>> Giải Nobel Vật lý vinh danh 3 nhà khoa học người Anh
>> Nhà khoa học Nhật Bản đoạt giải Nobel Y học 2016
(SGGPO).- Chiều 5-10 (theo giờ Việt Nam), Hội đồng giải thưởng Nobel đã công bố giải Nobel Hóa học năm 2016. Vinh dự này đã thuộc về 3 nhà khoa học gồm Jean-Pierre Sauvage (người Pháp), J. Fraser Stoddart (mang hai quốc tịch Anh và Mỹ) và Bernard L. Feringa (người Hà Lan) nhờ công trình thiết kế và chế tạo máy phân tử (máy NANO).
3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học 2016 (từ trái qua) Jean-Pierre Sauvage, J. Fraser Stoddart và Bernard L. Feringa. Ảnh: Nobel Prize
Theo Hội đồng giải thưởng, nhóm 3 nhà khoa học trên đã phát triển những phân tử với cơ chế vận động có thể kiểm soát được, từ đó có thể thực hiện chức năng chuyển hóa năng lượng... Bản chất chính là những cấu trúc có khả năng chuyển hóa năng lượng hóa học thành năng lượng cơ học và chuyển động. Đây là một công cụ cực kỳ "quyền lực" cho phép các nhà khoa học tạo nên những thiết bị cực kỳ nhỏ ứng dụng trong vô vàn lĩnh vực khác nhau, trong đó có điều trị ung thư. Những máy phân tử này rất có thể sẽ được dùng trong việc chế tạo những đồ vật như những vật chất mới, cảm biến và các hệ thống dự trữ năng lượng.
Từ năm 1983, ông Jean-Pierre Sauvage đã tạo nên một bước đột phá khi sử dụng ion đồng để khóa các phân tử lại với nhau bằng liên kết vật lý. Sau đó, nhà nghiên cứu Fraser Stoddart đã vận dụng kết quả nghiên cứu trên của Jean-Pierre Sauvage để làm ra một chiếc xe phân tử (molecular shuttle) có khả năng di chuyển trên một trục phân tử theo cách có kiểm soát. Nhóm nghiên cứu của Stoddart đã từ đó tạo ra được các máy phân tử.
Giải Nobel Hóa học 2015 cũng đã trao cho 3 nhà khoa học Tomas Lindahl (người Thụy Điển), Paul Modrich (người Mỹ) và Aziz Sancar (mang hai quốc tịch Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ) nhờ công trình nghiên cứu cơ chế tế bào sửa chữa những ADN bị hư hại.
Nobel Hóa học là giải thứ ba trong mùa Nobel 2016. Như thường lệ, các nhà khoa học sẽ nhận giải tại buổi lễ trao giải chính thức vào ngày 10-12 tới ở thành phố Stockholm của Thụy Điển. Mỗi giải Nobel kèm theo phần thưởng 8 triệu crown Thụy Điển (tương đương 933.000 USD).
|
PHAN ANH
