Dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà (Quảng Nam)
Nhiều năm qua, kể từ năm 2009, hàng chục hộ dân xã Tam Hải và Tam Quang (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) quyết liệt ngăn cản thực hiện dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà do Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai Quảng Nam làm chủ đầu tư. Sự việc kéo dài dai dẳng không chỉ làm chậm tiến độ của dự án mà còn gây nhiều khó khăn cho chính người dân nơi đây.
Người dân phản đối dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà vì cho rằng việc thi công dự án này làm sạt lở bờ sông, gây hư hỏng nhà dân.
Nỗi lo sập nhà...
Một ngày giữa đầu tháng 5-2013, chúng tôi tìm về xã Tam Hải, xã nằm tách biệt giữa bốn bề là biển, cửa biển An Hòa và dòng Trường Giang. Để qua Tam Hải, phương tiện duy nhất là chiếc phà sắt. Cuộc sống người dân miền biển bao đời yên bình Tam Hải ngày nào nay đã bị xáo trộn bởi những rắc rối liên quan đến dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà. Năm 2009, dự án này được khởi công xây dựng cũng là lúc người dân Tam Hải bắt đầu rơi vào cảnh bất ổn khi nơi đây liên tiếp xảy ra những cuộc kiện tụng kéo dài, những đợt hàng chục hộ dân chèo ghe ra sông ngăn cản đơn vị thi công nạo vét dòng sông bất kể ngày đêm. Và cũng từ đó, cán bộ địa phương và người dân bắt đầu xảy ra những bất hòa mà nhiều cuộc họp bàn cũng chẳng thể giải quyết.
Chị Đỗ Thị Nga (36 tuổi, trú thôn 2, xã Tam Hải, nhà sát bên mé sông) thở dài thườn thượt: “Sướng ích chi đâu mà lao ra sông không cho họ thi công đâu chú, nhưng vì muốn bảo vệ nhà cửa, sinh mạng nên tui mới đành phải lao ra sông không cho họ làm chờ chính quyền về giải quyết. Từ khi họ cho nạo vét lòng sông, nhà cửa của dân bị nứt toác”.
Để chứng minh lời mình, chị Nga dẫn chúng tôi đi khắp hàng chục ngôi nhà nằm bên bờ sông bị sụt lún nền nhà, nứt tường... mà theo chị, tất cả là do việc nạo vét lòng sông gây ra.
Chị Lê Thị Công (39 tuổi, trú thôn 2, xã Tam Hải) bức xúc: “Khi nhà cửa bị nứt tường, sụt lún nền nhà, dân tui lo quá nên có đơn gửi lên các cấp chính quyền nhưng đến nay chẳng có ai giải quyết. Chúng tôi muốn UBND tỉnh về giải quyết dứt điểm để người dân yên tâm chứ chúng tôi không muốn phản đối thực hiện dự án”.
Theo người dân xã Tam Hải, sở dĩ người dân liều mình ra sông phản đối việc nạo vét luồng cảng Kỳ Hà ngoài nguyên nhân dự án này đe dọa đến tài sản, tính mạng của họ còn có nguyên nhân nữa là những khuất tất trong công tác đền bù, hỗ trợ chuyển đổi việc làm cho người dân hoạt động đánh bắt trên sông nằm trong vùng dự án. Người dân nơi đây cho biết, việc chi trả tiền đền bù, hỗ trợ chuyển đổi việc làm do ảnh hưởng bởi dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà có nhiều khuất tất như: cán bộ lập danh sách số hộ dân hành nghề rớ trên sông gian lận trong kê khai để lấy tiền nhà nước; nhiều người đã bỏ nghề nhiều năm nhưng vẫn được nhận tiền đền bù, hỗ trợ trong khi đó nhiều người hành nghề rớ thực sự lại không được nhận hoặc nhận rất ít; cán bộ chi trả tiền đền bù, hỗ trợ bất minh trong chi tiền đền bù, hỗ trợ; có dấu hiệu tham nhũng tiền nhà nước, ăn chặn tiền của người dân...
Nhiều nhà dân bị nứt toác khi lòng sông bị nạo vét.
Chưa giải quyết thấu đáo
Bức xúc với những khuất tất này, nhiều năm qua, hàng chục hộ dân xã Tam Hải đã gửi đơn khiếu nại lên các cấp chính quyền nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được giải quyết.
Bà Huỳnh Thị Bút (thôn 2 xã Tam Hải) cho biết, việc chi trả tiền đền bù, hỗ trợ chuyển đổi việc làm do bị ảnh hưởng bởi dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà của cán bộ xã, huyện có dấu hiệu sai phạm. Bản thân bà cùng nhiều người dân xã Tam Hải đã có đơn gửi các cấp chính quyền nhưng không được giải quyết thấu đáo. Bà Huỳnh Thị Bút cho biết thêm, bà cùng một số người dân đã đi tìm hiểu và thống kê hàng chục trường hợp sai phạm trong kê khai và nhận tiền đền bù, hỗ trợ và gửi lên Công an tỉnh nhờ can thiệp nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được làm sáng tỏ. Trong khi đó, hàng chục hộ dân khác đã có quyết định được đền bù, hỗ trợ nhưng đến nay vẫn chưa được nhận hoặc nhận một số tiền rất nhỏ so với trong quyết định.
ông Huỳnh Bửu, Phó Giám đốc Công ty Kỳ Hà - Chu Lai, trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, cho biết: Việc người dân nghi ngờ có sai phạm trong chi trả tiền đền bù, hỗ trợ thuộc dự án nạo vét luồng vào cảng Kỳ Hà là có và người dân cũng đã gửi đơn khiếu nại đến nhiều cấp. Song Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh vào cuộc điều tra và có thông báo nhưng người dân không chấp nhận nên đến nay còn khoảng 16 hộ dân chưa nhận tiền đền bù hỗ trợ với số tiền khoảng 180 triệu đồng. Chỉ có vài chục hộ sống sát bờ sông vì lo sợ hư hỏng nhà cửa do việc nạo vét gây ra nên đã cản trở thi công. Hiện Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai chỉ đạo các cơ quan của huyện Núi Thành phối hợp với Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra, xác minh xem có phải việc nạo vét gây sụt nứt nhà dân hay không để có phương án xử lý vụ việc.
Nguyên Khôi
