ĐBSCL: Mong chờ mùa lũ “đẹp”

ĐBSCL đang quyết liệt triển khai các biện pháp ứng phó với mùa mưa lũ nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản người dân cũng như khai thác lợi thế mùa nước nổi để đẩy mạnh phát triển kinh tế, tạo việc làm cho hàng trăm ngàn lao động…

Đưa dân vào nơi an toàn

Những ngày này, tại cụm dân cư thị trấn Núi Sập và xã Vọng Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang (vùng rốn lũ Tứ giác Long Xuyên), người dân đang tất bật hoàn thiện nhà cửa, dọn vào nơi ở mới an toàn, không còn cảnh nơm nớp lo sợ trước mùa mưa lũ. Ông Dương Hòa Nhã, Trưởng ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, cho biết: “Việc bố trí cho các hộ dân nghèo sống trong vùng ngập lũ, sạt lở đang được triển khai quyết liệt. Đến nay, toàn huyện đã bình xét, sắp xếp cho 2.238 hộ vào 16 cụm dân cư vượt lũ giai đoạn 1. Hiện có 2/4 cụm dân cư vượt lũ giai đoạn 2 đã hoàn chỉnh hạ tầng, các địa phương đã đưa 272 hộ nghèo vào sinh sống. 2 tuyến dân cư còn lại tại xã Định Mỹ và thị trấn Phú Hòa đã hoàn thành san lấp mặt bằng, đang chờ vốn để xây dựng cơ sở hạ tầng…”.  Trong khi đó tại tuyến dân cư 2 xã Phú Thành và Hòa Lạc huyện đầu nguồn Phú Tân có tổng diện tích gần 11ha đã hoàn thành, bố trí 571 nền nhà cho các hộ nghèo sống ở vùng sạt lở, ngập lũ, ven kênh, rạch vào sinh sống… Trước mùa lũ sắp tới, tỉnh An Giang kiên quyết di dời toàn bộ hộ dân sống tại các điểm nóng thường xảy ra sạt lở đến nơi an toàn.

Đến nay, chương trình xây dựng cụm tuyến dân cư vượt lũ giai đoạn 1, các tỉnh thành vùng ngập lũ ĐBSCL gồm: Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang và TP Cần Thơ đã đưa được hơn 130.000 hộ dân vào sinh sống. Đặc biệt, 2 địa phương đầu nguồn An Giang và Đồng Tháp đã hoàn tất đưa 100% số hộ nằm trong vùng nguy hiểm di dời vào các cụm tuyến dân cư. Hiện các địa phương đang gấp rút xây dựng giai đoạn 2, chương trình cụm tuyến dân cư vượt lũ, đã bố trí hơn 7.600/52.300 hộ trong vùng ngập lũ, sạt lở vào sinh sống. Ông Lê Minh Châu, Giám đốc Sở Xây dựng Đồng Tháp, cho biết: “Trong giai đoạn 1, tỉnh Đồng Tháp đã bố trí toàn bộ hơn 37.000 hộ dân vào sống ổn định trong 204 cụm tuyến dân cư vượt lũ. Hiện chúng tôi đang đẩy nhanh việc san lắp mặt bằng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng 43 cụm tuyến dân cư giai đoạn 2 đảm bảo chỗ ở an toàn cho 12.675 hộ dân nghèo vùng lũ, sạt lở. Trước mắt có hàng ngàn hộ đăng ký vào ở, việc xét duyệt, bố trí dân vào ở đang được khẩn trương triển khai theo tiến độ hoàn thiện hạ tầng”. Tuy nhiên, hiện nay, tiến độ xây dựng các cụm tuyến dân cư vượt lũ giai đoạn 2 có phần chậm lại vì thiếu vốn.

Ngoài ra, ban chỉ huy phòng chống lụt bão các cấp đang triển khai nhiều biện pháp bảo vệ an toàn tính mạng cho người dân vùng lũ. 2 địa phương đầu nguồn lũ An Giang và Đồng Tháp thành lập hơn 500 đội cứu hộ cứu nạn với hơn 3.000 người tham gia. Trong đó có 280 đội cứu hộ tại các nơi xung yếu, sẵn sàng ứng cứu khi tình huống xấu xảy ra. Đặc biệt, tỉnh Đồng Tháp, An Giang dành hàng tỷ đồng mở lớp tập bơi; tổ chức xuồng, đò đưa rước học sinh khi nước lũ lên cao; duy trì hàng trăm điểm giữ trẻ tập trung mùa lũ.

Khai thác mùa nước nổi

Những năm gần đây, các địa phương ở ĐBSCL chủ động khai thác tốt lợi thế mùa nước nổi, tập trung phát triển kinh tế đạt hiệu quả rất tốt. Người dân sống trong các vùng đê bao khép kín, khu dân cư vượt lũ không còn nơm nớp lo sợ mà còn mong lũ “đẹp” để nở nồi làm ăn. Mùa lũ 2011, tỉnh An Giang tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đề án 31 khai thác tài nguyên nước nổi với hơn 30 mô hình sản xuất theo 3 nhóm, như nhóm trồng trọt, nhóm chăn nuôi - thủy sản và nhóm các ngành nghề dịch vụ. Ngoài việc khai thác nguồn lợi tự nhiên như: bắt ốc bươu vàng, cua đồng, đánh bắt cá, hàng chục ngàn hộ nông dân được hướng dẫn kỹ thuật trồng các loại rau màu: bông điên điển, sen, ấu, rau nhút... Đây là những mô hình sản xuất có vốn đầu tư thấp, phù hợp với hộ nghèo, ít đất sản xuất, nhanh thu hồi vốn, bình quân các năm trước đây thu lợi nhuận từ 30 đến 60 triệu đồng/ha. Đặc biệt, hàng ngàn hộ trồng nấm rơm thu lợi nhuận 70 - 80 triệu đồng/ha, ớt hơn 100 triệu đồng/ha. Riêng về nuôi trồng thủy sản, mùa nước nổi năm nay, tỉnh An Giang phát triển hơn 3.000 ha với 11 mô hình được duy trì và phát huy hiệu quả kinh tế cao như nuôi tôm càng xanh trong đăng quần, chân ruộng, lươn, ếch, cá, cua đồng…

Từ năm 2000 đến năm 2002, mỗi năm nước lũ gây thiệt hại cho An Giang từ 300 - 400 tỷ đồng. Nhưng từ năm 2002 - 2005, nhờ khai thác lợi thế mùa nước nổi, mỗi năm, người dân An Giang làm ra giá trị kinh tế 1.300 - 1.600 tỷ đồng. Đặc biệt, 5 năm qua, việc khai thác lũ không ngừng được đầu tư, nhân rộng, mang lại hiệu quả rất lớn. Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng NN-PTNT An Giang đã giải ngân 5.000 tỷ đồng cho gần 107.000 hộ dân vay vốn để sản xuất trong mùa lũ. Hoạt động sản xuất trong mùa nước nổi trên địa bàn tỉnh hàng năm đã tạo ra giá trị hơn 4.700 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho hơn 500.000 lao động. Trong khi đó, với đề án “khai thác lợi thế mùa nước nổi để phát triển nông nghiệp”, mỗi mùa lũ, nông dân tỉnh Đồng Tháp thu về 500 - 1.000 tỷ đồng mỗi năm…

BÌNH ĐẠI