(SGGP).– Như Báo SGGP đã phản ánh trong bài viết “Nghịch lý ngành cơ khí - Trải thảm vẫn thiếu người”, những kỳ tuyển sinh gần đây, ngành cơ khí luôn trong tình cảnh èo uột, trong khi thí sinh bị “hút” rất nhiều vào những ngành kinh tế bất chấp hệ số chọi và điểm chuẩn cao chót vót. Thực tế này vừa được phân tích kỹ tại hội nghị khoa học toàn quốc về cơ khí do Viện Cơ khí (ĐH Bách khoa Hà Nội) phối hợp với các đơn vị đào tạo và nghiên cứu trong nước tổ chức cuối tuần qua.
Theo thông tin tại đây, hiện cả nước có khoảng 80 trường ĐH-CĐ đào tạo ngành cơ khí. Chiến lược phát triển ngành cơ khí Việt Nam đến năm 2010, tầm nhìn tới năm 2020 ghi rõ, nhà nước ưu tiên đầu tư nâng cấp các cơ sở đào tạo ngành cơ khí và hỗ trợ kinh phí cử cán bộ, công nhân giỏi đi đào tạo, thực tập tại nước ngoài theo các chương trình, dự án được phê duyệt.
Tuy nhiên, hiện năng lực khoa học công nghệ, trình độ khoa học công nghệ cơ khí của nước ta còn thấp. Các doanh nghiệp chỉ nhập máy móc, sản xuất chủ yếu gia công những giai đoạn thông thường, thiếu phương tiện kiểm định, chưa có ngành mũi nhọn, nhà máy cũ, lạc hậu, sản xuất khép kín, thiếu chuyên môn hóa, liên thông, liên kết...
Nguyên nhân, theo các chuyên gia là do việc đầu tư cho ngành cơ khí quá nhỏ, dàn trải, thiếu tập trung nhưng trùng lặp. Doanh nghiệp cơ khí không có đủ nhân lực có tay nghề cao. Bên cạnh đó, năng lực khoa học công nghệ của doanh nghiệp, trình độ của đội ngũ nhân lực có hạn. Doanh nghiệp quen sản xuất, ít nghiên cứu sáng tạo. Công nghệ quá lạc hậu so với thế giới. Việc tổ chức sản xuất khép kín, thiếu chuyên môn hóa, liên doanh, liên kết; nghiên cứu khoa học chưa được chú trọng đúng mức...
Nhiều ý kiến cho rằng, cần xây dựng chiến lược tổng thể phát triển nguồn nhân lực ngành cơ khí với sự phối hợp của các trường đại học, các viện nghiên cứu về cơ khí, các bộ ngành, các doanh nghiệp, các tỉnh thành. Đồng thời, nghiên cứu cơ chế ưu tiên tuyển dụng và chế độ đãi ngộ hợp lý để thu hút, tuyển dụng các sinh viên giỏi, gửi đi đào tạo trong và ngoài nước để tạo nguồn giảng viên. Đặc biệt, cần tổ chức tuyển sinh và đào tạo theo đặt hàng của các doanh nghiệp cơ khí, ưu tiên chỉ tiêu đào tạo cho các cơ sở ở xa các trung tâm đào tạo lớn, chú trọng khu vực miền Trung và miền Nam...
Việc đổi mới nội dung, phương pháp và quy trình đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo lĩnh vực cơ khí cũng cần được chú trọng. Cần khuyến khích các trường sử dụng chương trình, giáo trình tiên tiến của các nước có nền công nghiệp cơ khí mạnh và đăng ký kiểm định chương trình đào tạo với các tổ chức kiểm định khu vực, quốc tế...
L.Nguyên
