Một cao ốc chung cư 20 tầng, mới xây dựng 6 năm, tọa lạc trên diện tích rộng hơn 2ha, vậy mà không đáp ứng được các điều kiện phòng cháy chữa cháy (PCCC). Khi xảy ra cháy ở tầng hầm giữ xe, chuông báo cháy không hoạt động, cầu thang thoát hiểm ngập khói, nên nhiều người không thoát thân được. Theo quy định pháp luật, cao ốc chung cư phải có trang bị hệ thống tự động phát hiện cháy, trang bị phương tiện, hệ thống chữa cháy bảo đảm khả năng tự chữa cháy; phải có giải pháp chống cháy lan, chống tụ khói, chống lan truyền khói và hơi độc do cháy sinh ra; bảo đảm các điều kiện thoát nạn an toàn nhằm cứu người và tài sản khi có cháy xảy ra. Cao ốc chung cư này không đảm bảo được các yêu cầu đó, nên khi hỏa hoạn, cư dân rất khó thoát hiểm.
2 năm trước, Báo SGGP ngày 26-1-2016 đã có bài “Chuyện an cư ở chung cư Carina Plaza”, nêu nỗi lo lắng, bức xúc của cư dân ở đây vì tổng mức phí cư dân đóng hàng tháng mà chủ đầu tư thu rất lớn nhưng cư dân lại không được đáp ứng tốt các dịch vụ tiện ích và chung cư không đảm bảo an ninh trật tự, phòng cháy.
Cụ thể như: hầm giữ xe không được dọn vệ sinh; xe gửi dưới hầm cũng bị mất; chung cư có khóa cửa rào, nhưng ban đêm kẻ gian vẫn vào trộm tài sản của cư dân; thang máy thường bị hỏng; nước sinh hoạt không đủ tiêu chuẩn sử dụng... Cư dân phải sống trong tình cảnh bất an như vậy thì khó tránh khỏi những hệ lụy, và rồi thực tế đã xảy ra thảm họa.
2 năm trước, Báo SGGP ngày 26-1-2016 đã có bài “Chuyện an cư ở chung cư Carina Plaza”, nêu nỗi lo lắng, bức xúc của cư dân ở đây vì tổng mức phí cư dân đóng hàng tháng mà chủ đầu tư thu rất lớn nhưng cư dân lại không được đáp ứng tốt các dịch vụ tiện ích và chung cư không đảm bảo an ninh trật tự, phòng cháy.
Cụ thể như: hầm giữ xe không được dọn vệ sinh; xe gửi dưới hầm cũng bị mất; chung cư có khóa cửa rào, nhưng ban đêm kẻ gian vẫn vào trộm tài sản của cư dân; thang máy thường bị hỏng; nước sinh hoạt không đủ tiêu chuẩn sử dụng... Cư dân phải sống trong tình cảnh bất an như vậy thì khó tránh khỏi những hệ lụy, và rồi thực tế đã xảy ra thảm họa.
Từ vụ cháy cao ốc chung cư Carina Plaza, nhiều người lo lắng đặt câu hỏi: Còn chung cư nào cũng bất an như vậy không? Công tác kiểm tra, giám sát việc quản trị và phòng cháy ở các cao ốc chung cư đã được thực hiện chu đáo và hiệu quả chưa? Làm gì để ngăn ngừa xảy ra thêm thảm họa như vậy? TPHCM hiện có khoảng 1.000 chung cư có chiều cao từ 25m đến 100m. Theo lý thuyết, xe thang chữa cháy hiện đại nhất hiện nay chỉ có thể tiếp cận đến tầng 20 của chung cư, tương đương chiều cao khoảng 60m, vậy nếu xảy ra hỏa hoạn thì phải làm sao? Không thể trách ngành PCCC không trang bị xe thang cao hơn, bởi lẽ xe thang 60m phổ biến ở nhiều nước và họ không sử dụng xe thang cao hơn, mà dùng những phương tiện chữa cháy và cứu nạn hiện đại, như trực thăng, hệ thống cảm biến dập lửa... Ngành Cảnh sát PCCC cam kết lực lượng chữa cháy có thể tiếp cận hiện trường từ nhiều hướng, nhưng tất nhiên sẽ khó khăn hơn.
Gần đây, tại TPHCM đang hình thành những cụm cao ốc chung cư hiện đại với hàng chục block nối tiếp cao 60 tầng, chưa kể các tầng hầm ngầm, trong khi đường giao thông chỉ có 2-3 lối thoát. Nếu có sự cố hỏa hoạn, chỉ một sự cố cháy nhỏ cũng khiến hàng ngàn cư dân nháo nhào tìm đường thoát và thiệt mạng là điều khó tránh được. Từ thực tế đó, vấn đề đặt ra: Không thể để xảy ra tình trạng ngành PCCC bất cập với xu thế đang có những dự án chung cư chọc trời mọc lên.
Đối với các chung cư cao tầng (hơn 60m), giải pháp tối ưu là các chung cư này phải tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn PCCC. Lý thuyết là vậy nhưng thực tế không dễ. Bởi lẽ, việc trang bị thiết bị PCCC theo đúng yêu cầu là một khoản đầu tư không nhỏ đối với các chủ đầu tư, và họ thường kêu ca, cho rằng ngành PCCC “làm khó làm dễ”. Chính phủ mới ban hành Nghị định 23/2018/NĐ-CP quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư, có hiệu lực thi hành từ ngày 15-4-2018, nhưng nhiều chủ đầu tư và cư dân chung cư đang tỏ ra dè dặt, vì chạm vào túi tiền của họ. Quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư là rất cần thiết, vì đó là giải pháp hữu hiệu để các điều kiện về PCCC và thoát hiểm ở cao ốc chung cư sẽ được tuân thủ nghiêm; nếu xảy ra hỏa hoạn thì cư dân được bảo hiểm nhân mạng, chủ đầu tư chung cư và cư dân hạn chế được tổn thất tài sản. Do vậy chủ đầu tư chung cư và cư dân không có quyền tùy ý lựa chọn mua bảo hiểm cháy nổ chung cư hay không, mà chỉ có một lựa chọn duy nhất là phải mua bảo hiểm. Những trường hợp không mua bảo hiểm cháy nổ phải bị chế tài, xử phạt nghiêm.
Với quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư sẽ khiến các chủ đầu tư cao ốc chung cư phải dè dặt, cẩn trọng hơn khi triển khai các dự án chung cư cao hơn 20 tầng, do tốn kém chi phí lớn cho hệ thống PCCC theo đúng chuẩn quy định chung cư cao tầng và mức phí bảo hiểm các chung cư chọc trời sẽ rất cao. Nếu không đầu tư hệ thống PCCC đúng chuẩn cho chung cư cao tầng thì không mua được bảo hiểm cháy nổ, và không được cấp giấy chủ quyền căn hộ. Thực thi nghiêm túc như vậy thì những cái chết thương tâm như trong vụ cháy cao ốc chung cư Carina Plaza mới không tái diễn.
Gần đây, tại TPHCM đang hình thành những cụm cao ốc chung cư hiện đại với hàng chục block nối tiếp cao 60 tầng, chưa kể các tầng hầm ngầm, trong khi đường giao thông chỉ có 2-3 lối thoát. Nếu có sự cố hỏa hoạn, chỉ một sự cố cháy nhỏ cũng khiến hàng ngàn cư dân nháo nhào tìm đường thoát và thiệt mạng là điều khó tránh được. Từ thực tế đó, vấn đề đặt ra: Không thể để xảy ra tình trạng ngành PCCC bất cập với xu thế đang có những dự án chung cư chọc trời mọc lên.
Đối với các chung cư cao tầng (hơn 60m), giải pháp tối ưu là các chung cư này phải tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn PCCC. Lý thuyết là vậy nhưng thực tế không dễ. Bởi lẽ, việc trang bị thiết bị PCCC theo đúng yêu cầu là một khoản đầu tư không nhỏ đối với các chủ đầu tư, và họ thường kêu ca, cho rằng ngành PCCC “làm khó làm dễ”. Chính phủ mới ban hành Nghị định 23/2018/NĐ-CP quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư, có hiệu lực thi hành từ ngày 15-4-2018, nhưng nhiều chủ đầu tư và cư dân chung cư đang tỏ ra dè dặt, vì chạm vào túi tiền của họ. Quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư là rất cần thiết, vì đó là giải pháp hữu hiệu để các điều kiện về PCCC và thoát hiểm ở cao ốc chung cư sẽ được tuân thủ nghiêm; nếu xảy ra hỏa hoạn thì cư dân được bảo hiểm nhân mạng, chủ đầu tư chung cư và cư dân hạn chế được tổn thất tài sản. Do vậy chủ đầu tư chung cư và cư dân không có quyền tùy ý lựa chọn mua bảo hiểm cháy nổ chung cư hay không, mà chỉ có một lựa chọn duy nhất là phải mua bảo hiểm. Những trường hợp không mua bảo hiểm cháy nổ phải bị chế tài, xử phạt nghiêm.
Với quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư sẽ khiến các chủ đầu tư cao ốc chung cư phải dè dặt, cẩn trọng hơn khi triển khai các dự án chung cư cao hơn 20 tầng, do tốn kém chi phí lớn cho hệ thống PCCC theo đúng chuẩn quy định chung cư cao tầng và mức phí bảo hiểm các chung cư chọc trời sẽ rất cao. Nếu không đầu tư hệ thống PCCC đúng chuẩn cho chung cư cao tầng thì không mua được bảo hiểm cháy nổ, và không được cấp giấy chủ quyền căn hộ. Thực thi nghiêm túc như vậy thì những cái chết thương tâm như trong vụ cháy cao ốc chung cư Carina Plaza mới không tái diễn.
