Bắt đầu từ ngày 1-7-2011, Luật Bảo vệ người tiêu dùng với 8 quyền cơ bản chính thức có hiệu lực. Nhiều người kỳ vọng đây là “tấm lá chắn” bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, mong mỏi tốt đẹp đó có trở thành hiện thực hay không còn phụ thuộc nhiều vào ý thức mỗi người dân.
Theo thống kê của Chi cục Quản lý thị trường TPHCM, mỗi tuần các đội chuyên ngành kiểm tra, xử phạt hàng trăm đơn vị, cơ sở vi phạm với số tiền lên tới nhiều tỷ đồng. Các sai phạm phổ biến vẫn là hàng hóa không chứng từ, hóa đơn; bán hàng không niêm yết giá… Chẳng hạn, có cửa hàng kinh doanh tại một trung tâm thương mại lớn trên địa bàn TPHCM bán kim cương trôi nổi trị giá gần một triệu USD. Điều này đồng nghĩa với việc không ít người tiêu dùng đang bị móc túi mỗi ngày.
Không dừng lại ở mức độ thiệt hại kinh tế, khả năng gây tổn hại sức khỏe từ những sản phẩm không nguồn gốc, xuất xứ cũng đáng báo động. Thời gian gần đây, báo chí liên tục đưa thông tin về nước ép quả nhiễm DEHP (chất tạo đục); ly thủy tinh, ly sứ nhiễm độc chì… Các sản phẩm trên đều có xuất xứ từ Trung Quốc và hiện vẫn được bày bán tại một số nơi.
Qua tìm hiểu của các cơ quan chức năng, một số sản phẩm, tiềm ẩn nguy hiểm bán với giá rẻ, mẫu mã bắt mắt so với sản phẩm cùng loại chất lượng tốt, an toàn. Cách đây nửa năm, cả nước xôn xao trước vụ bình sữa trẻ em có chứa chất BPA (một loại chất độc làm hệ sinh dục và não phát triển bất thường) bày bán tràn lan. Khi so sánh mức giá trên cùng sản phẩm, phụ huynh thực sự choáng khi biết bình sữa không chứa BPA khoảng vài trăm ngàn đồng; còn loại bình có BPA chỉ vài chục ngàn đồng. Người xưa có câu “tiền nào của đó” đến nay vẫn mang tính thời sự.
Ngoài những sản phẩm độc hại trên, hẳn nhiều người còn nhớ hàng loạt vụ chấn thương sọ não thương tâm dịp cận Tết Nguyên đán vừa qua mà báo chí đã phản ánh. Theo kết luận của các bác sĩ, hầu hết nạn nhân đều sử dụng nón bảo hiểm kém chất lượng. Mỗi nón có giá từ 15.000 - 40.000 đồng/chiếc. Thậm chí mua nhiều còn được khuyến mãi thêm từ 2 - 3 nón. Trong khi đó, một nón bảo hiểm xuất xứ rõ ràng giá từ vài trăm ngàn đồng trở lên. Do đó, chất lượng nón vỉa hè khó được kiểm chứng. Như vậy, muốn bảo đảm sức khỏe cho người thân và gia đình, mỗi người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ trước khi mua hàng. Tránh trường hợp khách mua nhầm sản phẩm kém chất lượng nhưng đành “ngậm bồ hòn” vì không có cơ sở để khiếu nại.
Trong một lần trả lời báo chí, tiến sĩ Nguyễn Mộng Hùng, Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TPHCM nhấn mạnh rằng mỗi khách hàng nên phấn đấu trở thành người tiêu dùng thông thái. Người dân lên tiếng cho quyền lợi của họ, đồng nghĩa với việc khuyến khích những người khác học hỏi, làm theo. Qua đó góp phần chấn chỉnh những cơ sở kinh doanh sai trái; tạo dựng một xã hội tiêu dùng lành mạnh, văn minh.
Ngân Hạnh
