Giải thưởng sáng chế TPHCM năm 2011 đã đi được 2/3 chặng đường với việc chọn ra 10 sáng chế có chất lượng. Đáng chú ý, các sáng chế tham dự phần lớn là phát kiến của các nhà khoa học phục vụ sản xuất cho xã hội.
Quá trình đi thực tế, kỹ sư Bùi Trọng Nghĩa (Công ty TNHH Cơ khí nông nghiệp Bùi Văn Ngọ) nhận thấy khi rang cà phê để chế biến, vỏ lụa bám trên bề mặt cà phê sau đã tách bỏ vỏ cứng dễ bị cháy khét tạo ra mùi không thơm, ảnh hưởng đến chất lượng cà phê thành phẩm. Trên cơ sở một sáng chế của Mỹ, kỹ sư Nghĩa cùng các cộng sự tại công ty đã miệt mài cải tiến và cho ra đời một bộ dao đánh bóng hạt cà phê với nhiều ưu điểm.
Nếu như trong máy đánh bóng của Mỹ, các công đoạn theo kiểu mài và chà ma sát được thiết kế theo hai thiết bị khác nhau, thì với bộ dao đánh bóng cải tiến, kỹ sư Nghĩa đã thiết kế các công đoạn trong một thiết bị, bố trí theo thứ tự liên tiếp nẹp dao - chổi - lỗ thoát gió. Với cải tiến này, giá thành máy rẻ hơn, gọn nhẹ hơn và hạt cà phê cũng được đánh bóng sạch sẽ hơn. Từ năm 2011, máy đánh bóng hạt cà phê với bộ dao cải tiến của kỹ sư Nghĩa bắt đầu được thương mại hóa và nhanh chóng được người sử dụng đón nhận.
Trước đây, việc sử dụng dao cạo truyền thống (lưỡi gắn liền với cán) để lấy mủ cao su thường gây tốn kém cho người nông dân bởi dao thường bị mòn hoặc mẻ sau 1,5 - 2 tháng sử dụng. Khi đó, phải bỏ đi hoặc thay mới hoàn toàn, nếu mang ra lò rèn để rèn lại phải mất hơn 1 tuần, làm ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất. Xuất phát từ thực tế trên, kỹ sư Thành đã chế tạo dao cạo mủ cao su lắp ghép được, với lưỡi cạo được thiết kế tách rời với thân, liên kết với thân bằng các đinh ốc. Khi bị mòn hoặc mẻ trong quá trình làm việc, người cạo mủ sẽ thay bằng lưỡi dao mới. Giá một lưỡi dao chỉ khoảng 20.000 đồng. Thực tế được kiểm nghiệm tại các vườn cao su của bà con nông dân Lai Uyên (Bình Dương), năng suất làm việc cao hơn nhờ thiết kế phù hợp với thao tác của nông dân, lại tiết kiệm được chi phí dụng cụ bởi khả năng thay thế dễ dàng.
Ông Đào Minh Đức, Trưởng phòng Sở hữu trí tuệ (Sở KH-CN TPHCM), Trưởng ban Tổ chức giải thưởng Sáng chế TP cho biết: “Các sáng chế tham dự giải thưởng năm nay không phải là mới, nhưng đã khẳng định được tính hiệu quả về thương mại. Giải thưởng không chỉ nhằm tôn vinh những phát kiến hay của các nhà khoa học, nông dân trên địa bàn TP, mà qua giải thưởng, những sáng chế có tính thương mại hóa cao, nếu gặp khó khăn về nguồn vốn sẽ nhận được sự hỗ trợ tối đa từ các nguồn quỹ phát triển KH-CN của TP”.
TƯỜNG HÂN
