Với 7 chương và 2 phụ lục, bản Báo cáo dành 5 chương cung cấp thông tin, phân tích và đánh giá về đặc điểm của năng suất lao động Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế; mức độ tăng lương và năng suất lao động tại Việt Nam; quyết định tham gia thị trường và chọn nghề của lao động trẻ; thúc đẩy năng suất lao động thông qua hội nhập thị trường lao động quốc tế; viễn cảnh kinh tế Việt Nam 2018 và khuyến nghị chính sách.
Năng suất lao động bình quân của Việt Nam tăng từ 38,64 triệu đồng/lao động/ năm vào năm 2006 lên mức 60,73 triệu đồng/ lao động/ năm năm 2017. Trong giai đoạn 2012-2017, năng suất lao động bình quân của toàn nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ bình quân 5,3%/năm và tăng trưởng cao nhất vào năm 2015 với tốc độ 6,49%. Nhìn chung, giá trị NSLĐ tổng hợp có xu hướng tăng với tốc độ khá nhanh qua các năm.
Tuy nhiên, tốc độ tăng lương trung bình năm (6,7%) vẫn vượt quá tốc độ tăng năng suất lao động (5%) trong giai đoạn 2004-2015 (đặc biệt sau năm 2009). Mối liên hệ giữa mức lương bình quân và NSLĐ thay đổi theo thời gian, loại hình sở hữu doanh nghiệp và theo ngành kinh tế.
Theo loại hình sở hữu, tăng trưởng tiền lương đã vượt mức tăng NSLĐ của các doanh nghiệp FDI, nhưng thấp hơn mức tăng NSLĐ của các doanh nghiệp nhà nước. Đối với doanh nghiệp tư nhân, tăng trưởng lương trung bình khá sát với mức tăng NSLĐ.
Về tác động của việc điều chỉnh lương tối thiểu, các tác giả Báo cáo cho rằng việc tăng lương tối thiểu nhìn chung dẫn đến tăng lương trung bình và giảm việc làm cũng như giảm tỷ suất lợi nhuận, dù rằng những ảnh hưởng này có khác biệt đáng kể giữa các thành phần kinh tế.
Nói chung, khi lương tối thiểu tăng, khu vực tư nhân có khuynh hướng cắt giảm lao động chính thức (có đóng bảo hiểm) để đối phó. Các ngành công nghiệp thâm dụng lao động như dệt may, sản phẩm gỗ, và đồ nội thất có xu hướng thay thế lao động bằng máy móc. Tuy nhiên, đáng lo ngại là một số ngành công nghiệp thâm dụng lao động khác như điện tử và sản xuất máy móc lại giảm đầu tư vào trang thiết bị, cho thấy có thể nhà đầu tư lo ngại giá lao động tăng trong dài hạn có thể khiến các ngành này mất sức cạnh tranh và do đó đã bắt đầu thoái lui đầu tư…
