Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thực chất hoạt động của MTTQ và các đoàn thể, ta nhận thấy nhiều hoạt động còn hành chính hóa, mang tính hình thức, phô trương. Điều này phần nào hạn chế công tác tập hợp quần chúng và vai trò giám sát, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền.
Theo cơ chế hiện hành, mối quan hệ giữa cấp ủy và MTTQ - tổ chức liên minh chính trị liên hiệp tự nguyện của các lực lượng, các giai tầng xã hội là mối quan hệ hữu cơ giữa bộ phận lãnh đạo với tổng thể khối đại đoàn kết, trong đó, cấp ủy Đảng là hạt nhân lãnh đạo.
Như thế MTTQ và đoàn thể ở cấp nào phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy Đảng cấp đó. Nói là vậy, nhưng thực tế, một số cấp ủy quên mất vai trò MTTQ và đoàn thể của mình. Lấy ví dụ, một Đảng ủy phường tổ chức tọa đàm “Vai trò của bí thư chi bộ khu phố với MTTQ, đoàn thể khu phố” cho bí thư chi bộ khu phố, tới lúc đó mới biết nhiều bí thư chi bộ khu phố vỡ lẽ về… vai trò của mình.
Bí thư một quận ở TPHCM kể: “Trong một chuyến du khảo về nguồn, tình cờ quận phát hiện 10 bí thư chi bộ khu phố không biết mặt bí thư Đoàn khu phố của mình”. Có quận thử làm cuộc kiểm tra nghị quyết của 30 chi bộ khu phố, cho thấy không có nghị quyết chi bộ nào đả động đến hoạt động của mặt trận, đoàn thể khu phố cả. Vậy tổ chức Đảng ở địa bàn dân cư lãnh đạo quần chúng bằng hình thức nào nếu không thông qua MTTQ và các đoàn thể? Nghị quyết Đảng chưa tới được người dân một phần cũng bắt đầu từ đây.
Khi vận động nhân dân, chính quyền và đoàn thể hành xử tốt với dân, còn khi dân cần đến mình giải quyết vướng mắc thì lại ít quan tâm, thậm chí khó dễ với dân. Việc MTTQ và đoàn thể không tập hợp đông đảo quần chúng cũng một phần do không nắm bắt nguyện vọng và tham gia giải quyết bức xúc của đoàn viên, hội viên, không đại diện đoàn viên, hội viên đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích của họ.
Nhiều tổ chức đoàn thể tập trung hoàn thành các chỉ tiêu cấp trên giao, vì nếu đạt thấp sẽ không đạt danh hiệu thi đua. Thành ra, nhiều tổ chức Đoàn, hội ở cơ sở hoạt động cầm chừng, có nơi chỉ lo viết báo cáo và đi họp đã hết ngày. Một quận thống kê, chỉ riêng Hội LHPN mỗi tháng phải soạn thảo 20 - 25 báo cáo; nhiều hội, đoàn khác phải làm 50 văn bản trình cấp trên, chưa kể nhiều nơi có xu hướng lạm phát hội thi, hội diễn, hội thao, hội đua mà “hội” nào cũng phải huy động cổ động viên tham gia, nếu không sẽ bị trừ thi đua.
Do vậy, một đòi hỏi bức thiết trong thời gian tới là MTTQ và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động để đi vào thực chất, thiết thực và hiệu quả, đồng thời chủ động sáng tạo nâng cao chất lượng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước; thu hút hội viên, đoàn viên tham gia xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; quan tâm chăm lo bảo đảm lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên, hội viên và nhân dân…
HUỲNH ĐẠT
