(Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V Hội Cựu chiến binh Việt Nam)
“Thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội,
Thưa các vị đại biểu, các vị khách quý,
Thưa toàn thể các đồng chí,
Hôm nay, tôi rất vui mừng đến dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V Hội Cựu chiến binh Việt Nam - một sự kiện lớn trong đời sống chính trị tinh thần của cựu chiến binh, cựu quân nhân và nhân dân cả nước. Đại hội của chúng ta diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 68 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Ngày hội quốc phòng toàn dân và 40 năm chiến thắng lịch sử “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” với biết bao cảm xúc tự hào sâu sắc. Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt chào mừng các vị khách quý, các vị đại biểu, các đồng chí - những cán bộ, chiến sĩ tiêu biểu cho phẩm chất, tài năng, trí tuệ của Bộ đội Cụ Hồ, của lực lượng cựu chiến binh trong cả nước. Qua các đồng chí, tôi xin gửi tới các Mẹ Việt Nam anh hùng, anh chị em thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với nước cùng toàn thể các hội viên Hội Cựu chiến binh, cựu quân nhân lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí,
Do hoàn cảnh đặc thù, nước ta luôn luôn phải thực hiện nhiệm vụ dựng nước đi đôi với giữ nước. Chỉ tính từ khi Đảng ta ra đời đến nay, với quyết tâm và khát vọng giành lại và bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, nhân dân ta đã tiến hành các cuộc đấu tranh cách mạng và kháng chiến cứu nước lâu dài, gian khổ nhưng vô cùng hào hùng, oanh liệt và đã giành được hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, hết sức to lớn và vẻ vang. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong các lực lượng vũ trang, hàng triệu cán bộ, chiến sĩ đã ra quân, trở về với quê hương hoặc chuyển ngành sang công tác ở các cơ quan, các lĩnh vực của xã hội. Cựu chiến binh là những người đã từng chiến đấu, rèn luyện và trưởng thành qua khói lửa của các cuộc kháng chiến và đã có những cống hiến to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; ngày nay đang là một bộ phận rất quan trọng của xã hội.
Được thành lập ngày 6-12-1989, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là một đoàn thể chính trị - xã hội, đại diện cho ý chí và quyền lợi của cựu chiến binh, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam do Đảng lãnh đạo. Từ khi ra đời đến nay, Hội đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, hoạt động tích cực, đúng hướng và có hiệu quả.
Trong những năm gần đây, Hội tiếp tục thường xuyên chăm lo giáo dục, bồi dưỡng cho cán bộ, hội viên kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; quán triệt và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Hội đã tập hợp, đoàn kết, hướng dẫn hội viên kiên quyết đấu tranh chống các âm mưu và hành động phá hoại của các thế lực thù địch cùng các quan điểm sai trái, phản động; tham gia có hiệu quả vào nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa và bảo vệ nhân dân. Đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền, mặt trận và các đoàn thể, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí, tích cực tham gia các phong trào, các cuộc vận động do Trung ương và các địa phương phát động, tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đóng góp tích cực vào việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng thời cử cán bộ, hội viên tham gia giải quyết những vấn đề bức xúc, phức tạp nảy sinh từ cơ sở; xây dựng tình làng nghĩa xóm, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Hàng chục vạn hội viên Hội Cựu chiến binh đã được Đảng và nhân dân tín nhiệm bầu vào cấp ủy, hội đồng nhân dân các cấp, công tác trong hệ thống chính trị và đã phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Hội đã tổ chức, động viên các cựu chiến binh nêu cao ý chí tự lực tự cường, đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, vươn lên thoát khỏi đói nghèo và nâng cao đời sống, góp phần tích cực vào thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và công tác xóa đói, giảm nghèo trong cả nước.
Với trách nhiệm và tình cảm của thế hệ đi trước, Hội đã tích cực, chủ động cùng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh làm tốt việc giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng, xây dựng lý tưởng, hoài bão và lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, đồng thời luôn thể hiện vai trò gương mẫu của cựu chiến binh đối với tuổi trẻ. Hội cũng đã phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, các bộ, ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt các phong trào, các cuộc vận động, như học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, xây dựng nông thôn mới, giữ gìn trật tự an ninh, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư... Hoạt động đối ngoại nhân dân của Hội được tăng cường, quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa cựu chiến binh Việt Nam với cựu chiến binh các nước ngày càng được mở rộng.
Công tác xây dựng Hội đạt kết quả tốt. Tổ chức hội ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng, tổ chức cơ sở Hội và hội viên tăng nhanh. Nội dung, phương thức hoạt động của các cấp Hội có nhiều đổi mới, ngày càng hiệu quả và thiết thực hơn. Công tác vận động, tập hợp cựu quân nhân cũng có nhiều tiến bộ.
Những kết quả công tác và thành tích mà Hội Cựu chiến binh Việt Nam đạt được trong thời gian qua là rất đáng trân trọng. Đảng và Nhà nước đánh giá cao hoạt động và những đóng góp của Hội Cựu chiến binh Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các đồng chí xứng đáng là một chỗ dựa tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân. Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng và cảm ơn Hội Cựu chiến binh Việt Nam và toàn thể anh chị em cựu chiến binh, cựu quân nhân trong cả nước.
Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng, trong nhiệm kỳ qua, hoạt động của Hội Cựu chiến binh vẫn còn những hạn chế, khuyết điểm. Đó là, chất lượng, hiệu quả hoạt động của một số tổ chức Hội còn thấp, trong đó có cả khối các cơ quan bộ, ban, ngành, doanh nghiệp; việc giảm tỷ lệ hộ cựu chiến binh nghèo ở một số cơ sở còn chậm, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ Hội có nơi làm chưa tốt, cả trong việc quy hoạch, đánh giá, tuyển chọn và bố trí, sử dụng cán bộ, còn biểu hiện hữu khuynh, khép kín. Các hội viên cựu chiến binh đại đa số là tốt, song cũng còn một số có biểu hiện công thần, kiêu ngạo, thiếu tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước; cá biệt có người còn vi phạm kỷ luật và pháp luật.
Thưa các đồng chí,
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã xác định phương hướng, nhiệm vụ của cách mạng nước ta trong giai đoạn hiện nay là: “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; giữ vững ổn định chính trị - xã hội, tăng cường hoạt động đối ngoại, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền quốc gia, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”.
Đối với Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Đại hội XI của Đảng chỉ rõ: “Phát huy truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân... Động viên cựu chiến binh giúp nhau làm kinh tế, cải thiện đời sống, tích cực tham gia giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ; đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội. Xây dựng và củng cố cơ sở chính trị, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh”.
Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Hội khóa IV trình bày tại Đại hội lần này đã quán triệt nghiêm túc tư tưởng chỉ đạo của Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị khóa IX “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cựu chiến binh trong giai đoạn cách mạng mới”, đánh giá những kết quả đã đạt được trong nhiệm kỳ qua, chỉ ra những khuyết điểm, tồn tại, phân tích nguyên nhân và xác định phương hướng, mục tiêu, giải pháp để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, phát huy tốt hơn nữa vai trò của Hội trong giai đoạn mới. Tôi chỉ xin nhấn mạnh, gợi mở thêm một số vấn đề để Đại hội thảo luận, xem xét, quyết định.
Một là, chúng ta đều đã biết, Hội Cựu chiến binh là tổ chức của những người đã từng mặc áo lính “Bộ đội cụ Hồ”, xông pha nơi lửa đạn, trực tiếp chiến đấu với quân thù, nếm trải nhiều gian khổ, khó khăn, thử thách; hơn ai hết, họ hiểu sâu sắc cái giá của độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Vì vậy, Hội cần tiếp tục quán triệt và tổ chức cho cán bộ, hội viên thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu của Hội là kiên quyết bảo vệ các thành quả của cách mạng, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Trong những năm tới, tình hình thế giới và khu vực bên cạnh mặt thuận lợi, cũng còn có những diễn biến phức tạp, khó lường. Ở trong nước, tình hình kinh tế - xã hội còn gặp không ít khó khăn, trong khi đó các thế lực thù địch ra sức thực hiện “diễn biến hoà bình” chống phá Đảng ta, chế độ ta. Đất nước ta đang đứng trước những thuận lợi, thời cơ mới và cả những khó khăn, thách thức mới. Do đó, Hội cần tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho cán bộ, hội viên nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Cựu chiến binh gương mẫu” gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và các phong trào phát huy phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”. Nắm vững tình hình tư tưởng, kịp thời thông tin, tuyên truyền, định hướng tư tưởng cho hội viên và nhân dân trước những vấn đề mới nảy sinh, những diễn biến phức tạp của tình hình kinh tế, chính trị - xã hội trong nước và thế giới, tạo sự thống nhất về tư tưởng, kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch, bác bỏ các quan điểm sai trái; tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, các hiện tượng tiêu cực và các tệ nạn xã hội.
Hai là, hiện nay nhiệm vụ trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là phải phát triển kinh tế, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, chăm lo cải thiện đời sống nhân dân. Đảng ta chủ trương phải gắn kinh tế với xã hội, tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước phát triển. Nước ta đã trải qua nhiều năm chiến tranh, hậu quả để lại rất nặng nề. Tỷ lệ các hộ nghèo tuy đã giảm nhiều nhưng vẫn còn cao. Vì vậy, Hội cần tiếp tục đẩy mạnh phong trào cựu chiến binh làm kinh tế, làm kinh tế giỏi, góp phần không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Động viên cựu chiến binh tham gia sản xuất, kinh doanh, làm giàu hợp pháp, tích cực tham gia các hoạt động tình nghĩa, giúp đỡ cựu chiến binh và những người gặp khó khăn, hoạn nạn vươn lên để sớm có cuộc sống ổn định, giảm nghèo nhanh và bền vững. Đặc biệt, Hội cần có giải pháp để giảm tỷ lệ hộ cựu chiến binh nghèo, nâng cao đời sống của cựu chiến binh trên các địa bàn khó khăn như vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo.
Ba là, thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ, theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Cách đây ít ngày, tại Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi đã một lần nữa khẳng định: Thanh niên là một bộ phận quan trọng của xã hội, rường cột của dân tộc, là lực lượng xung kích của cách mạng và là chủ nhân tương lai của đất nước. Thanh niên có mạnh dân tộc mới mạnh. Sự nghiệp cách mạng có thành công hay không, phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên và công tác giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo các thế hệ trẻ. Bằng tâm huyết, sự từng trải và uy tín của mình, các đồng chí cựu chiến binh và Hội Cựu chiến binh có nhiều điều kiện, vị thế để cùng với Đoàn thanh niên giúp Đảng giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ một cách có chiều sâu, hiệu quả, nhất là trong việc giáo dục truyền thống, giáo dục chủ nghĩa anh hùng cách mạng, truyền thụ kinh nghiệm cho thế hệ trẻ. Mong các đồng chí coi đây là một nhiệm vụ quan trọng của Hội, vừa là trách nhiệm, vừa là tình cảm của cựu chiến binh đối với thanh niên. Các cấp hội và hội viên cần đồng hành với thanh niên trong phong trào lập thân, lập nghiệp, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiện nay, trong thanh niên có đội ngũ cựu quân nhân, những người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về các địa phương. Đây là lực lượng đã được tuyển chọn, được học tập và rèn luyện trong quân đội, có phẩm chất chính trị tốt, có sức khỏe, có trình độ học vấn, một số được trang bị kiến thức chuyên môn, nghề nghiệp nhất định. Hội Cựu chiến binh cần tích cực, chủ động hơn trong phối hợp với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, cơ quan quân sự địa phương, các ngành có liên quan để tập hợp, động viên anh chị em tham gia sinh hoạt trong các câu lạc bộ cựu quân nhân ở cơ sở, tích cực thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và củng cố quốc phòng, an ninh và các phong trào khác ở địa phương, qua đó bồi dưỡng, tạo nguồn bổ sung cán bộ cho Đảng và Nhà nước.
Bốn là, chăm lo xây dựng Hội Cựu chiến binh Việt Nam trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; đổi mới mạnh mẽ phương thức và nội dung hoạt động để Hội thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, thực sự là lực lượng nòng cốt trong công tác vận động cựu chiến binh trong giai đoạn cách mạng mới. Tôi được biết, cho đến nay, hệ thống tổ chức Hội đã được xây dựng và phát triển khá vững chắc từ Trung ương đến cơ sở. Các đồng chí cần gắn xây dựng Hội về tổ chức với xây dựng Hội về chính trị, tư tưởng, xây dựng đội ngũ cán bộ, hội viên. Chú trọng phát triển, củng cố tổ chức Hội ở các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, trong các cơ quan hành chính sự nghiệp, đoàn thể, doanh nghiệp. Tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Hội, bảo đảm phù hợp với đối tượng, hướng mạnh về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động, coi trọng chất lượng, hiệu quả, tránh phô trương, hình thức; quan tâm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của cựu chiến binh.
Chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Hội các cấp, đáp ứng yêu cầu công tác Hội trong giai đoạn mới. Cán bộ Hội phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ, năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ; năng động, sáng tạo, có khả năng tập hợp, vận động cựu chiến binh thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt, phải có phẩm chất đạo đức tốt, có lối sống trong sạch, lành mạnh, trung thực, gương mẫu, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực xã hội khác. Có phương pháp, tác phong công tác tốt, tâm huyết với công tác Hội, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, kịp thời phát hiện và giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh trong công tác Hội và cuộc sống của hội viên, nhất là ở cơ sở.
Hiện nay, các cấp ủy và tổ chức Đảng trong cả nước đang triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đây là một nghị quyết có tầm quan trọng đặc biệt, được toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hết sức quan tâm. Hội Cựu chiến binh cần chỉ đạo thực hiện một cách tích cực, kiên trì và hiệu quả; đồng thời hướng dẫn cán bộ, hội viên tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước ngày càng trong sạch, vững mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Nhân đây, tôi đề nghị các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến cơ sở cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng hoạt động cho các cấp Hội, tạo điều kiện thuận lợi cho các cấp Hội góp ý kiến xây dựng và giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể nhân dân xây dựng mối quan hệ và phối hợp hoạt động với Hội Cựu chiến binh, tạo sức mạnh tổng hợp thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị; chỉ đạo các cấp chính quyền, các ngành liên quan tiếp tục bổ sung, ban hành và thực hiện các chế độ, chính sách phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của Hội và lợi ích của cựu chiến binh.
Thưa các đồng chí,
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V Hội Cựu chiến binh Việt Nam diễn ra đúng vào dịp Hội tròn 23 tuổi - cái tuổi thanh xuân đang tràn đầy sức sống. Chúng ta tin tưởng rằng, sau Đại hội này, Hội Cựu chiến binh Việt Nam sẽ có bước phát triển mới, ngày càng mạnh mẽ, vững chắc hơn, thực sự đóng vai trò nòng cốt trong công tác vận động cựu chiến binh; cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Với tình cảm chân thành, quý trọng và niềm tin tưởng sâu sắc, tôi chúc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V Hội Cựu chiến binh Việt Nam thành công tốt đẹp.
Chúc các đồng chí luôn luôn là “Bộ đội Cụ Hồ”; mãi mãi là “Bộ đội Cụ Hồ”.
Chúc các vị đại biểu và các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công”.
(*) Đầu đề do Báo SGGP đặt.