Sau những ngày hè được vui chơi thoải mái, không ít học sinh cảm thấy không hào hứng bước vào năm học mới. Nếu như gia đình và nhà trường thiếu những biện pháp hỗ trợ kịp thời, thì chứng chán học có thể làm cho các em mất hứng thú học tập, vi phạm kỷ luật.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau, song chính sự xả hơi quá mức trong ngày hè và sự quản lý lỏng lẻo, tùy tiện, thiếu kế hoạch của cha mẹ là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này. Để giúp các em có được trạng thái cân bằng sau những ngày hè, chuyển hoạt động chủ yếu là vui chơi sang học tập có kết quả tốt, cần phải thực hiện một số biện pháp tác động cần thiết sau đây:
Cần giúp các em hiểu rõ khi bước vào năm học mới, nhiệm vụ quan trọng là học tập. Vì thế, khoảng thời gian vui chơi giải trí, xả hơi, du lịch, tham quan - phần thưởng xứng đáng sau năm học mà các em được hưởng thụ - đã khép lại. Sau mùa hè vui vẻ, các em phải tiếp tục cố gắng nỗ lực để đạt được kết quả học tập tốt nhất. Nếu tâm lý còn thích chơi bời, xả stress, kết quả học tập sẽ không tốt và mọi sự cố gắng sau này cũng khó đạt được. Tuy nhiên, cha mẹ cũng không nên cấm tuyệt đối những gì các em thích thú, mà cần định hướng, phân tích, giúp đỡ để các em nhận thấy nhiệm vụ nào quan trọng hơn trong thời điểm này.
Học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi quận Tân Bình, TPHCM. Ảnh: MAI HẢI
Cha mẹ tuyệt đối không chửi mắng con trẻ. Khi thấy con có biểu hiện chán học, cần động viên, khích lệ kịp thời. Cùng con tháo gỡ những khó khăn vướng mắc mà con gặp phải. Trong thời điểm này, chỉ cần những lời động viên khuyến khích hay những phần thưởng nho nhỏ cũng có thể kích thích, giúp con lấy lại niềm vui trong học tập. Nếu không có hiệu quả, cha mẹ cần phối hợp với nhà trường để cùng với giáo viên chủ nhiệm hoặc cán bộ tham vấn học đường để giúp trẻ chia sẻ và có biện pháp phù hợp. Bên cạnh đó, cha mẹ cần phải hết sức lưu ý rằng chuyển từ trạng thái này sang trạng thái kia cũng là hết sức khó khăn. Vì vậy, cha mẹ không nên bắt con dành toàn bộ thời gian cho học tập, mà nên vừa học vừa vui chơi giải trí, như dành thời gian để thể thao, đọc truyện…
Đang từ hoạt động vui chơi, các em phải chuyển sang hoạt động học tập cũng là giai đoạn cần có sự thích ứng nhất định. Vì thế, gia đình cùng nhà trường cần giúp các em có kỹ năng xử lý các tình huống phát sinh và biện pháp khắc phục những biểu hiện tiêu cực. Chẳng hạn, nhà trường tăng cường tổ chức các buổi giao lưu đầu năm, các hoạt động thể thao, lao động…, qua đó vừa giúp các em sảng khoái, vui vẻ với các hoạt động ở trường, vừa sẵn sàng cho nhiệm vụ học tập. Ở gia đình, cha mẹ cũng nên khuyến khích các em tham gia tích cực vào việc nhà, nhất là những hoạt động lao động chân tay một cách nhẹ nhàng để vừa tạo điều kiện cho trẻ sống có trách nhiệm mà còn có thể lấp đi những thời gian rảnh rỗi, vô ích dễ dẫn đến những hành vi tiêu cực, tùy tiện.
Thạc sĩ tâm lý LÊ PHẠM PHƯƠNG LAN
(Đại học Nguyễn Huệ)
