Mùa lịch 2017 đang ghi nhận những tín hiệu vui, thay vì các thông tin tranh luận về số lượng in, chuyện phân nhóm hay định mức bao nhiêu… Giờ đây, thị trường lịch đang xôn xao vì các thông tin về việc nhà làm lịch này giới thiệu bộ lịch độc đáo, nhà làm lịch kia đầu tư mạnh bộ lịch mới lạ. Và với khách hàng, mùa lịch 2017 sẽ là mùa lịch khó khăn khi phải lựa chọn giữa một thị trường lịch đa dạng và hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Hấp dẫn, đa dạng và độc đáo
Những ngày đầu tháng 10, nhà làm lịch nổi tiếng An Hảo giới thiệu bộ lịch Truyện Kiều. Đây là lần đầu tiên, trọn vẹn tác phẩm Đoạn trường tân thanh của đại thi hào Nguyễn Du được đưa lên lịch. Bộ lịch này được xem là một công trình công phu cả về thời gian lẫn tiền bạc. Phải mất 20 tháng để các họa sĩ có thể hoàn tất 365 bức tranh minh họa cho bộ lịch, hai tiến sĩ văn hóa phụ trách phần tách các đoạn thơ để bố trí trên các trang lịch và kiểm tra tính chính xác về văn bản học cho tác phẩm. Ước tính chi phí để thực hiện bộ lịch này lên đến con số vài tỷ đồng. TS Quách Thu Nguyệt, người phụ trách việc tách các đoạn thơ cho biết: “Truyện Kiều thì gần như ai cũng biết nhưng không phải ai cũng được tiếp cận toàn bộ tác phẩm, thường thì chỉ biết đến các trích đoạn ngắn. Với việc đưa lên lịch, một sản phẩm văn hóa gần gũi, tiếp xúc hàng ngày sẽ giúp cho người Việt ở bất cứ nơi đâu, làm gì cũng có thể tiếp cận một tài sản văn hóa lớn của dân tộc”. An Hảo các mùa lịch trước cũng tạo ấn tượng với các bộ lịch như lịch về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Lịch sử Việt Nam.
Chọn mua lịch năm 2017 trên đường Nguyễn Văn Bình - Quận 1
Không chỉ gắn với văn hóa, lịch sử, năm nay cũng ghi nhận những bộ lịch bloc đi kèm với cuộc sống hàng ngày như bộ lịch Món ngon vị thuốc, 365 trang lịch, mỗi trang là một món ăn có tính chữa bệnh với đầy đủ thông tin, cách làm, công dụng… Cùng dạng với loại lịch này là lịch Đặc sản, Món ăn, Địa danh, Thủ thuật sống hay thậm chí là loại lịch mỗi tờ có một câu mang tính khích lệ, khuyến kích tính tích cực cho người đọc.
Có thể nói, chính sự đa dạng của lịch bloc năm nay đã cho thấy sự tiến hóa về mặt công năng của tờ lịch đang trở nên ngày càng rõ nét. Từ việc là công cụ chỉ thời gian, lịch bloc dần chuyển thành một sản phẩm trang trí nội thất và đến nay đang dần đảm nhiệm luôn việc là một sản phẩm phổ biến, chuyển tải văn hóa. Điều này được thể hiện rất cụ thể từ thời lịch bloc chỉ nhỏ nhắn bằng lòng bàn tay với nội dung chỉ có ngày tháng âm, dương rồi đến loại lịch to bằng nửa chiếc bàn (thậm chí loại siêu to có thể lên đến gần 1m2) với màu sắc sang trọng, rực rỡ, chất liệu ngày càng cao cấp và hiện nay là loại lịch có nội dung gần gũi, thiết thực và hấp dẫn.
Bước đi đúng hướng
Thị trường lịch 2017 cho thấy một hình ảnh khác hoàn toàn thị trường lịch những năm trước. Khi đó, điều mà người làm lịch quan tâm là chỉ tiêu ra sao, được làm bao nhiêu, cần mua chỉ tiêu của ai hay các nhóm làm lịch sẽ có bao nhiêu chỉ tiêu… Còn về nội dung của lịch thì hầu như giống nhau. Vẫn là các kiểu lịch tứ quý, Phúc, Hỷ, cảnh đẹp đất nước… thậm chí để cho lịch có tính “văn hóa” người ta tận dụng triệt để các câu châm ngôn và lạm dụng đến mức có những tờ lịch đăng cả những câu châm ngôn vô thưởng vô phạt gây bức xúc cho người đọc. Những người làm lịch cũng không quá tập trung vào nội dung hay nhu cầu thực tế của thị trường, các NXB được cấp chỉ tiêu thì bán cho các nhà làm lịch, nhà làm lịch thì không dám đầu tư lớn bởi trước khi vào mua không biết mình sẽ được làm bao nhiêu nên để an toàn cứ làm các loại lịch quen thuộc.
Bây giờ mọi chuyện đã khác, người làm lịch phải tự vận động với thị trường. Năm 2016, thị trường lịch bloc giảm mạnh do khách hàng, nhất là những khách hàng chính gồm các doanh nghiệp vừa và nhỏ bắt đầu chuyển qua dòng lịch độc quyền (nội dung làm theo yêu cầu). Năm 2017, các nhà làm lịch đã đẩy mạnh dòng lịch độc quyền với hàng trăm ngàn mẫu khác nhau được gửi đến các doanh nghiệp. Mỗi đơn vị làm lịch đều nỗ lực tạo ra các điểm nhấn riêng khác biệt với nhau. Thậm chí như lịch phong cách vốn quen thuộc thì nếu năm ngoái có lịch không ảnh (chụp từ máy bay) thì năm nay xuất hiện lịch có ảnh chụp từ flycam vốn đa dạng hơn hẳn về nội dung.
Chính vì vậy, tuy vẫn chưa chiếm ưu thế áp đảo nhưng theo những người làm lịch, dòng lịch độc quyền có nội dung, hình thức riêng theo yêu cầu sẽ là tương lai của ngành lịch do đáp ứng được nhiều yêu cầu đặc thù như để tặng, quảng bá, sử dụng trong doanh nghiệp… Thực tế thì yêu cầu này đã có từ lâu nhưng đến nay với việc mở rộng cửa, thị trường lịch mới bắt đầu đáp ứng được yêu cầu này.
Thị trường rộng mở
Năm 2016, lần đầu tiên một triển lãm lịch được tổ chức ở TPHCM, tại Đường sách TP. Những năm trước cũng có các triển lãm lịch nhưng đều là dạng triển lãm khi mà mùa lịch đã qua, triển lãm mang tính liệt kê những gì đã làm được. Riêng cuộc triển lãm năm nay lại ngược lại, được tổ chức đúng vào thời điểm bắt đầu bước vào cao điểm mùa lịch năm mới.
Với các doanh nghiệp, đây không đơn thuần là bày lịch giới thiệu mà là một cơ hội quảng bá, giới thiệu đến khách hàng các sản phẩm tốt, hay và đặc sắc nhất của mỗi đơn vị. Giám đốc một công ty làm lịch thừa nhận, cuộc triển lãm năm nay là một điểm tham quan đẹp với bạn đọc nhưng là một chiến trường của những nhà làm lịch. Những đơn vị có lịch ấn tượng, hấp dẫn bạn đọc rõ ràng sẽ trở nên ấn tượng hơn, có nhiều cơ hội kinh doanh hơn các đơn vị khác. Và ông cũng cho biết do năm nay việc tổ chức khá gấp rút, nhiều đơn vị chưa có chuẩn bị tốt nên bị động, sang năm cuộc đấu lịch sẽ ác liệt hơn rất nhiều, các đơn vị sẽ nỗ lực để tạo ra các bộ lịch đẹp, thu hút bạn đọc.
Đến với triển lãm lịch tại Đường sách TPHCM, bạn đọc không chỉ chiêm ngưỡng những bộ lịch đẹp mà còn được hướng dẫn cả cách sử dụng lịch. Có dạng lịch được thiết kế dễ xé và khi xé không để lại phần giấy thừa gây mất thẩm mỹ. Có dạng được thiết kế kiểu cuốn sách, tờ lịch dùng xong được chuyển ra phía sau, có thể dễ dàng tìm lại khi cần… Thậm chí bạn đọc còn được tư vấn loại lịch nào treo ở đâu, chỗ nào cần dùng lịch bloc hay lịch tuần, lịch bàn… Thị trường lịch 2017 tại Đường sách TPHCM những ngày này là ví dụ cụ thể nhất của việc rũ bỏ cơ chế cũ để đưa lịch bước vào một thì trường rộng mở, lành mạnh và phát triển phù hợp với nhu cầu của thị trường.
TƯỜNG VY
