Việc lãnh đạo TPHCM chủ động đề xuất gặp gỡ doanh nghiệp (DN) kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn TP đã tạo phấn khởi cho người dân sản xuất nông nghiệp. Bởi đây là thời điểm các DN, trong đó có DN nông nghiệp gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận vốn vay, phê duyệt dự án, thuê và giao đất… gây cản trở trong sản xuất, kinh doanh.
Chăm sóc lan tại quận Gò Vấp TPHCM. Ảnh: Kim Ngân
Chưa đáp ứng yêu cầu xuất khẩu
Ông Lê Anh Dũng, Giám đốc Công ty Hải Thanh, người gắn với nghề cá cảnh trên 20 năm cho biết hiện có nhiều loại cá cảnh Việt Nam được khách hàng nước ngoài ưa chuộng, công ty ông đã có lượng khách hàng ổn định ở nước ngoài. Sau một thời gian làm việc với nhau, yêu cầu của khách hàng nước ngoài đã thay đổi. Trước đây, DN chỉ cần gom cá giao khách hàng, giờ đây, họ yêu cầu phải được đi tham quan, khảo sát nơi sản xuất cá cảnh. Nếu diện tích manh mún, nhỏ lẽ sẽ khó chấp nhận do không đảm bảo về an toàn dịch tễ.
Vì vậy, để mở rộng sản xuất, năm 2007-2008 ông lên xã Trung An, huyện Củ Chi đầu tư làm trang trại sản xuất cá cảnh. Năm 2008, DN đề nghị TP phê duyệt dự án địa điểm nói trên. Đây là khu vực gần như hoang hóa, không ai sản xuất, DN phải vay vốn để đền bù cho dân, làm cơ sở hạ tầng đến vài chục tỷ đồng, nhưng đến nay dự án vẫn chưa được phê duyệt mặc dù ý kiến các sở ngành đều đã đồng ý và phù hợp với quy hoạch của TP. Dự án không được duyệt, đất chưa được giao, nợ đến hạn phải trả, DN đang bị “chết đuối” vì dự án này.
Một khó khăn khác, việc sản xuất cá giống đòi hỏi phải nhập khẩu để bổ sung và đa dạng con giống, nhưng khi nhập khẩu bị đánh thuế 20% như giống thương phẩm. Trong khi DN nhập khẩu về để tạo ra giống gốc, lai tạo ra giống thương phẩm. Hiện nay con giống nuôi đã lai tạo thành công, có khách hàng ở nhiều nước, nhưng tắc nguồn vốn sản xuất.
Ông Dũng đề nghị nhà nước xem xét miễn thuế đối với cây, con giống nhập khẩu. Ngoài ra, theo ông Dũng, TP nên quy hoạch thành làng nghề cá cảnh để có lượng hàng hóa lớn, có chợ đầu mối cá cảnh làm điểm giao dịch và thường xuyên tổ chức hội chợ cá cảnh hàng năm để mời khách hàng nước ngoài đến tham quan, tiếp thị.
Thuê đất phi nông nghiệp giá cao
Chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp Thỏ Việt, Nguyễn Thị Ánh Ngọc, cho biết TP đồng ý cho HTX thuê hơn 2 ha đất để làm nhà sơ chế và sản xuất thử nghiệm rau an toàn ở huyện Củ Chi. Theo quy hoạch đến năm 2020 diện tích đất thuê trên sẽ là đất xây dựng trường học, nhưng mới đây, xét thấy không còn phù hợp do khu vực này đã có 3 trường học phổ thông nên huyện Củ Chi có văn bản thay đổi quy hoạch nhưng TP chưa trả lời. Do biết được thủ tục chậm trễ nên huyện đồng ý cho HTX xây dựng trước nhà sơ chế để có nơi thu mua sản phẩm.
Nhưng mới đây, Sở Tài chính áp giá thuê đất nông nghiệp này theo dạng phi nông nghiệp, khoảng 45 triệu đồng/ha/năm trong khi đất xung quanh của dân chỉ cho thuê 2,5 triệu đồng/ha/năm. Thời gian cho thuê cũng quá ngắn, chỉ 5 năm nên không thể đầu tư lớn vào đây do khó thu hồi vốn. Tình thế này đẩy HTX Thỏ Việt vào thế tiến thoái lưỡng nan, đã đầu tư trước muốn rút ra cũng không được.
Nếu chấp nhận giá thuê cao, HTX không thể kham nổi. Nhiều DN sản xuất nông nghiệp trên địa bàn TP cũng bức xúc khi rơi vào tình cảnh tương tự, thuê đất sản xuất nhưng lại bị áp giá thuê cao của đất phi nông nghiệp.
Bà Đàm Minh Đức, Giám đốc Công ty CP Kim Ngân Phong Lan nhận xét, Thái Lan là đất nước chuyên trồng và xuất khẩu lan cắt cành Mokara và Dendrobium, nhưng gần đây, khi nhận thấy điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết ở khu vực TPHCM rất phù hợp với lan Mokara, về lâu dài khó có thể cạnh tranh với Việt Nam nên có vẻ như họ bỏ dần loại hoa này để chuyên về Dendrobium. Đây là cơ hội tốt đối với nghề trồng lan ở TPHCM.
Qua buổi gặp gỡ có thể thấy, nhiều ưu đãi của nhà nước nói chung và TPHCM nói riêng khi đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp đô thị chưa đến được với DN nông nghiệp, như sản xuất giống cây, con nhiều DN chưa được hưởng về miễn giảm thuế 2 năm đầu, tiếp cận nguồn vốn rất khó, ít DN biết về Quỹ Hỗ trợ tín dụng do Sở Tài chính quản lý...
Phát biểu tại buổi gặp gỡ, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Lê Minh Trí chỉ đạo các sở, ngành TP nhanh chóng tổ chức các cuộc họp để tháo gỡ ngay những vướng mắc cụ thể của DN. TP sẽ ưu tiên giải quyết, có thể làm quy hoạch cục bộ để đáp ứng ngay những dự án liên quan đến sản xuất giống cây, con các loại…
Công Phiên
