(SGGPO).- Sáng 17-11, trao đổi với lãnh đạo nhiều cơ quan báo chí, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển đã hồi đáp lại các ý kiến không đồng tình về cách bố trí giảng dạy lịch sử như trong dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể (GDPTTT).
5 vấn đề chưa đồng tình về môn sử
Bộ GD-ĐT cho biết, đến nay, sau thời gian lấy ý kiến toàn xã hội (từ ngày 5-8-2015), về giáo dục Lịch sử và môn học lịch sử ở cấp THPT, các ý kiến chưa đồng tình với dự thảo chương trình GDPTT ở 5 vấn đề.
Thứ nhất, cần đổi mới môn sử/giáo dục lịch sử theo tinh thần Nghị quyết 29 của TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT là chuyển từ tập trung trang bị kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh. Muốn vậy phải rất coi trọng việc làm cho giáo dục lịch sử không gây áp lực nặng nề, làm buồn chán học sinh như hiện nay, trái lại phải trở nên hấp dẫn, hứng thú với người học.
Thứ hai, ban xây dựng Chương trình GDPTTT không coi trọng giáo dục lịch sử, lịch sử là môn học tự chọn thì sẽ rất ít học sinh chọn học sử, như thế chẳng khác gì xoá sổ môn sử trong giáo dục cấp THPT.
Thứ ba, theo tinh thần coi trọng giáo dục lịch sử, có ý kiến cho rằng nếu tích hợp trong môn KHXH hoặc môn công dân với tổ quốc thì không thể hiện được tầm quan trọng của giáo dục lịch sử; khó tích hợp các mạch kiến thức giáo dục lịch sử, giáo dục công dân và giáo dục an ninh quốc phòng, trái với yêu cầu giáo dục định hướng nghề nghiệp ở cấp THPT; đội ngũ giáo viên hiện nay không dạy được môn học mới này.
Thứ 4, nếu để kiến thức sử ở 3 môn công dân với Tổ quốc, KHXH, lịch sử ở cùng cấp học thì kiến thức sử bị xé lẻ hoặc chồng chéo nhau giữa 3 môn.
Thứ 5, đề nghị duy trì sử là môn học riêng, bắt buộc với tất cả các học sinh.
Trình bày chưa rõ nên gây hiểu nhầm?
Ban xây dựng chương trình GDPTTT cho rằng, phải trao đổi làm rõ thêm những vấn đề này.
Theo đó, Ban xây dựng nhất trí về vấn đề thứ nhất, đã và đang có nhiều chương trình, hoạt động để môn sử thực sự hấp dẫn học sinh.
Về vấn đề thứ hai, Bộ GD-ĐT cho rằng, không phải là học sinh thích thì (chọn) học, không thích thì thôi, xoá sổ môn sử. Trái lại, theo Dự thảo CT TT tất cả học sinh đều bắt buộc phải học nội dung giáo dục lịch sử trong ít nhất 2 môn: Công dân với Tổ quốc và 1 trong 2 môn Lịch sử hoặc môn KHXH. Ngoài ra, học sinh còn được học sử trong các môn học khác, nhất là trong môn Ngữ văn và trong các hoạt động trải nghiệm sáng tạo; học sinh còn có thể tự chọn thêm các chuyên đề học tập mở rộng hoặc nâng cao về sử. Thời lượng bắt buộc dành cho nội dung GD LS trong chương trình mới chắc chắn sẽ nhiều hơn trong chương trình hiện hành, điều này là rõ ràng vì chương trình hiện hành bắt buộc học sinh học sử 1,5 tiết/ tuần; dự thảo chương trình mới bắt buộc học sinh phải học môn công dân với Tổ quốc 3 tiết/tuần, cộng thêm môn KHXH 3 tiết/tuần hoặc sử 3 tiết/tuần.
Tuy nhiên, Ban xây dựng chương trình nhận thiếu sót là đã trình bày chưa rõ trong văn bản dự thảo, gây hiểu nhầm và từ một vài người phát biểu không chính xác dẫn đến xôn xao dư luận. Tiếp thu các góp ý, văn bản chương trình mới sẽ được điều chỉnh, bổ sung cho rõ vấn đề này.
Về vấn đề thứ 3, liên quan đến dạy học tích hợp và phân hoá, trước hết phải khẳng định đây là vấn đề có nhiều yêu cầu mới của chương trình GDPTTT nên không thể tránh khỏi những băn khoăn, thắc mắc. Ban Xây dựng chương trình cho rằng cách sắp xếp các môn học Công dân với Tổ quốc và môn KHXG (hoặc môn) Lịch sử trong Dự thảo chương trình mới là kết quả của việc rút kinh nghiệm nhằm khắc phục hạn chế của chương trình hiện hành và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của chương trình giáo dục một số nước. Về tên gọi của môn học, việc đặt tên như vậy được thực hiện thống nhất với các môn học/lĩnh vực khác trong chương trình. Việc sắp xếp môn học như vậy không trái với yêu cầu giáo dục định hướng nghề nghiệp ở THPT vì đã đảm bảo cho học sinh phân hóa.
Việc thiết kế môn học tích hợp mới theo các mạch kiến thức dựa trên các môn học truyền thống mà chưa tích hợp thật mạnh (như một số nước phát triển đã làm) là một giải pháp đã cân nhắc đến năng lực dạy học tích hợp còn hạn chế của đa số giáo viên các môn học hiện nay. Các mạch kiến thức trong từng môn không phải là sự sắp đặt cạnh nhau đơn giản mà có sự tích hợp đến mức độ cần thiết, đảm bảo giáo viên từng môn học hiện nay sẽ dạy được từng mạch kiến thức tương ứng.
Về vấn đề thứ tư, học sinh sẽ học kiến thức lịch sử trong ít nhất 2 môn học. Kiến thức lịch sử sẽ được sắp xếp theo logic mới chứ không phải xé lẻ.
Vấn đề thứ 5, cũng là vấn đề đang được tranh luận gay gắt nhất là để môn Lịch sử là môn độc lập và bắt buộc. Ban Xây dựng chương trình cho rằng, nếu giữ môn học với tên gọi lịch sử, với logic nội dung kiến thức như hiện nay thì khó đáp ứng được các yêu cầu đổi mới. Bộ GD-ĐT cho rằng, việc bố trí các môn học ở cấp THPT cũng như trong toàn bộ chương trình GDPTTT mới phải quán triệt yêu cầu đổi mới, phải đặt trong mối quan hệ tổng thể giữa các môn học, phải tạo thuận lợi cho việc đổi mới cả nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh, hướng tới đáp ứng tốt nhất mục tiêu giáo dục học sinh toàn diện đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh, phát triển hài hoà cả thể chất và tinh thần, hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực người công dân Việt Nam thời kỳ CNH- HĐH và hội nhập quốc tế.
Tuy vậy, với tinh thần cầu thị và khoa học, Ban xây dựng sẵn sàng trao đổi và tiếp thu các góp ý hợp lý để điều chỉnh, bổ sung, sửa chữa để có một chương trình GDPTTT tốt nhất.
PHAN THẢO
