Chiều 13-7, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 45 (AMM-45) tại Phnom Penh đã khép lại sau hơn một tuần làm việc. Đây là lần đầu tiên hội nghị không đưa ra được thông cáo chung. Cùng ngày cũng đã diễn ra hai hội nghị quan trọng về hạ nguồn Mekong.
Các quốc gia lấy làm tiếc
Tại cuộc họp báo sau khi kết thúc hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Hor Namhong, cho biết hội nghị lần này đã không ra được thông cáo chung. Trưởng đoàn Quan chức cấp cao (SOM) ASEAN của Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh cho biết, cùng với các nước ASEAN, đoàn Việt Nam rất lấy làm tiếc về việc AMM-45 đã không ra được thông cáo chung của hội nghị, để từ đó phản ánh được quá trình trao đổi và kết quả tích cực đã đạt được trong các hội nghị của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác.
Phiên họp AMM - 45 ngày 13-7.
Việt Nam tin rằng dù có hay không có thông cáo chung của hội nghị thì các quyết định đã có của ASEAN vẫn phải được nghiêm túc triển khai. Hơn bao giờ hết, các nước ASEAN cần phải nêu cao trách nhiệm, duy trì và củng cố đoàn kết, phát huy vai trò cũng như đóng góp chủ đạo của ASEAN trong các vấn đề ưu tiên, thiết yếu của ASEAN lẫn khu vực, nhất là về xây dựng cộng đồng; thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực; xây dựng môi trường hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác; tăng cường quan hệ với các đối tác; ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên… vì hòa bình, ổn định, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Philippines phản đối tuyên bố của Chủ tịch AMM-45 cho rằng “lần đầu tiên ASEAN không thể đưa ra thông cáo chung vì xung đột song phương giữa một số nước thành viên ASEAN với một nước láng giềng”.
Bộ Ngoại giao Philippines nhấn mạnh Manila tiếp tục giữ vững quan điểm rằng những tranh chấp ở biển Đông không đơn thuần là xung đột song phương mà là xung đột đa phương và do đó cần được giải quyết đa phương. Sự đồng thuận ASEAN về các thành tố của Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) đạt được tại Hội nghị các quan chức cấp cao ASEAN (SOM) hồi tháng 6 đã khẳng định rõ ràng rằng ASEAN đang theo đuổi phương thức đa phương trong việc giải quyết các tranh chấp ở biển Đông. Hơn nữa, các ngoại trưởng ASEAN cũng nhất trí khởi động đàm phán ASEAN - Trung Quốc để hoàn thành COC.
Sáng kiến của Việt Nam được hoan nghênh
Ngày 13-7, tại Phnom Penh cũng đã diễn ra hai hội nghị quan trọng: Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hạ nguồn Mekong - Mỹ (LMI) lần thứ 5 và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hạ nguồn Mekong - Những người bạn (FLM) lần thứ 2.
Tại LMI, Ngoại trưởng Myanmar lần đầu tiên tham dự hội nghị với tư cách thành viên chính thức. Các nước khác gồm Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam. Vấn đề quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong, đặc biệt là các tác động về môi trường và xã hội của đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong đã được nêu bật ở cả hai hội nghị. Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hai hội nghị này.
Tại LMI, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã đưa ra hai sáng kiến về quản lý nước ngầm và quản lý nước mùa hạn lưu vực sông Mekong. Mục tiêu của các sáng kiến là bảo đảm việc sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn nước ngầm, tạo cơ chế hợp tác khu vực trong quản lý nước ngầm và nước mùa hạn, nâng cao khả năng ứng phó thiên tai của các quốc gia, góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước cho khu vực. Sáng kiến của Việt Nam được hội nghị ủng hộ và đánh giá cao.
Về định hướng hợp tác trong tương lai, hội nghị thống nhất: Bổ sung trụ cột hợp tác về “Nông nghiệp và an ninh lương thực”, thành lập trụ cột “Kết nối”. Ngoài ra, trụ cột “Môi trường” được đổi tên thành “Môi trường và Nước” do Việt Nam chủ trì. Các Bộ trưởng đã thông qua Tài liệu khái niệm và Chương trình Hành động 5 năm mới phản ánh các điều chỉnh trong hợp tác của LMI và ra Tuyên bố chung của hội nghị.
Tại hội nghị, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton thông báo Chương trình LMI 2020 dành gói hỗ trợ mới tổng trị giá 50 triệu USD cho các hoạt động của LMI trong 3 năm tới, cũng như quyết định dành 2 triệu USD cho chương trình nghề cá và 1 triệu USD cho chương trình nghiên cứu của MRC về tác động của đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong.
| |
NHƯ QUỲNH (tổng hợp)
- Thông tin liên quan:
>> Kết nối vai trò trung tâm của ASEAN
>> Hội nghị AMM lần thứ 45 - Không sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp
