Đây cũng là dịp nhắc nhở mỗi chúng ta phải có trách nhiệm phát huy đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” của ông cha ta, từ đó có hành động thiết thực trong công tác đền ơn đáp nghĩa.
Ngay từ ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, TPHCM là một địa phương đi đầu trong cả nước với nhiều phong trào thiết thực, cụ thể trong công tác đền ơn đáp nghĩa mang tính nhân văn cao cả. Hiện nay, TPHCM có khoảng 271.000 người có công, đứng thứ ba toàn quốc về số lượng người có công. Trong số đó có gần 30.000 liệt sĩ, 27.000 thương binh, 3.000 bệnh binh, 5.333 mẹ Việt Nam anh hùng (248 mẹ còn sống)… Chăm lo, ưu đãi người có công với cách mạng là chủ trương lớn, nhất quán, xuyên suốt, được TPHCM thực hiện trên tinh thần “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn” thực sự. Việc này hết sức cụ thể chứ không chung chung.
Ngoài đảm bảo chính sách của Trung ương, TPHCM còn có sự hỗ trợ thêm cho nhiều diện chính sách. Những năm gần đây, TPHCM phụng dưỡng mẹ Việt Nam anh hùng, thương binh nặng, bệnh binh nặng, thân nhân của 2 liệt sĩ trở lên… mỗi tháng 2 triệu đồng/người/tháng. Gần 700 trường hợp hàng tháng được TPHCM phụng dưỡng như thế, chưa kể các quận, huyện, phường, xã vận động doanh nghiệp phụng dưỡng, chăm lo thêm. Khoảng 2.000 thương binh có nhu cầu dùng dụng cụ chỉnh hình (chân tay giả) cũng được đáp ứng. Ngoài chế độ của Trung ương, TPHCM đã hỗ trợ thêm 36 triệu đồng hoặc 15 triệu đồng cho mỗi trường hợp để đảm bảo các thương binh có dụng cụ chỉnh hình với công nghệ hiện đại, nhẹ, bền, đẹp, di chuyển dễ dàng.
Không những được các ngành các cấp quan tâm, việc chăm lo cho người có công còn có sự tham gia của người dân, doanh nghiệp. TPHCM là nơi khai sinh “nhà tình nghĩa” và đến nay đã xây dựng 17.000 căn nhà tình nghĩa tặng các gia đình chính sách khó khăn về nhà ở. Với số lượng nhà tình nghĩa này, TPHCM đã cơ bản đáp ứng nhu cầu nhà ở của các gia đình chính sách có công. Nhiều căn nhà đã xây dựng từ lâu, nếu bị xuống cấp mà các gia đình còn khó khăn, thì TPHCM tiếp tục hỗ trợ xây, sửa mới. Chỉ hơn 3 năm qua, TPHCM đã sửa chữa, xây mới 3.061 nhà tình nghĩa.
TPHCM đã nâng cao mức sống vật chất, tinh thần của người có công, đảm bảo các gia đình chính sách có mức sống bằng hoặc cao hơn mức trung bình của người dân ở địa phương. Tuy nhiên, qua khảo sát, chăm lo, vẫn còn 72 hộ chính sách nằm trong diện cận nghèo và 108 hộ nghèo. Với phương châm không để đối tượng chính sách thuộc diện nghèo, cận nghèo, ngoài hoạt động chung về giảm nghèo đa chiều, TPHCM có ưu tiên hơn, vận động các doanh nghiệp, mạnh thường quân chăm lo thêm giúp các hộ sớm vượt nghèo.
Mặc dù hầu hết các đối tượng, các gia đình chính sách có công đã được chăm sóc tốt, song cũng còn nhiều trăn trở, còn nhiều việc phải làm. Đã có gần 30.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập, an nghỉ ở 7 nghĩa trang trên địa bàn TPHCM, song cũng còn đến 5.000 hài cốt chưa xác định được danh tính. Hàng năm, TP quy tập khoảng 50 hài cốt liệt sĩ. Nhưng không ít liệt sĩ vẫn còn đang nằm đâu đó ở đồng ruộng, nơi xa xôi hẻo lánh chưa được quy tập để liệt sĩ và thân nhân an lòng. Đó là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của mỗi chúng ta và công tác này vẫn tiếp tục, gấp rút.
Cùng với trả nghĩa cho người đã hy sinh là đảm bảo chính sách cho người đang sống. Trăn trở lớn nhất là giải quyết tồn đọng hồ sơ. TPHCM hiện còn hơn 300 người tham gia cách mạng hoặc hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày không còn hồ sơ gốc, và cũng không có nhân chứng. Căn cứ theo các nghị định và thông tư trong lĩnh vực, thì quả thật, chưa thể giải quyết được với các trường hợp có tính chất hồ sơ như thế. Sở LĐTB-XH TPHCM giao cho cán bộ ngành LĐTB-XH phải có trách nhiệm đi tìm kiếm giấy tờ gốc, nhân chứng giúp các trường hợp này. Nếu vẫn không có giấy tờ gốc, nhân chứng thì thu thập các căn cứ từ bia tưởng niệm hoặc sổ truyền thống của phường, xã, thị trấn... Với chủ trương hướng về cơ sở, cán bộ ngành LĐTB-XH của TPHCM đến tận nhà tiếp xúc, đối thoại với từng đối tượng chính sách, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của từng trường hợp. Hẳn nhiên, quá trình làm cũng cần thận trọng, không để các trường hợp lạm dụng, lợi dụng ngụy tạo hồ sơ để trục lợi. Nắm bắt đầy đủ thông tin, những băn khoăn, trở ngại từ thực tế để cán bộ ngành LĐTB-XH giải thích cặn kẽ, từ đó tìm ra hướng giải quyết nhanh nhất, thấu đáo nhất và thiết thực về các chính sách có công, giảm nghèo, học hành, dạy nghề, giải quyết việc làm…
Không để các gia đình có công phải khắc khoải chờ đợi chính sách - đó là mệnh lệnh của trái tim, của lương tâm và là trách nhiệm cao cả trong mỗi chúng ta.
Không những được các ngành các cấp quan tâm, việc chăm lo cho người có công còn có sự tham gia của người dân, doanh nghiệp. TPHCM là nơi khai sinh “nhà tình nghĩa” và đến nay đã xây dựng 17.000 căn nhà tình nghĩa tặng các gia đình chính sách khó khăn về nhà ở. Với số lượng nhà tình nghĩa này, TPHCM đã cơ bản đáp ứng nhu cầu nhà ở của các gia đình chính sách có công. Nhiều căn nhà đã xây dựng từ lâu, nếu bị xuống cấp mà các gia đình còn khó khăn, thì TPHCM tiếp tục hỗ trợ xây, sửa mới. Chỉ hơn 3 năm qua, TPHCM đã sửa chữa, xây mới 3.061 nhà tình nghĩa.
TPHCM đã nâng cao mức sống vật chất, tinh thần của người có công, đảm bảo các gia đình chính sách có mức sống bằng hoặc cao hơn mức trung bình của người dân ở địa phương. Tuy nhiên, qua khảo sát, chăm lo, vẫn còn 72 hộ chính sách nằm trong diện cận nghèo và 108 hộ nghèo. Với phương châm không để đối tượng chính sách thuộc diện nghèo, cận nghèo, ngoài hoạt động chung về giảm nghèo đa chiều, TPHCM có ưu tiên hơn, vận động các doanh nghiệp, mạnh thường quân chăm lo thêm giúp các hộ sớm vượt nghèo.
Mặc dù hầu hết các đối tượng, các gia đình chính sách có công đã được chăm sóc tốt, song cũng còn nhiều trăn trở, còn nhiều việc phải làm. Đã có gần 30.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập, an nghỉ ở 7 nghĩa trang trên địa bàn TPHCM, song cũng còn đến 5.000 hài cốt chưa xác định được danh tính. Hàng năm, TP quy tập khoảng 50 hài cốt liệt sĩ. Nhưng không ít liệt sĩ vẫn còn đang nằm đâu đó ở đồng ruộng, nơi xa xôi hẻo lánh chưa được quy tập để liệt sĩ và thân nhân an lòng. Đó là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của mỗi chúng ta và công tác này vẫn tiếp tục, gấp rút.
Cùng với trả nghĩa cho người đã hy sinh là đảm bảo chính sách cho người đang sống. Trăn trở lớn nhất là giải quyết tồn đọng hồ sơ. TPHCM hiện còn hơn 300 người tham gia cách mạng hoặc hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày không còn hồ sơ gốc, và cũng không có nhân chứng. Căn cứ theo các nghị định và thông tư trong lĩnh vực, thì quả thật, chưa thể giải quyết được với các trường hợp có tính chất hồ sơ như thế. Sở LĐTB-XH TPHCM giao cho cán bộ ngành LĐTB-XH phải có trách nhiệm đi tìm kiếm giấy tờ gốc, nhân chứng giúp các trường hợp này. Nếu vẫn không có giấy tờ gốc, nhân chứng thì thu thập các căn cứ từ bia tưởng niệm hoặc sổ truyền thống của phường, xã, thị trấn... Với chủ trương hướng về cơ sở, cán bộ ngành LĐTB-XH của TPHCM đến tận nhà tiếp xúc, đối thoại với từng đối tượng chính sách, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của từng trường hợp. Hẳn nhiên, quá trình làm cũng cần thận trọng, không để các trường hợp lạm dụng, lợi dụng ngụy tạo hồ sơ để trục lợi. Nắm bắt đầy đủ thông tin, những băn khoăn, trở ngại từ thực tế để cán bộ ngành LĐTB-XH giải thích cặn kẽ, từ đó tìm ra hướng giải quyết nhanh nhất, thấu đáo nhất và thiết thực về các chính sách có công, giảm nghèo, học hành, dạy nghề, giải quyết việc làm…
Không để các gia đình có công phải khắc khoải chờ đợi chính sách - đó là mệnh lệnh của trái tim, của lương tâm và là trách nhiệm cao cả trong mỗi chúng ta.
