Tất cả 4 kỹ năng tiếng Anh gồm nghe, nói, đọc và viết của học sinh phổ thông cơ sở và phổ thông trung học ở Nhật Bản đã không đạt được những mục tiêu mà chính phủ đề ra. Báo Japan Times ngày 2-2 vừa qua dẫn số liệu của Bộ Giáo dục Nhật Bản thừa nhận rằng những bài học tiếng Anh tại các trường tiểu học và chương trình dạy tiếng Anh cải cách đến bây giờ vẫn không hiệu quả.
Năm 2015, Bộ Giáo dục Nhật Bản cũng đã thừa nhận rằng học sinh Nhật Bản dốt tiếng Anh. Bộ Giáo dục Nhật Bản tiến hành khảo sát với khoảng 480 trường công lập tại 47 tỉnh của Nhật Bản và đáng buồn là có đến hơn 50% học sinh phổ thông không đạt được trình độ tiếng Anh theo mức tối thiểu của Bộ Giáo dục Nhật Bản. Việc hơn 70% học sinh lớp 12 chỉ đạt được trình độ tiếng Anh tương đương học sinh cấp 2 khiến Nhật Bản phải xem xét lại phương pháp dạy ngoại ngữ. Tháng 6-2013, nội các Nhật Bản đặt mục tiêu 50% tỷ lệ học sinh trung học phổ thông trên toàn nước Nhật phải đạt được trình độ thông thạo tiếng Anh tương đương 3 trước khi tốt nghiệp. Một nửa học sinh trung học cơ sở phải đạt được trình độ tiếng Anh tương đương 2 hoặc Pre - 2 trong kỳ thi này. Tuy nhiên, theo kế hoạch cải cách giáo dục cơ bản của chính phủ, tỷ lệ học sinh phổ thông cơ sở trong năm cuối đạt được trình độ trên chiếm 26,1% cho kỹ năng đọc và 20,2% cho kỹ năng nghe, 43,2% cho viết và 32,6% cho nói. Trong kỹ năng viết, có đến 12,6% học sinh phổ thông cơ sở bị điểm 0. Có đến 30% học sinh bị điểm 0 trong kỹ năng viết và 13% bị điểm 0 trong kỹ năng nói. Đến 60% học sinh trả lời rằng họ không thích học tiếng Anh.
Nếu như công nghệ kỹ thuật số và tiếng Anh lại giúp nhiều cho Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia khác khởi sắc ở lĩnh vực kinh tế trên thế giới, thì tiếng Anh lại trở thành rào cản cho người Nhật. Việc cải cách dạy, học tiếng Anh nằm trong chiến lược quốc tế hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh của giáo dục Nhật Bản trên trường quốc tế, đồng thời chuẩn bị tốt hơn cho học sinh Nhật Bản trong thế giới “phẳng hơn” ngày mai. Ngoài việc kỳ Olympic sẽ diễn ra tại Nhật Bản năm 2020, Chính phủ Nhật Bản đang áp dụng nhiều cách để nâng cao khả năng tiếng Anh trong giới học sinh, sinh viên. Một trong số những thay đổi là bắt đầu giới thiệu môn ngoại ngữ từ lớp 3 ở bậc tiểu học và bắt buộc học từ lớp 5. Chính phủ Nhật Bản cũng chuẩn bị điều chỉnh độ tuổi phải theo học chương trình tiếng Anh bắt buộc từ lớp 3 cấp tiểu học, thay vì lớp 4 như hiện nay...
Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, chương trình dạy tiếng Anh ở Nhật Bản vẫn đang đứng ở ngã tư. Thực trạng yếu kém tiếng Anh của giáo viên người Nhật cũng là một trong những yếu tố cần xét đến. Theo Japan Times, nếu xét theo điểm TOEIC, phần lớn giáo viên người Nhật không đạt được trình độ 730 điểm TOEIC. Yếu tố văn hóa cũng đóng vai trò rất quan trọng trong cách dạy và học tại bất kỳ nước nào. Trong các lớp học, sự yên lặng được đề cao đến nỗi học viên có thể rời lớp học một cách lặng lẽ mà không cần xin phép giáo viên. Không ai được khuyến khích làm những điều có vẻ “điên rồ” như nói ra những gì họ nghĩ trong đầu. Ở Nhật Bản, các bảng hiệu ở khắp nơi viết bằng tiếng Nhật. Với đa số dân chúng, tiếng Nhật bao vây họ cả ngày, không có nhiều cơ hội để nghe thấy ai nói tiếng Anh. Do đó, các học sinh, sinh viên không thấy được lợi ích khi học môn ngoại ngữ này.
HẠNH CHI
