Theo ĐB Đinh Văn Nhã, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội, cơ bản đến nay, các trạm BOT đã được điều chỉnh ở mức thu phí tương đối hợp lý. Đến thời điểm này dư luận không có vấn đề gì quá lớn, trừ một số trạm có khoảng cách chưa hợp lý thì người dân còn phản ứng. Ngoài ra, cơ bản người dân không ca thán về mức thu phí.
“Hầu hết các trạm đã giảm giá tối thiểu từ 15-20%, mức đáng kể. Nếu có chuyển sang gọi ở một khái niệm mới thì nên giữ ở mức thu phí như hiện nay; phù hợp với mức điều chỉnh của gần 20 loại dịch vụ mà trước đây gọi là phí và bây giờ Chính phủ điều chỉnh sang dưới hình thức giá dịch vụ, dù thay tên nhưng hầu hết mức thu vẫn như mức phí hiện hành”, ông Nhã giải thích.
Chuyển từ phí sử dụng đường bộ như hiện nay sang giá là một xu hướng phù hợp với quá trình xã hội hóa, khuyến khích được các doanh nghiệp đầu tư vào xây dựng kết cấu hạ tầng.
Dù vậy, hiện cả Luật Phí và lệ phí cũng như một số luật chuyên ngành, như Luật Đường bộ cũng vẫn sử dụng khái niệm phí đường bộ. “Nếu chuyển sang giá thì cần thiết phải có sự điều chỉnh của các cơ quan có thẩm quyền, ít nhất là phải được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung danh mục, khi đó mới có căn cứ pháp lý để chuyển từ phí sang giá”, ông Đinh Văn Nhã nêu quan điểm.
Dẫn một số loại phí thực chất hiện đã chuyển sang giá và người dân cũng đã dần quen như viện phí đã được Luật Khám, chữa bệnh định nghĩa bằng khái niệm mới là “chi phí khám, chữa bệnh”, hay thực chất là giá khám chữa bệnh; hay học phí thực ra đó là chi phí học tập; đường hàng không có giá vé máy bay chứ không phải phí đi máy bay, tàu hỏa cũng là giá vé..., chỉ riêng đường bộ còn giữ khái niệm phí, ông Đinh Văn Nhã cho rằng chuyển đổi là phù hợp với xu hướng và việc làm này là để người dân hiểu rằng “đây không phải là một khoản phí mà doanh nghiệp hoặc nhà nước thu, mà người sử dụng dịch vụ như đường bộ, người khám chữa bệnh, người đi học thì phải trả tiền”.
“Tuy nhiên, đúng là việc chuyển đổi sang giá thì phải có cơ sở pháp lý, được luật pháp cho phép”, ông Đinh Văn Nhã nhấn mạnh và lưu ý “Không phải cứ chuyển sang gọi là chi phí sử dụng đường bộ hoặc là giá sử dụng đường bộ thì doanh nghiệp hoàn toàn có quyền quyết định mức thu. Về nguyên tắc, giá sẽ cao hơn phí vì nó phải đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư, nhà nước và người dân nhưng không thể thả nổi mà phải có sự điều tiết của Nhà nước”.
