Phó Chủ tịch VFF Đoàn Nguyên Đức, tức “bầu” Đức của CLB HA.GL vừa lên tiếng đề nghị sa thải HLV Toshiya Miura với lý do chuyên môn của ông này quá kém. Ngay lập tức, dư luận tạo ra 2 luồng ý kiến khác nhau. Bên ủng hộ bầu Đức thì cho rằng đội tuyển quốc gia cần có định hướng thi đấu tương tự U.19 Việt Nam hồi năm ngoái, tức là hướng đến xây dựng lối chơi đẹp, có tính cống hiến cao rồi sau đó mới nói đến thành tích. Ngược lại, rất nhiều người không đồng ý với bầu Đức bởi một điều rất quan trọng: liệu có HLV nào khác làm tốt hơn ông Miura nếu mặt bằng chất lượng của bóng đá Việt Nam ngày càng xuống cấp như hiện nay.
Sa thải HLV là một việc không có gì khó nhưng ở đâu cũng vậy, đó luôn là giải pháp chẳng đặng đừng. Với bóng đá Việt Nam hiện nay, đó còn là giải pháp tệ nhất, thậm chí còn mang ý nghĩa cực đoan chứ không có tính chất xây dựng. Nói đúng hơn, sa thải HLV Miura chỉ là một kiểu “tát bùn sang ao”, không đem lại kết quả nào cả nếu không nói chỉ khiến bóng đá Việt Nam đi vào ngõ cụt. Bởi HLV Miura là chuyên gia ngoại đầu tiên sau 2 năm bóng đá Việt Nam “thử nghiệm” sử dụng HLV người Việt và thất bại.
Ông Miura đến từ Nhật Bản, nơi mà LĐBĐ Việt Nam (VFF) nhiệm kỳ 7 đã thống nhất sẽ “học tập dài hạn” với sự giúp đỡ nhiệt thành của phía bạn. Như vậy, HLV Miura đang là người đáp ứng mọi tiêu chí quan trọng trong định hướng chiến lược phát triển của bóng đá Việt Nam. Chúng ta đã mất một thời gian dài trước khi quay trở lại với việc chọn HLV người Nhật Bản, không thể mới có hơn 1 năm, chưa đánh giá tổng kết gì đã vội vàng thay đổi.
Tất nhiên, bầu Đức cũng có những cơ sở nhất định để đề nghị sa thải HLV Miura. Đầu tiên là lối chơi của các đội tuyển do ông Miura dẫn dắt không ổn định, ngày càng có xu hướng thực dụng, đề cao thành tích thi đấu hơn là khả năng trình diễn. Kế đến, những thành tích của HLV Miura đạt được sau hơn 1 năm làm việc không quá nổi bật, chưa đáp ứng được kỳ vọng của người hâm mộ vốn rất cao mỗi khi thuê HLV người nước ngoài.
Thế nhưng, nếu HLV Miura có 1 phần lỗi thì 9 phần còn lại thuộc về bóng đá Việt Nam. Đầu tiên, chẳng ai khác chính là VFF. Tổ chức này không có đủ tiền để mời một HLV danh tiếng thì phải chấp nhận một HLV trung bình, ít tên tuổi đi kèm với mức lương hợp lý. VFF không hề có bộ phận chuyên môn độc lập, không có vị trí Giám đốc kỹ thuật nên cho đến nay, chưa có một cơ sở mang tính lý luận nào để xây dựng một lối chơi có bản sắc riêng cho hệ thống các đội tuyển Việt Nam, qua đó cũng chẳng có cơ sở khoa học nào để làm tiêu chí tuyển dụng các HLV. Vì lẽ đó, cứ mỗi đời HLV thì đội tuyển lại chơi mỗi kiểu. Các ông thầy nước ngoài tự do áp dụng quan điểm huấn luyện của mình. Làm tốt thì được ca ngợi, thất bại thì họ ra đi để lại sự hỗn độn ấy cho người kế nhiệm.
Nhưng điều quan trọng nhất là chất lượng cầu thủ Việt Nam hiện nay quá kém. Đội tuyển quốc gia do ông Miura dẫn dắt trên thực tế chỉ là thừa hưởng những gì do V-League tạo ra. Suốt 2 năm qua, mỗi mùa bóng có gần 200 trận đấu, kéo dài 7-8 tháng, tốn cả ngàn tỷ đồng nhưng giải đấu này chỉ có vài đội bóng thực sự cạnh tranh chức vô địch, các đội còn lại chỉ lo chuyện trụ hạng, số lượng trận đấu có tính tranh đua chiếm chưa đến 30%. Dù đã có chủ trương đưa cầu thủ U.21 lên đá V-League nhưng trên thực tế, tại các CLB những cầu thủ trẻ chỉ ngồi dự bị. Điều này khiến HLV Miura đã phải gọi nhiều cầu thủ đang đá ở giải hạng nhất vào đội tuyển U.23.
Với nền tảng kém cỏi như vậy, những kết quả thi đấu của các đội tuyển do ông Miura dẫn dắt chỉ là hệ quả tất yếu. Nói đúng hơn, dù là HLV giỏi đến mấy thì cũng khó làm tốt hơn ông Miura. Ngược lại, ở thời điểm V-League lọt vào tốp 50 thế giới cách đây 7 - 8 năm, bóng đá Việt Nam lại thành công rực rỡ với việc vào tứ kết Asiad Cup 2007, vô địch AFF Cup 2008, HCB SEA Games 2009 dưới thời các HLV Calisto, A.Riedl. Rõ ràng, tài năng của HLV là một chuyện nhưng cái chính vẫn là những gì mà họ có trong tay.
Có bột mới gột nên hồ. Bầu Đức có quyền không thích cách cầm quân của HLV Miura nhưng với trách nhiệm của một lãnh đạo VFF, với tâm huyết của một ông bầu có thâm niên hơn 10 năm làm bóng đá, điều quan trọng nhất bầu Đức cần làm không phải là đề nghị sa thải ông Miura mà phải cùng những cộng sự của mình cải tổ chất lượng bóng đá nội địa.
ViỆT QUANG