng phải nằm bờ vì mắc cạn.
Muốn ra khơi phải chờ thủy triều nhưng mỗi tháng thủy triều lên có 2 lần, mỗi lần chỉ kéo dài 1 giờ, tàu nào chậm chân phải ở lại bờ. Mỗi năm vụ đánh bắt cá ngừ đại dương kéo dài hơn 5 tháng (từ 23-10 Âm lịch năm trước kéo dài đến tháng 4 Âm lịch năm sau), mỗi tàu chỉ ra khơi chừng 5 - 6 chuyến. Nếu lỡ chuyến thì chủ tàu và ngư dân đi bạn đều gặp nhiều khó khăn vì thu nhập giảm.
Được biết, khu tránh trú bão cho tàu thuyền tại cảng Tam Quan được tỉnh Bình Định đầu tư xây dựng hơn 80 tỷ đồng, trong đó có một kè chắn sóng dài hơn 800m nối từ cảng cá ra cửa biển cùng với hàng ngàn trụ neo tàu. Tuy nhiên, cùng với nạn bồi lấp cửa biển, kè chắn sóng trên trở thành nỗi lo sợ của ngư dân trong mùa mưa bão. Theo thống kê của UBND xã Tam Quan Bắc, chỉ tính riêng tháng 10-2011 đã có 4 tàu cá liên tiếp mắc cạn tại khu vực cửa biển Tam Quan. Trong đó, 2 tàu bị sóng đánh hư hỏng hoàn toàn, tài sản thiệt hại hơn 2 tỷ đồng, 2 tàu khác bị phá nước, thiệt hại gần 100 triệu đồng.
Ông Đào Duy Hội, Chủ tịch UBND xã, cho biết: “Trước đây, tàu thuyền ra vào cảng cá Tam Quan bình thường nhưng từ khi có kè chắn sóng thì cửa biển Tam Quan thành “cửa tử”. Mùa gió bấc, sóng ùn cát từ bên ngoài ập vào cửa biển Tam Quan bị bờ kè giữ lại, trong khi đó lưu lượng nước từ trong chảy ra không đủ sức đẩy cát ra biển nên bị bồi lấp. Hiện cửa biển Tam Quan thu hẹp chỉ còn 20m, nhiều nơi sâu chưa tới 1m. Vấn đề này khiến ngư dân xã Tam Quan rất bức xúc trong những năm qua”.
Trước tình hình bồi lấp tại cảng Tam Quan, đầu năm 2011, UBND tỉnh Bình Định đầu tư khoảng 800 triệu đồng nạo vét được 14.000m³ cát, nhưng chỉ sau thời gian ngắn cát lại bồi lấp như cũ. Theo bà Trần Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, trong năm 2012, tỉnh sẽ hỗ trợ 500 triệu đồng, địa phương góp vào 500 triệu đồng để tiếp tục hút cát, tạo luồng cho tàu ra vào. Tuy nhiên, những ngư dân tại cửa biển Tam Quan cho rằng đó chỉ là giải pháp tạm thời. Muốn xử lý dứt điểm tình trạng cửa biển Tam Quan bị bồi lấp, các ngành chức năng nên nghiên cứu cụ thể, đánh giá kỹ nguyên nhân để có giải pháp xử lý ổn định lâu dài.
Hoàng Trọng
