(SGGPO).- Chiều 17-8, UBND tỉnh Quảng Nam họp báo thông tin về Hội thảo khoa học “Dinh trấn Thanh Chiêm và chữ Quốc ngữ” sẽ được tổ chức vào ngày 24-8 tới tại Điện Bàn, Quảng Nam.
UBND tỉnh Quảng Nam họp báo thông tin về hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các cơ quan quản lý liên quan của Trung ương và tỉnh Quảng Nam; các cơ quan khoa học Trung ương, địa phương, các trường đại học, nhà khoa học trong và ngoài nước; các vị linh mục; các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương.
Hội thảo có 70 tham luận khoa học của các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, các học giả trong và ngoài nước, các vị linh mục, nhà báo…; đồng thời thảo luận, chia sẻ thông tin, cung cấp những tư liệu trên các nhóm chủ đề lớn mà Hội thảo tập trung, như: Nhóm nghiên cứu liên quan làm sáng tỏ, khẳng định vai trò, vị trí của Dinh trấn Thanh Chiêm trong phát triển xứ Đàng Trong, quá trình Nam tiến, Cảng thị Hội An…
Nhóm nghiên cứu liên quan đến vị trí của Dinh trấn Thanh Chiêm trong quá trình ra đời Chữ Quốc ngữ; công lao của các giáo sỹ phương Tây, đặc biệt là F. de Pina, A. de Rhodos cũng như vai trò của tiếng Quảng, cư dân Quảng trong quá trình sáng tạo ra chữ Quốc ngữ.
Nhóm nghiên cứu liên quan đến công tác bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử - văn hóa Dinh trấn Thanh Chiêm, đặc biệt là giá trị to lớn của chữ Quốc ngữ.
Theo UBND tỉnh Quảng Nam, hội thảo sẽ đem lại những bài học ý nghĩa không chỉ riêng cho lịch sử phát triển ngôn ngữ, mà cho cả sự nghiệp gìn giữ nền độc lập tự chủ dân tộc; làm sáng tỏ nhiều vấn đề góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Đồng thời, góp phần khẳng định tầm quan trọng của Dinh trấn Thanh Chiêm, Quảng Nam trong tiến trình hình thành và phát triển chữ Quốc ngữ thời buổi ban đầu.
Ông Lê Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, Trưởng ban tổ chức Hội thảo, cho biết: Dinh trấn Quảng Nam (còn gọi là Dinh trấn Thanh Chiêm) do chúa Tiên Nguyễn Hoàng thành lập vào năm Nhâm Dần (1602), ban đầu tại xã Cầu Húc, sau dời về xã Thanh Chiêm, huyện Điện Bàn (nay thuộc xã Điện Phương, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).
Dinh trấn Thanh Chiêm được coi là thủ phủ thứ hai ở Đàng Trong. Dưới thời các chúa Nguyễn, Thanh Chiêm là nơi thực tập việc quản lý, điều hành đất nước của các “thế tử”. Về quân sự, do nằm bên bờ sông lớn, nối Biển Đông với Trường Sơn, cách Cửa Đại khoảng 10km và trên trục đường Thiên lý Bắc - Nam nên thuận lợi giao thông cả đường thủy và đường bộ.
Nơi đây từng là căn cứ thủy quân hùng mạnh (chiến thắng Hạm đội Hà Lan năm 1644; đánh bại 7 cuộc tấn công quy mô của quân Trịnh…); là bàn đạp để tiến hành cuộc Nam tiến.
Tại Thanh Chiêm- Hội An, từ năm 1617 đến 1625, linh mục Francisco de Pina đã học tiếng Việt, truyền đạo bằng tiếng Việt và dạy cho 2 giáo sỹ là Alexandre de Rhodes (người Pháp) và Antonio Fonte (người Bồ Đào Nha). Francisco de Pina đồng thời viết tài liệu giảng dạy “Phương pháp Latinh hóa tiếng Việt” và “Ngữ pháp tiếng Việt”.
Chính linh mục F.de Pina đã thừa nhận: Kẻ Chiêm (Thanh Chiêm) là nơi học tiếng Việt tốt nhất, vì là trung tâm của triều đình.
Tại Thanh Chiêm còn có Trường dạy chữ Quốc ngữ đầu tiên, do Cha Bề Trên và là thầy dạy F. de Pina đảm trách.
Nguyên Khôi
