Trong khi hầu hết mọi người không chút lưỡng lự khi vứt bỏ những vật dụng cũ kỹ, học sinh Trường Cavite lại quý trọng chúng, coi đó là chìa khóa thoát khỏi đói nghèo. Trường Cavite nằm ở TP tự trị Silang thuộc tỉnh Cavite, cách thủ đô Manila, Philippines 45km về phía Nam. Ban giám hiệu trường đã đưa ra loại học bổng khá đặc biệt, theo đó các học sinh được dùng rác để đóng học phí.
WISHCRAFT (Chúng ta hợp nhất học bổng với thu gom rác tái chế) là tên chương trình mà ban giám hiệu Trường Cavite phát động. Được thí điểm vào năm 2002 và chính thức áp dụng năm 2004, đến nay gần 500 học sinh/năm của trường được hưởng lợi từ chương trình. Arvee Rose Abayabay, cô học sinh lớp 4 được nhận học bổng WISHCRAFT cho biết, kinh tế gia
đình em khá khó khăn. Mẹ em phải sang Kuwait để làm thợ may, trong khi cha em làm ở hội đồng địa phương với mức lương ba cọc, ba đồng. Chương trình của Cavite đã giúp em không bị thất học và nuôi ước mơ trở thành một sinh viên trường y trong tương lai.
Cô Elin Mondejar, người thực hiện chương trình WISHCRAFT, cho biết trường chỉ đóng vai trò trung gian giữa học sinh và các công ty tái chế rác. Sau khi tẩy rửa rác sạch sẽ, học sinh sẽ đem nộp chúng cho các công ty để cân đong, đo đếm. Giá trị quy đổi từ rác ra tiền phụ thuộc vào chủng loại, số lượng và chất lượng.
Ví dụ, dây đồng sẽ bán được 3,4 USD/kg trong khi giấy vụn chỉ được 13 xu/kg... Khoản tiền khấu trừ tương ứng với khối lượng rác mà học sinh đem nộp. “Khoản khấu trừ này các em có thể dùng để đóng học phí hoặc tặng các học sinh khác có hoàn cảnh khó khăn hơn”, Elin Mondejar cho hay.
Học phí trung bình tại trường Cavite gần 700 USD/năm. Theo ban giám hiệu nhà trường, trung bình gần 50% học sinh của trường được khấu trừ học phí, với mức khấu trừ thấp nhất vào khoảng 25%.
Cô Elin cho biết, WISHCRAFT đã đem lại niềm hy vọng cho các học sinh muốn được hưởng điều kiện học tập tốt hơn nhưng không có đủ chi phí. Trung bình một lớp học ở các trường công lập “nhồi nhét” khoảng 70 học sinh. Trong khi đó, tại Cavite, con số này được giới hạn mức tối đa là 35.
Hiệu trưởng Cavite Corrine Realica còn cho biết, giáo viên dạy trong trường cũng được khuyến khích tham gia chương trình này bởi mục tiêu lớn hơn là giáo dục cho mọi người ý thức bảo vệ môi trường.
Theo bà Corrine, WISHCRAFT đã góp phần giải quyết được 2 vấn đề của xã hội Philippines: mù chữ và ô nhiễm môi trường. “Thay vì 300 tấn rác thải bị đổ ra sông, các kênh rạch làm ô nhiễm môi trường, chúng được chuyển đổi thành thứ vô cùng giá trị là giáo dục”, bà Corrine cho hay.
Tại một số trường công lập-nơi học sinh được miễn học phí, mô hình này cũng xuất hiện. Số tiền thu được từ bán rác được tái đầu tư cơ sở hạ tầng và trang thiết bị dành cho học tập. Bên cạnh trường học, một nhóm các nhà hát, trung tâm giải trí tại Philippines hiện cũng đã bắt đầu dùng rác để thay cho tiền mua vé vào cửa...
Theo bà Corrine, ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao chính là yếu tố phản ánh rõ nét sự thành công của giáo dục.
ĐỖ VĂN
