Andrew Esson có mặt bằng rất lớn để có thể mở rộng công ty chuyên thiết kế và chế tạo thiết bị thủy lực của mình ở vùng Tyneside, Đông Bắc Anh. Các nhà đầu tư và ngân hàng nhiệt tình cam kết sẽ hỗ trợ tài chính để ông phát triển công ty chuyên cung cấp thiết bị cho các nhà thầu quân sự và các nhà sản xuất giấy này. Tuy nhiên, vấn đề của ông cũng như của rất nhiều doanh nghiệp sản xuất ở Anh là khó tìm đủ lực lượng kỹ sư có tay nghề cao.
Mặc dù có đến 1/5 trong số 830.000 dân của vùng Tyneside đang thất nghiệp, nhưng kể từ khi ông Esson đăng quảng cáo đến nay vẫn chưa có một ứng viên nào đủ tiêu chuẩn. Esson phải săn đón những thanh niên bỏ học tại những trường trung học gần công ty ông để đào tạo nghề. Nếu có đội ngũ kỹ sư có tay nghề, ông chắc chắn có thể giành được thêm đơn hàng trị giá 700.000 - 1,3 triệu bảng/năm cho Công ty Quick Hydraulics của mình.
Những cơ hội vuột khỏi tay của Esson minh họa cho một nền kinh tế đang thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực có kỹ năng toán học và khoa học. Bộ trưởng Bộ Doanh nghiệp Anh Vince Cable thừa nhận sự khan hiếm kỹ sư đang làm cho nền kinh tế Anh bị tổn thương và là một trong những thách thức dài hạn mà nước Anh phải đối mặt. Sự thiếu hụt này đang ảnh hưởng đến ngành công nghiệp Anh khiến nhiều chuyên gia cảnh báo rằng có thể đẩy đất nước này rơi vào vòng suy thoái thứ 3 kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính.
Năm 2010, sản lượng của Anh chỉ chiếm 2,3% tổng sản lượng toàn cầu. Trong số những đầu tàu kinh tế phương Tây, Anh thua xa Đức với 6% và Mỹ với 18,2%. Nếu như ở Đức, kỹ sư được trọng vọng thì theo John Parker, Chủ tịch Viện Hàn lâm kỹ thuật hoàng gia Anh (REA), kỹ sư là nghề không sang trọng và không được trọng vọng ở Anh như luật sư, bác sĩ, thương gia, kế toán, truyền thông… Mặc dù chứng kiến làn sóng sa thải nhân viên tài chính ồ ạt trong những năm gần đây, nhưng tiền lương và tiền thưởng trong các lĩnh vực này, phần lớn là ngành ngân hàng vẫn là những cám dỗ đầy ma lực. Chính phủ Anh đang chủ trương siết chặt khoản tiền thưởng dành cho nhân viên ngành ngân hàng để thực hiện thắt lưng buộc bụng và để ngăn cản bớt dòng chảy nhân lực vào lĩnh vực này.
Theo nghiên cứu của REA, hàng năm hệ thống giáo dục của Anh cần tăng gấp đôi số sinh viên tốt nghiệp đại học trong lĩnh vực toán, kỹ thuật và các ngành khoa học khác. Nghiên cứu cho biết nhu cầu dự kiến của nước này là khoảng 100.000 sinh viên tốt nghiệp các ngành trên mỗi năm, song từ nay đến năm 2020 sẽ khó mà đáp ứng được. Nước Anh chỉ có khoảng 90.000 sinh viên, bao gồm cả sinh viên nước ngoài không có thị thực làm việc tại Anh sau khi hoàn thành xong khóa học và có đến hơn 1/4 sinh viên tốt nghiệp kỹ sư nhưng lại chọn những ngành nghề không liên quan đến khoa học kỹ thuật…
Sau cuộc khủng hoảng tài chính, khi nhận ra rằng đã đặt quá nhiều niềm tin vào lĩnh vực tài chính kiêu ngạo, giới lãnh đạo Anh đã chủ động mở rộng các chương trình đào tạo nghề và lập các chương trình khuyến học ngành kỹ sư. Chính phủ của Thủ tướng Cameron mới đây đã mạnh dạn áp dụng các dự án khuyến học ngành kỹ sư bắt đầu từ cấp tiểu học. Người Anh cần phải thay đổi tư duy chọn nghề ngay từ nhỏ.
Hạnh Chi
