Bản thông điệp đầu năm 2014 của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng “Hoàn thiện thể chế, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2014, tạo nền tảng phát triển nhanh và bền vững” đề cập đến tất cả những vấn đề lớn của đất nước cần thực hiện trong năm 2014 và những năm tiếp theo. Trong đó tôi quan tâm đặc biệt đến điểm nhấn “hoàn thiện thể chế, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân” cũng như mối quan hệ của công dân đối với các cơ quan công quyền, thể hiện ở ý “Phải tăng cường tương tác giữa các cơ quan trong bộ máy nhà nước và giữa bộ máy nhà nước với các tổ chức chính trị - xã hội. Mở rộng đối thoại với người dân và doanh nghiệp bằng nhiều hình thức để Nhà nước, cán bộ, công chức gần dân hơn và chủ trương, chính sách, pháp luật sát với thực tiễn hơn”, “Mọi quyết định quản lý của Nhà nước đều phải minh bạch”.
Có thể nói những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh thực hiện dân chủ cơ sở ở xã, phường, thị trấn, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị trên địa bàn TPHCM đã được nâng lên. Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” tiếp tục đi vào cuộc sống, củng cố niềm tin của nhân dân. Nhờ đó đã góp phần tích cực huy động sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp nhân dân, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của TP. Thể hiện cụ thể qua kết quả mà UBND TPHCM đã báo cáo.
Tuy nhiên, như Thủ tướng đã đánh giá chung cả nước là “kết quả đạt được chưa đáp ứng yêu cầu”. TPHCM cũng vậy, như đánh giá của Thành ủy là “…có nơi thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở còn hình thức, quyền làm chủ của nhân dân bị vi phạm”, nhiều bức xúc của dân chưa được giải quyết, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Trong rất nhiều công việc cấp bách của năm 2014 và tiếp theo như thông điệp của Thủ tướng, vấn đề tiếp tục phát huy quyền làm chủ của Nhân dân có ý nghĩa hết sức quan trọng. Để làm được, theo tôi, trước hết phải tạo cho được chuyển biến sâu sắc và có bước đột phá trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, các cấp, các ngành, đảm bảo dân chủ thực chất.
Trong đó công khai, minh bạch là yếu tố sống còn. Đồng thời phải quán triệt cho được trong hệ thống chính trị về các chủ trương, chính sách, quy định về thực hiện dân chủ cơ sở; tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân để người dân hiểu rõ hơn về quyền của mình đồng thời tạo một khuôn khổ pháp lý chính trị, dân chủ hơn nữa, tạo điều kiện một cách tốt nhất để người dân giám sát bộ máy nhà nước.
Cùng với đó là công khai, minh bạch ở những lĩnh vực có liên quan thiết thực đến dân như: bồi thường, hỗ trợ, di dời, tái định cư; thủ tục hành chính; các khoản tiền vận động ủng hộ của dân; trả lời, giải quyết ý kiến phản ánh của dân rõ ràng, kịp thời; công khai, dân chủ các chế độ, chính sách liên quan đến người lao động; tổ chức đối thoại, hội nghị người lao động tại nơi làm việc.
Thực tiễn cho thấy chỉ khi nào dân chủ ở cơ sở được thực hiện sâu rộng sẽ huy động một cách tốt nhất sức mạnh vật chất, tinh thần và trí tuệ của nhân dân cho xây dựng và phát triển đất nước.
PHẠM VĂN HẢI
(Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ VN TPHCM)
