“Lực lượng Cảnh sát môi trường và các ngành chức năng đang khẩn trương làm việc để tiếp tục “lật tẩy” chân tướng của 5-7 doanh nghiệp có những hành vi vi phạm Luật Bảo vệ môi trường một cách tinh xảo”, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường Lương Minh Thảo (ảnh) cho biết như vậy. Ngày 17-9, ông Thảo đã có cuộc trao đổi với báo giới về quá trình “mật phục” để bắt quả tang hành vi xả thẳng nước thải không xử lý ra sông Thị Vải của Vedan.
- PV: Thưa ông, tại sao sự việc tại Công ty Vedan diễn ra hàng chục năm mà đến nay mới được vạch trần? Phải chăng có sự tiếp tay của ai đó trong bộ máy quản lý nhà nước?
Ông LƯƠNG MINH THẢO: Ngay từ khi mới thành lập, chúng tôi đã coi việc phát hiện những vi phạm Luật Bảo vệ môi trường trong lĩnh vực nước thải là một trọng tâm công tác. Đồng chí Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường từng có trao đổi với chúng tôi dự cảm của đồng chí về sự “lắt léo” của Công ty Vedan từ khá lâu và lực lượng cảnh sát môi trường đã “quan tâm đặc biệt” đến công ty này từ cuối năm 2007. Nhưng việc phanh phui thủ đoạn tinh vi của họ quả thật là không đơn giản.
Với quy định việc kiểm tra, thanh tra phải thông báo trước như hiện nay thì các đoàn kiểm tra hành chính thông thường sẽ rất khó “bắt tận tay, day tận mặt”. Hệ thống thải nước của Vedan được thiết kế rất phức tạp với hàng chục bể chứa, trà trộn với các bể chứa nguyên liệu; hàng chục máy bơm; hàng trăm đường ống, van, cút… các loại chạy vòng vo, cả chìm lẫn nổi.
Họ cũng có xây dựng 3 hệ thống xử lý nước thải công nghệ mới hẳn hoi, khi có đoàn kiểm tra thì “trưng ra”, còn bình thường chỉ hoạt động cầm chừng hoặc không hoạt động. Việc quản lý hệ thống xử lý nước thải của Vedan cũng rất nghiêm ngặt với những người chịu trách nhiệm chính (là người nước ngoài) hết sức “kín tiếng”. Còn việc có hay không sự dung túng, tiếp tay của những người có trách nhiệm thì cho đến giờ phút này chúng tôi chưa phát hiện thấy những dấu hiệu đó nên không có cơ sở để kết luận.
- Thưa ông, vậy bằng cách nào lực lượng cảnh sát môi trường đã đưa ra ánh sáng vụ việc này?
Chúng tôi đã áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ của công an, khó diễn giải rõ hết được. Nhưng có thể nói là những người dân trong khu vực đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều. Anh em chúng tôi vừa tham gia đoàn kiểm tra công khai, vừa bí mật bám sát hiện trường trong nhiều ngày, thậm chí phải chui vào gầm xi-lô, cầu cảng… để quan sát (chấp nhận “sống chung với ô nhiễm”!), phát hiện quy luật xả nước thải.
Chúng tôi cũng đã phải đấu tranh rất kiên quyết với các đối tượng liên quan, buộc họ vận hành hệ thống xử lý nước thải để chỉ rõ ra rằng đó là một “hệ thống tượng trưng” nhằm che mắt cơ quan quản lý nhà nước. Cho đến nay Vedan cũng chưa cung cấp cho chúng tôi sơ đồ và nguyên lý vận hành toàn bộ hệ thống xử lý nước thải của họ, mặc dù những chứng cứ khách quan đã buộc họ phải công nhận sai phạm.
- Theo ông đã đủ cơ sở để khởi tố hình sự đối với Công ty Vedan?
Hồ sơ đang tiếp tục được hoàn thiện và việc khởi tố phải thực hiện đúng quy trình bởi cơ quan có chức năng. Tuy nhiên, với những chứng cứ đã có thì có thể nói là đủ cơ sở để khởi tố hình sự.
Bình An thực hiện
