Bảo tàng Lịch sử TPHCM (số 2 Nguyễn Bỉnh Khiêm, quận 1) vừa phối hợp cùng Bảo tàng tỉnh Bình Phước khai mạc chuyên đề trưng bày “Văn hóa dân tộc Xtiêng”, giới thiệu gần 120 hiện vật phản ánh những nét văn hóa truyền thống từ vật chất đến tinh thần độc đáo của dân tộc Xtiêng.
Xtiêng là một trong những cộng đồng cư dân sinh sống ở vùng Đông Nam Á, chủ yếu là Việt Nam và Campuchia. Ở Việt Nam, người Xtiêng sinh sống ở các tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước và Tây Ninh. Trong đó, Bình Phước là tỉnh có dân số đông nhất, gần 100.000 người.
Với lịch sử hình thành phát triển lâu đời, người Xtiêng ở Đông Nam bộ nói chung, Bình Phước nói riêng, có nền văn hóa rất đa dạng, phong phú, mang đặc trưng của cư dân sinh sống ở vùng Trường Sơn - Nam Tây Nguyên. Chúng ta có thể cảm nhận được sự đa dạng, phong phú và giàu bản sắc trong văn hóa của cộng đồng cư dân này qua các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể, như: nhà ở, trang phục, phong tục tập quán, nghề thủ công truyền thống, văn học dân gian, lễ hội và tín ngưỡng dân gian... Ngày nay, trong quá trình hội nhập và phát triển, cộng đồng người Xtiêng ở Bình Phước mặc dù chịu nhiều tác động nhưng vẫn giữ được những giá trị văn hóa đặc trưng, tiêu biểu của cộng đồng.
Chuyên đề “Văn hóa dân tộc Xtiêng” giới thiệu nhiều nhóm hiện vật tiêu biểu trong văn hóa dân tộc Xtiêng. Nhóm dụng cụ lao động sản xuất với rìu, xà gạc, liềm gặt lúa, thoi tra hạt, gàu tát nước, bộ chày cối... gắn với nền nông nghiệp nương rẫy. Bên cạnh đó, còn có những dụng cụ săn bắt như xỉa ếch, que xăm lươn, dụng cụ bắt mối, cần câu... Nhóm hiện vật về ẩm thực có vỏ bầu, các loại bình và đặc biệt là xà lung, tố (chóe) gắn liền với văn hóa rượu cần. Nhóm hiện vật trang sức có các loại vòng tay, vòng chân, khuyên tai, kiềng bằng kim loại và ngà căng tai... Nhóm hiện vật về nghề thủ công truyền thống như nghề dệt sợi, dệt thổ cẩm có: bộ khung dệt, dụng cụ ép bông, dụng cụ quay sợi; các loại khăn, túi thổ cẩm được trang trí bằng những hoa văn, họa tiết tinh xảo hình quả trám, hình học, hình cỏ cây, hoa, lá… nhiều màu sắc. Nhóm các loại nhạc cụ có trống, đàn đinh-pút, khèn bầu, sáo ta lét, tù và... Đặc biệt là bộ cồng 5 cái và bộ chiêng 6 cái - biểu tượng cho sức mạnh vật chất, tinh thần của gia đình và cộng đồng. Đây là bộ cồng chiêng thường thấy nhất, đóng vai trò chủ đạo trong trình diễn ở các lễ hội truyền thống của dân tộc Xtiêng. Cồng chiêng chỉ được biểu diễn trong dịp lễ hội và gắn liền với một không gian nhất định - không gian văn hóa cồng chiêng, là loại hình di sản văn hóa đặc biệt đã được UNESCO công nhận.
Chuyên đề mở cửa đón khách đến hết ngày 19-8.
