Quan hệ Thái Lan-Campuchia trải qua giai đoạn đầy sóng gió bằng các cuộc giao tranh gần đền Preah Vihear trên biên giới hai nước làm 28 người chết. Tuy nhiên, khi bà Yingluck Shinawatra lên làm thủ tướng người ta hy vọng đây là cơ hội để cải thiện quan hệ Thái Lan-Campuchia.
Theo trang mạng The Diplomat, Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong nói với các phóng viên sau cuộc bầu cử ở Thái Lan: “Thật sự chúng tôi không thể che giấu niềm vui với chiến thắng của đảng Puae Thai”.
Ông Hor Namhong cho biết Campuchia hy vọng chính phủ của đảng Puea Thai sẽ giải quyết các vấn đề với Campuchia tích cực hơn và hòa bình hơn. Thủ tướng Campuchia Hun Sen từng thổ lộ rằng ông chưa bao giờ cảm thấy thuận lợi khi làm việc với người tiền nhiệm của bà Yingluck, ông Abhisit Vejjajiva. Lực lượng áo vàng thân chính phủ của ông Abhisit từng kéo tới biên giới Campuchia biểu tình và các quyết định của ông Abhisit gần như phải theo áp lực này.
Với Puea Thai và lực lượng áo đỏ, đặc biệt là cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, Campuchia có mối quan hệ thân mật khi ông Thaksin từng làm cố vấn kinh tế của Chính phủ Hun Sen. Thủ tướng Hun Sen gọi ông Thaksin là người bạn thân thiết của Campuchia. Ông Thaksin đã đến Campuchia nhiều lần. Có lúc Thái Lan đã gây áp lực buộc Campuchia dẫn độ ông về Thái Lan. Tuy nhiên, Phnom Penh đã không làm theo, hành động này góp phần khiến mối quan hệ Bangkok - Phnom Penh thêm căng thẳng.
Chỉ trong vòng một tuần sau khi bà Yingluck nhậm chức Thủ tướng, giới quan sát đã thấy một số hoạt động ngoại giao của ông Thaksin, tất nhiên điều này được cho là với mục đích cá nhân. Ông Thaksin dự kiến sẽ trở lại thăm Campuchia. Một trong những ưu tiên hàng đầu theo như tuyên bố của nữ Thủ tướng Yingluck, khôi phục quan hệ với các nước láng giềng, ý nói đến Campuchia.
Đã có một số dấu hiệu tích cực trong quan hệ Thái Lan-Campuchia ngay sau khi bà Yingluck lên cầm quyền. Đầu tiên là phán quyết của tòa án Thái Lan đã thay đổi tội danh từ gián điệp đến đột nhập trái phép vào một khu vực gần căn cứ quân sự Thái Lan tại tỉnh Sisaket đối với Ung Kimthai 46 tuổi mang quốc tịch Campuchia và hai bạn đồng hành của ông, một người Việt Nam và một người Thái Lan. Cả 3 người này bị bắt dưới thời Thủ tướng Abhisit, đến nay chưa có chứng cớ rõ ràng.
Thêm một sự kiện nữa, Lữ đoàn 21 thuộc Sư đoàn 2 Campuchia đã rút khỏi căn cứ gần đền Preah Vihear, khu vực này không nằm trong vùng phi quân sự theo phân định của Tòa án Quốc tế. Tuy nhiên, diễn biến này cho thấy phía Campuchia cảm thấy an tâm khi bà Yingluck tuyên thệ nhậm chức.
Năm 2008, dưới thời Thủ tướng Samak Sundaravej thuộc đảng Quyền lực Nhân dân (tiền thân đảng Puea Thai), Ngoại trưởng Noppadon Pattama đã đơn phương ủng hộ Campuchia nộp đơn lên UNESCO công nhận di sản quốc tế đền Preah Vihear không thông qua phê chuẩn Quốc hội. Chính điều này đã làm ông mất chức.
Vì vậy, để cải thiện quan hệ với Campuchia, bà Yingluck phải vượt qua nhiều thử thách, nhất là những vấn đề chính trị trong nước. Lực lượng áo vàng sẽ không ngồi im để chứng kiến bà Yingluck hòa hoãn với Campuchia. Ngoài ra, quân đội Thái Lan cũng là một rào cản. Lực lượng này cho biết sẽ không thay đổi quan điểm cứng rắn trong tranh chấp xung quanh khu vực đền Preah Vihear.
Thụy Vũ
