(SGGPO).- Sáng 16-5, tại Hà Nội, Ban chỉ đạo TƯ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) tổ chức sơ kết 3 năm thực hiện chương trình giai đoạn 2010-2020. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh dự hội nghị.
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cho biết, trong 3 năm 2011-2013, chương trình đã huy động được 485.000 tỷ đồng, trong đó Ngân sách Nhà nước chiếm trên 33% với 162.000 tỷ đồng. Giai đoạn 2014-2016, Chính phủ phân bổ nguồn vốn trái phiếu cho chương trình 15.000 tỷ đồng. Bộ trưởng Cao Đức Phát đánh giá, nguồn ngân sách bố trí cho chương trình còn thấp so với nhiệm vụ đề ra, đầu tư của doanh nghiệp vào nông thôn rất thấp.
Đến nay, đã có gần 94% số xã của cả nước hoàn thành việc phê duyệt quy hoạch xây dựng xã NTM. Tuy nhiên, nhiều nơi quy hoạch nặng về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, chưa chú trọng tới sản xuất, văn hóa, thiếu giải pháp thực hiện cũng như huy động nguồn lực.
Về phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng, các địa phương đã ưu tiên dành nhiều nguồn lực cho xây dựng hạ tầng, làm thay đổi bộ mặt nông thôn, tăng hưởng thụ trực tiếp cho người dân. Sau 3 năm, chương trình đã góp phần phát triển nhanh hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở nhiều vùng nông thôn, nổi bật là trong việc xây dựng giao thông nông thôn, thủy lợi, điện… Bộ NN-PTNT đánh giá, phát triển kết cấu hạ tầng cấp xã chưa đồng bộ và chưa đồng đều giữa các vùng. Ở miền núi phía bắc, ĐBSCL phát triển chậm.
Về phát triển sản xuất tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, đến nay cả nước đã có trên 9.000 mô hình sản xuất với tổng vốn ngân sách hỗ trợ khoảng 8.400 tỷ đồng, đem lại năng suất thu nhập cao hơn trước từ 15-40%. Mô hình “cánh đồng mẫu lớn” đến nay đã được 43 tỉnh áp dụng. Mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao được TPHCM, Lâm Đồng triển khai mạnh (Lâm Đồng đã có 10.000 ha thu nhập từ 500 triệu-1 tỷ đồng/ha/năm). Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT cũng đánh giá, việc chỉ đạo phát triển sản xuất ở nhiều nơi còn lúng túng trong chuyển đổi cơ sở sản xuất hàng hóa tập trung; phát triển làng nghề chưa thành định hướng quan trọng để chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn; vốn đầu tư cho phát triển sản xuất còn thấp (chỉ chiếm 7% tổng số vốn thực hiện chương trình trên địa bàn xã).
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nhận định, sau 3 năm thực hiện, xây dựng NTM đã trở thành phong trào sâu rộng trong cả nước, được cả hệ thống vào cuộc, được nhân dân ủng hộ. Đã xuất hiện nhiều mô hình tốt, trong đó có mô hình ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; gắn kết doanh nghiệp sản xuất với nông dân; mô hình xã NTM đã xuất hiện và trở thành hiện thực. Một số tỉnh đã thực hiện xây dựng huyện NTM. Đã xuất hiện nhiều cách làm sáng tạo. Đến nay, cả nước đã có 185 xã đạt chuẩn NTM và gần 600 xã đạt từ 15-18 tiêu chí. Bộ mặt nông thôn nhiều nơi được đổi mới, văn minh hơn, cơ sở hạ tầng thiết yếu được nâng cấp, điều kiện sống của nhân dân được cải thiện và nâng cao.
Tuy vậy, nhìn tổng thể tiến độ triển khai chương trình còn chậm, so với mục tiêu đề ra đến nay mới chỉ có khoảng 2% số xã đạt chuẩn NTM, phong trào không đồng đều. Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng, cần phát huy cách làm sáng tạo, tháo gỡ những vưỡng mắc để đạt mục tiêu đến năm 2015 có 20% số xã đạt chuẩn NTM; đến năm 2020 là 40%.
PHAN THẢO
