Tôi hiện đang sinh sống và làm việc tại Liên bang Nga. Lâu nay, tôi luôn tự hào giới thiệu mình là người Việt và hay kể cho bạn bè cùng nơi tôi sống và làm việc về nền nếp văn hóa Việt Nam, về tình làng nghĩa xóm, về truyền thống “lá lành đùm lá rách” của người Việt.
Sáng hôm qua, khi trên xe buýt đi làm, tôi cùng một nhóm hành khách bàn luận sôi nổi về dịp Giáng sinh sắp tới. Mọi người vui vẻ hỏi tên và quốc tịch của nhau. Trong nhóm có người Nga, Nhật Bản, Thái Lan và tôi. Đến khi nghe tôi giới thiệu mình là người Việt Nam, mọi người bỗng im bặt, hai cô người Nga và Nhật Bản đang ngồi kế tôi bỗng nhích dần ra xa. Trên xe buýt lúc đó có không ít ánh mắt đổ dồn về tôi có vẻ e dè. Tôi hỏi thì họ lắc đầu quay đi. Trong lòng tôi lúc đó rất thắc mắc, không hiểu tại sao cuộc trò chuyện đang vui bỗng im bặt khi mọi người biết tôi là người Việt. Sống trên đất Nga gần 10 năm nay, tôi chưa gặp tình huống này bao giờ. Ngay sau đó tôi cũng đã có câu trả lời, khi vừa bước chân vào công ty, một cô bạn đồng hương kéo tôi lại trấn an: “Hãy vững tâm nhé, đang có sóng lớn đấy, sóng từ Việt Nam tràn sang. Sáng nay tôi xem thông tin đó rồi nên hiểu tình cảnh xấu hổ mà mình đang phải đối mặt”. Tôi còn đang ngơ ngác không hiểu gì thì cô bạn tiếp tục giải thích: “Biết vụ “hôi bia” ở Đồng Nai chứ? Các bản tin trên báo đài bên đây đang nói vụ này nè”. Lúc này tôi mới hiểu ra thái độ của nhóm người trên xe buýt đối xử với tôi. Tôi thường xuyên theo dõi báo chí trong nước, cũng ít nhiều nắm được thông tin này, nhưng không ngờ ở tại nước Nga tôi cũng bị những hành động đáng xấu hổ của những kẻ “hôi bia” bêu xấu. Trong khi cả thế giới kính nể người dân Nhật Bản từ hình ảnh xếp hàng ngay ngắn để lấy thức ăn, nước uống trong trận động đất lịch sử hồi tháng 3-2011, thì hình ảnh “hôi bia” ở Biên Hòa (Đồng Nai) trở nên xấu xí đến vô độ, khiến cả thế giới coi thường.
Lúc này đây, tâm trạng tôi khá hoang mang, thực sự tôi không biết mình sẽ đối mặt với những người bạn thường nghe tôi kể chuyện về đất nước, về con người Việt Nam như thế nào? Dẫu vẫn biết ở đâu cũng có “con sâu làm rầu nồi canh” nhưng với chúng tôi - những người con xa xứ, muốn gây dựng lại hình ảnh đẹp đẽ về con người Việt Nam trong suy nghĩ và tình cảm của bạn bè quốc tế quả thực khó khăn lắm.
Viết bài này, tôi chỉ muốn nói rằng, nếu ra nước ngoài bạn mới thấy được hết giá trị của phẩm chất đạo đức con người đối với danh tiếng của một đất nước, của một dân tộc. Vì vậy, khi biết coi trọng nhân cách của chính mình cũng chính là giữ gìn niềm tự hào dân tộc, góp phần quảng bá hình ảnh tốt đẹp của đất nước đến với bạn bè quốc tế.
TRẦN ĐẶNG MỸ LIÊN
(Kazan, bang Tatarstan, Liên bang Nga)
