Cách đây vài năm, khi tàu cặp cảng Sài Gòn, các chủ tàu, đại lý canh cánh lo sợ. Ôm một đống giấy tờ đi cảng vụ khai báo mà lòng nơm nớp âu lo. Giấy tờ suôn sẻ nhưng phải thông qua đến 4 đơn vị (hải quan, cảng vụ, bộ đội biên phòng, công an) và việc kiểm tra tại mỗi đơn vị không dưới 1 giờ. Trong thời điểm khai báo đó, mọi hoạt động trên tàu đều tạm dừng. Hàng không được bốc dỡ lên cầu cảng; người không được lên bờ.
Vận tải hành khách và hàng hóa trên biển khi vào đất liền, cập cảng là cả chặng đường gian nan. Canh con nước để tàu cặp bờ cảng không quan trọng bằng chờ con nước lên để đưa tàu xuất bến.
Ông Nguyễn Duy Hưng, Trưởng phòng Đại lý Container, Công ty Samtra, cho biết: “Trước nay, các đại lý không dám trông mong con nước. Bởi lẽ, khi tàu vào bến, chúng tôi phải đem các giấy tờ đến cảng vụ khai báo. Nhiều lúc tàu neo đậu ở xa cảng vụ, tôi phải mất gần một ngày để đến cảng vụ trình báo các loại giấy tờ liên quan. Thủ tục hành chính lúc đó còn nặng nề lắm. Khi thủ tục hoàn chỉnh mới được bốc dỡ hàng hóa hay đưa người lên bờ. Nhiều lần thấy con nước lên nhưng mình chưa xong việc nên không thể nào xuất bến. Mà tàu neo đậu giờ nào trong cảng là các loại chi phí sẽ phát sinh. Biết vậy nhưng chúng tôi phải bấm bụng chịu!”.
Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng TPHCM và Bộ đội Biên phòng cửa khẩu Cảng Sài Gòn biết rõ vấn đề này, nhưng luật đã quy định như vậy rồi. Vậy làm sao để thủ tục trình báo nhanh, gọn, chính xác mà vẫn kiểm tra, kiểm soát được công tác nghiệp vụ? Đây là một bài toán khó cho các cơ quan liên quan tại khu vực cảng biển TPHCM và các tỉnh, thành trong cả nước.
Điều đáng mừng là năm 2002, công tác cải cách hành chính được triển khai mạnh mẽ tại các tỉnh, thành trong cả nước và tuyến cảng TPHCM được chọn là cảng thí điểm thực hiện Quyết định 55 của Thủ tướng Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính. Chương trình khai báo qua mạng điện tử được tiến hành thử nghiệm và thành công. Các tàu trước khi cập cảng sẽ gửi thông tin khai báo qua mạng trước với bộ đội biên phòng cảng nên thời gian làm thủ tục đã được rút ngắn rất nhiều.
Trung tá Đào Quốc Hoàng, Đội trưởng Đội thủ tục, Biên phòng cửa khẩu Cảng Sài Gòn, cho biết: “Nhờ khai báo qua mạng điện tử, chúng tôi đã chủ động kiểm soát, quản lý trước khi tàu đến cảng. Đương nhiên, việc khai báo tàu, quốc tịch, số thuyền viên, số khách nhập, xuất; số hàng hóa nhập, xuất, quá cảnh; hành trình tàu… phải chính xác. Thời gian đầu thực hiện, chúng tôi chọn những đại lý vận chuyển container và định tuyến (tuyến thường xuyên, nhất định, có điểm đến và điểm xuất phát rõ ràng)”.
Từ thí điểm thành công tại TPHCM, việc khai báo qua mạng đã được triển khai tại 7 cảng biển trên toàn quốc. Từ nay, các đại lý, chủ tàu sẽ trút được gánh nặng thủ tục ở một số cảng biển tại Việt Nam.
ĐOÀN HIỆP
