EU chia rẽ vì ngân sách thời hậu Brexit

Tại hội nghị thượng đỉnh không chính thức ở Brussels (Bỉ), các nhà lãnh đạo các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã cho thấy sự chia rẽ trước yêu cầu phải đóng góp nhiều hơn để lấp đầy khoảng trống ngân sách mà nước Anh bỏ lại khi rời khỏi EU (Brexit). 
Các nhà lãnh đạo Pháp, Đức, Italia tham dự hội nghị thượng đỉnh EU
Các nhà lãnh đạo Pháp, Đức, Italia tham dự hội nghị thượng đỉnh EU
Chưa có tiếng nói chung 
 Phát biểu tại cuộc họp báo sau hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết các nhà lãnh đạo đã nhất trí quan điểm EU sẽ phải chi tiêu nhiều hơn cho mục đích ngăn chặn làn sóng người di cư bất hợp pháp, đảm bảo an ninh quốc phòng cũng như duy trì chương trình khác. Nhiều nhà lãnh đạo đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục các định hướng về gắn kết xã hội, chính sách nông nghiệp chung, đầu tư cho nghiên cứu sáng tạo và phát triển cơ sở hạ tầng trên toàn EU. Tuy nhiên, các lãnh đạo EU đã không thống nhất được một cách cụ thể việc phải đóng góp bao nhiêu cho ngân sách chung để lấp đầy khoảng trống  lên tới 12 tỷ eur thời hậu Brexit. Hiện có 14 hoặc 15 nước chấp nhận tăng mức đóng góp cho ngân sách chung, nghĩa là vẫn còn gần một nửa số quốc gia thành viên vẫn chưa quyết định hoặc là phản đối. 
Ủy ban châu Âu (EC) đã kêu gọi tăng các khoản đóng góp từ quỹ chung lên 1,1% - 1,2% GDP toàn khối so với mức 1% hiện nay. Trong khi Đức, Tây Ban Nha và Pháp cho biết sẵn sàng chi thêm thì các nước đóng góp ròng khác là Hà Lan, Đan Mạch, Thụy Điển và Áo lại phản đối. Các quốc gia thành viên có nền kinh tế phát triển của EU cho rằng, một EU nhỏ hơn sau sự ra đi của Anh sẽ đồng nghĩa với một ngân sách vận hành thu hẹp hơn. Có một số ý kiến cho rằng EU cần phải hiệu quả hơn trong việc phân phối tài chính và một số chi phí có thể cần phải thay đổi. Riêng đối với các nước thành viên đến từ Đông và Nam Âu, đã bày tỏ sự phản đối trước khả năng cắt giảm ngân sách dành cho một số chương trình của EU. Kế hoạch ngân sách của EU với quy mô gần ngàn tỷ euro cho thời hạn 7 năm sẽ kết thúc vào năm 2020 và các nhà lãnh đạo đang phải cân nhắc một kế hoạch chi tiêu dài hạn cho giai đoạn kế tiếp bắt đầu từ năm 2021. 
Giảm ghế nghị sĩ trong Nghị viện châu Âu 
 Một nội dung quan trọng khác được đề cập ở hội nghị lần này là xem xét các thể chế của EU. Trong khi bàn bạc về cơ cấu của Nghị viện châu Âu (EP) sau năm 2019, các nhà lãnh đạo đã ủng hộ rộng rãi ý tưởng số nước thành viên EU giảm thì số ghế nghị sĩ cũng giảm. Cụ thể, số lượng đại biểu của EP sẽ giảm từ 751 xuống còn 705.  Lãnh đạo các quốc gia cũng không đồng ý để EP được quyết định chọn chủ tịch cơ quan hành pháp EU sau khi ông Juncker mãn nhiệm vào năm 2019. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk tuyên bố hội đồng không thể đảm bảo trước là sẽ đề cử một trong những ứng cử viên chính của EP như trường hợp ông Juncker năm 2014. Trong khi các nghị sĩ đánh giá cách làm trên là dân chủ thì lãnh đạo các quốc gia EU lại cho rằng phương thức này chỉ phản ánh ý chí của các nhóm chính trị ở Brussels và điều này gây phương hại đến chủ quyền của các quốc gia. 
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker cũng đề xuất ý tưởng hợp nhất hai chức danh chủ tịch Ủy ban châu Âu và chủ tịch Hội đồng châu Âu, nhưng không được hưởng ứng vì lo ngại điều này sẽ làm suy giảm đáng kể vai trò của các quốc gia thành viên. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cũng thông báo với các nhà lãnh đạo rằng ông sẽ trình bày dự thảo các phương hướng về tương lai quan hệ giữa Anh và EU tại Hội nghị thượng đỉnh EU dự kiến diễn ra vào các ngày 22 đến 23-3 tới. Mục tiêu là EU sẽ thông qua các đường hướng chính này, bất chấp quan điểm của Anh về mối quan hệ song phương trong tương lai.

Tin cùng chuyên mục