Hãng Reuters ngày 8-5 đưa tin, sau nhiều tháng bất đồng gay gắt, Nga và Mỹ đã nhất trí hối thúc cả hai bên tại Syria tìm cách chấm dứt xung đột, đồng thời đưa ra sáng kiến tổ chức một hội nghị quốc tế nhằm tìm kiếm hòa bình.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (trái) và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.
Chính phủ do người Syria quyết định
Trong cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết mục đích của hội nghị là tập hợp các đại diện của chính phủ và phe đối lập Syria cùng ngồi lại với nhau, tìm kiếm một giải pháp chính trị thông qua đàm phán nhằm chấm dứt cuộc nội chiến Syria. Điều này giúp làm giảm nguy cơ quốc gia Trung Đông này bị chia cắt, đồng thời có thể ảnh hưởng đến quyết định vũ trang của Mỹ cho phe đối lập Syria. “Nếu không tìm ra giải pháp, Syria sẽ lao xuống vực, mà nếu không xuống vực thì cũng chìm trong hỗn loạn. Nếu không tìm ra giải pháp, cuộc cuộc khủng hoảng nhân đạo sẽ ngày càng trầm trọng”, ông Kerry cảnh báo.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga cho biết các bên tham gia hội nghị sẽ thuyết phục chính phủ và phe đối lập cùng nhau thực thi đầy đủ tuyên bố chung Geneva về việc thành lập một chính phủ chuyển tiếp. Tuyên bố trên vốn chưa bao giờ được thực thi, đề ra lộ trình hướng tới một chính phủ chuyển tiếp, song không hề đề cập đến số phận của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Ông Kerry cho rằng thỏa thuận 6 điểm này nên là một lộ trình mà theo đó người dân Syria có thể tìm cách xây dựng một nước Syria mới không có đổ máu và tàn sát.
Một điểm đáng chú ý trong cuộc hội đàm Nga - Mỹ về Syria lần này đó là phát biểu được xem là nhân nhượng Nga của Mỹ. Ông Kerry đề cập về tương lai của ông Assad có phần mềm mỏng hơn khi cho rằng, quyết định những ai sẽ tham gia chính phủ quá độ thuộc về người dân Syria. Lâu nay Washington vẫn khăng khăng ông Assad phải ra đi.
Trở ngại từ bất đồng phe phái
Nga lâu nay tố cáo phương Tây làm trầm trọng thêm cuộc xung đột Syria khi tìm cách lật đổ chế độ Assad. Còn Mỹ và một số quốc gia phương Tây chỉ trích Nga không tận dụng ảnh hưởng của họ đối với Damascus nhằm chấm dứt tình trạng đổ máu mà trái lại, còn tiếp tục cung cấp vũ khí cho Assad. Trong cuộc họp báo chung với ông Kerry, ông Lavrov phủ nhận quan điểm cho rằng Mátxcơva là nhà bảo hộ cho Assad, là nhà cung cấp vũ khí chủ chốt cho quân đội Syria, đồng thời nhấn mạnh Nga không lo ngại về số phận của một vài nhân vật nhất định. Ông Lavrov nói: “Nhiệm vụ quan trọng lúc này là thuyết phục chính phủ và tất cả các nhóm đối lập ngồi vào bàn đàm phán”. Còn ông Kerry nêu rõ, hội nghị cần phải được tổ chức càng sớm càng tốt và hy vọng là vào cuối tháng 5. Tuy nhiên, cả 2 ngoại trưởng đều không cho biết hội nghị có thể được tổ chức ở đâu.
Giới quan sát cho rằng, trong bối cảnh xung đột tại Syria đang ngày một gay gắt, chưa thể dám chắc liệu các bên có sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán hay không. Trong khi Damascus coi những chiến binh chống chính phủ là những kẻ khủng bố, nhiều nhân vật trong phe nổi dậy khăng khăng đòi Assad phải ra đi mới đồng ý đàm phán. Tại Syria có rất nhiều nhóm nổi dậy và mỗi nhóm lại có một quan điểm riêng.
Trao đổi với Reuters, Abdeljabbar al-Oqaidi, một chỉ huy phiến quân ở miền Bắc, cho biết ông muốn biết chi tiết về kế hoạch của Mỹ và Nga rồi mới đưa ra quan điểm. Tuy nhiên, ông al-Oqaidi nói thêm: “Nếu như chế độ này có mặt tại bàn đàm phán, tôi cho rằng chúng tôi sẽ không muốn tham dự”.
| |
Cao Văn (tổng hợp)
