Năm 2011 khép lại với bức tranh tuyển sinh ảm đạm tại các trường trung cấp chuyên nghiệp nói riêng, trung cấp nghề nói chung. Hầu hết các trường mới tuyển được khoảng 50%-70% chỉ tiêu. Trước tình hình đó, Bộ GD-ĐT vừa ra quy định các trường ĐH ngưng tuyển sinh hệ trung cấp từ năm 2012. Song, dư luận đặt câu hỏi liệu rằng sau khi trả hệ trung cấp về cho các trường trung cấp, chất lượng tuyển sinh sẽ được cải thiện?
Chưa khả quan
Mặc dù đã hết thời hạn nhận hồ sơ tuyển sinh đợt 4, đợt tuyển sinh cuối cùng theo kế hoạch năm 2011 của hệ trung cấp chuyên nghiệp, nhưng nhiều trường tại TPHCM vẫn ra thông báo tiếp tục nhận hồ sơ nhập học đến hết ngày 31-12-2011. Tại Trường trung cấp Kỹ thuật và Nghiệp vụ Nam Sài Gòn, hàng loạt ngành xây dựng dân dụng và công nghiệp, sửa chữa khai thác thiết bị cơ khí, bảo trì sửa chữa ô tô… được trường rao tuyển ráo riết.
Thống kê kết quả tuyển sinh năm 2011 tính đến hết ngày 30-10 của trường cho thấy, mới có 1.177 học viên nhập học trên tổng số 2.250 chỉ tiêu, đặc biệt nhóm ngành cơ khí chế tạo máy, công nghệ may mới tuyển được khoảng 50%-60% chỉ tiêu, mặc dù học các ngành này 100% số học sinh tốt nghiệp ra trường đều có việc làm ổn định.
Đầu tư trang thiết bị hiện đại là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo của các trường trung cấp chuyên nghiệp.
Cùng hoàn cảnh, Trường Trung cấp Kỹ thuật Nông nghiệp TPHCM mới tuyển được hơn 450 học viên, trong đó nhiều ngành chỉ lác đác vài bộ hồ sơ nhập học như Cơ khí Nông nghiệp (2 hồ sơ), Thủy lợi (7 hồ sơ)… Mặc dù đảm nhận nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho các ngành nông - lâm - ngư nghiệp khu vực TPHCM nói riêng và các tỉnh ĐBSCL nói chung nhưng chỉ tiêu tuyển sinh hàng năm của trường chỉ có 600 - 650 học viên và nhiều năm trở lại đây chưa bao giờ tuyển đủ. Cơ sở 2 của trường đặt tại quận 9 có diện tích hơn 20ha với hàng loạt trang trại nuôi bò, heo, gà, ruộng lúa và vườn cây xanh trải dài ngun ngút nhưng luôn trong cảnh thiếu vắng sinh viên.
Để tránh lãng phí về cơ sở vật chất, nhà trường phải kết hợp với Trường ĐH Nông Lâm TPHCM đưa thêm sinh viên sang thực tập. Hiệu trưởng nhà trường Phạm Thế Sam cho biết, do tâm lý chọn ngành của học sinh hiện nay đổ dồn vào nhóm ngành kinh tế, tài chính, du lịch, nên nhóm ngành như nông học, thủy lợi, cơ khí chế tạo máy dù nguồn lao động hàng năm đang thiếu nhưng đứng trước nguy cơ bị xóa sổ do không tuyển được học viên.
Bên cạnh đó, mùa tuyển sinh năm 2011 cũng đánh dấu việc hàng loạt trường Trung cấp áp dụng nhiều chương trình “khuyến mãi” nhằm thu hút thêm học viên. Đơn cử như việc thưởng “nóng” cho học viên giới thiệu thêm bạn hoặc người thân đến nhập học của Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Sài Gòn, giảm 5% học phí năm đầu và miễn phí học phí chương trình Anh ngữ suốt 2 năm cho học viên Trường Trung cấp Bến Thành, hay như các hình thức hỗ trợ chỉ cần đóng trước 50% học phí là nhập học của Trường Trung cấp Kinh tế Công nghệ Việt Khoa… Song, cho đến nay, mùa tuyển sinh năm 2011 đang dần khép lại nhưng hầu hết các trường mới tuyển được 60%-70% chỉ tiêu đề ra.
Chất lượng quyết định
Trước tình hình tuyển sinh ngày càng ảm đạm, để tự cứu mình, nhiều trường đã chọn hướng đi tập trung vào thế mạnh riêng nhằm khẳng định được chỗ đứng, thu hút thêm học viên mới. Đơn cử như Trường Cao đẳng nghề Việt Mỹ chú trọng đào tạo ngoại ngữ theo tiêu chuẩn TOEIC, Cao đẳng nghề iSPACE đẩy mạnh đào tạo các ngành công nghệ thông tin, Trung cấp nghề Sài Gòn 3 chú trọng ngành in…
Ngoài ra, nhiều trường như Trung cấp nghề Kỹ thuật Công nghệ Hùng Vương, Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, Cao đẳng Nghề TPHCM hàng năm không ngại bỏ ra hàng chục tỷ đồng đầu tư mua sắm trang thiết bị mới, đặc biệt ở nhóm ngành công nghệ thông tin, điện lạnh, cơ khí.
Bên cạnh đó, các trường cũng chủ động tham gia các ngày hội việc làm, thường xuyên tổ chức hội thi tay nghề, đẩy mạnh công tác tư vấn hướng nghiệp xuống tận các tỉnh vùng sâu, vùng xa, phối hợp với các trường THPT trên địa bàn TPHCM và các tỉnh lân cận giới thiệu về các ngành nghề đào tạo trong giờ sinh hoạt ngoại khóa, xây dựng mô hình liên kết đào tạo giữa nhà trường, doanh nghiệp và địa phương. Song, sau rất nhiều cố gắng, bức tranh tuyển sinh vẫn không mấy cải thiện.
Vì vậy, quy định các trường ĐH ngưng tuyển sinh hệ Trung cấp vừa được Bộ GD-ĐT ban hành dù được đánh giá là tạo ra hướng đi mới, thúc đẩy bức tranh tuyển sinh ở các trường trung cấp chuyên nghiệp, song cũng khiến không ít người lo ngại.
Theo ông Nguyễn Đình Minh, Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Kỹ thuật và Nghiệp vụ Nam Sài Gòn, năng lực đào tạo hiện nay của nhiều trường Trung cấp còn yếu kém về chất lượng, trang thiết bị, cơ sở vật chất tồn tại nhiều bất cập. Nếu chỉ chú trọng vào việc tăng cường chỉ tiêu tuyển sinh nhưng không đầu tư về chất lượng e rằng công tác đào tạo sẽ gặp nhiều trở ngại. Mặc dù được trao cơ hội nhưng phải trường nào cũng có năng lực “tự bơi”.
Do đó, song song với chủ trương hạn chế tuyển sinh hệ Trung cấp trong trường ĐH, nhà nước cần có thêm các chính sách đầu tư về cơ sở vật chất, tăng cường thêm quỹ đất xây dựng, tăng số lượng phòng học kết hợp với việc đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng dạy ở các trường trung cấp chuyên nghiệp. Chỉ khi làm được điều đó, bức tranh tuyển sinh hệ Trung cấp mới được cải thiện, khẳng định được vị thế của mình trong các thang bậc đào tạo của xã hội.
THU TÂM
