Trình bày Tờ trình của Chính phủ về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, Luật Cạnh tranh được Quốc hội khóa XI thông qua và có hiệu lực từ ngày 1-7-2005 đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường.
Tuy nhiên, bên cạnh các mặt tích cực, Luật còn tồn tại những hạn chế, bất cập, chưa bảo đảm sự thích ứng với môi trường kinh doanh, phương thức cạnh tranh và kinh doanh mới; chưa đáp ứng được yêu cầu trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế.
Do đó, Chính phủ đề nghị sửa đổi Luật Cạnh tranh một cách cơ bản và toàn diện. Dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi) gồm 121 điều, được bố cục thành 9 chương (so với Luật Cạnh tranh 2004, dự án Luật giữ nguyên 6 điều, sửa đổi 66 điều, bổ sung 49 điều và bãi bỏ 49 điều).
Theo đó, Luật không chỉ giới hạn hành vi hạn chế cạnh tranh được xác lập, thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam, mà còn điều chỉnh cả hành vi hạn chế cạnh tranh thực hiện bên ngoài lãnh thổ Việt Nam gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh đáng kể trên thị trường Việt Nam.
Tại phiên họp, Báo cáo thẩm tra dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày nhận định, hồ sơ dự án Luật đã tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và đủ điều kiện trình UBTVQH và Quốc hội theo quy định.
Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, luật hóa tối đa các quy định của văn bản dưới luật đã được kiểm nghiệm có tính ổn định trong thực tiễn và các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, quy định chi tiết hơn những điều khoản về nguyên tắc áp dụng để giảm bớt các điều giao Chính phủ quy định trong dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, cần thiết phải xem xét, cấu trúc lại các quy định về tố tụng cạnh tranh tại Chương VII dự thảo Luật phù hợp với quy trình thủ tục tố tụng; cũng như tiếp tục rà soát để làm rõ hơn mối quan hệ giữa Luật Cạnh tranh và các luật khác có liên quan, bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Đa số các ý kiến thành viên UBTVQH phát biểu tại phiên họp khẳng định sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Cạnh tranh nhằm góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng, không có sự phân biệt đối xử giữa các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế.
Liên quan đến phạm vi điều chỉnh của Luật, có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về các hành vi cụ thể của các tổ chức, cá nhân bên ngoài lãnh thổ Việt Nam gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh tới thị trường Việt Nam, cụ thể hóa hơn quy định “có khả năng” gây tác động hạn chế cạnh tranh đến thị trường Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tán thành với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật, song còn băn khoăn về cơ chế để bảo đảm tính khả thi của quy định đối với các hành vi hạn chế cạnh tranh thực hiện ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định lưu ý rằng, dự thảo có bổ sung một nội dung rất rộng, đó là cơ quan quản lý cạnh tranh xử lý cả cơ quan Nhà nước ban hành các văn bản hành chính, các quyết định làm hạn chế cạnh tranh. Theo ông Định, quy định này là “rất vướng” khi cơ quan quản lý về cạnh tranh quốc gia chỉ là một đơn vị thuộc Bộ Công Thương.
"Cái áo này rất là chật. Giao cho cơ quan cạnh tranh quốc gia những việc lớn như thế liệu có khả thi không?" ông Định phát biểu và khuyến nghị, khi cơ quan này phát hiện sai phạm sẽ tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Công Thương hoặc Thủ tướng Chính phủ hoặc Chính phủ xử lý...
Phát biểu kết thúc thảo luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị trên cơ sở tiếp thu ý kiến của UBTVQH góp ý vào dự thảo Luật Cạnh tranh (sửa đổi), Ban soạn thảo sớm hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét lần đầu tại kỳ họp thứ 4 sắp tới.
