Ngày 2-12, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch và quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2006 - 2011.
Phân lô, bán nền diễn ra khá phổ biến
Kết luận thanh tra chỉ rõ công tác quy hoạch và quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Dương bộc lộ một số yếu kém và vi phạm. Trong đó có chất lượng công tác quy hoạch sử dụng đất chưa cao, một số nội dung chưa sát thực tế, tính khả thi thấp, chưa bảo đảm tốt nguyên tắc về sự phù hợp của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giữa các cấp; đã triển khai nhiều dự án đầu tư chưa đúng theo quy hoạch, kế hoạch đất được duyệt. Công tác quản lý nhà nước về đất đai chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến một số yếu kém, sai phạm. Cụ thể, tình trạng các hộ gia đình, cá nhân phân lô, bán nền trên địa bàn thị xã Thuận An và Dĩ An diễn ra khá phổ biến.
Riêng trong giai đoạn 2011 - 2013, UBND thị xã Dĩ An đã chỉ chủ trương cho phép 84 trường hợp hộ gia đình, cá nhân phân lô, bán nền là không đúng quy định. Qua thanh tra một số nội dung về công tác quản lý sử dụng đất đối với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bình Dương và Công ty TNHH MTV Cao su Bình Dương phát hiện một số hợp đồng giao khoán không đúng đối tượng. Đến thời điểm thanh tra, các cơ quan chức năng của tỉnh Bình Dương chưa làm các thủ tục để thu tiền thuê đất đối với diện tích phải chuyển sang thuê đất của Công ty Lâm nghiệp Bình Dương..
UBND tỉnh Bình Dương cũng chưa ban hành suất đầu tư tối thiểu trên một đơn vị diện tích đất làm căn cứ cho việc thẩm định dự án và thẩm định nhu cầu sử dụng đất của dự án đầu tư. Có 65 trường hợp được UBND tỉnh giao đất ở có thời hạn không đúng quy định chưa được điều chỉnh sang giao đất ở lâu dài theo quy định và chưa thu tiền sử dụng đất bổ sung; có 3 trường hợp giao đất ở có thời hạn đã được UBND tỉnh điều chỉnh sang giao đất ở lâu dài nhưng chưa được cơ quan thuế tính thu tiền sử dụng đất bổ sung; có 2 khu công nghiệp là Mỹ Phước 1, Mỹ Phước 2 do Becamex làm chủ đầu tư và 117 tổ chức được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm thuộc diện phải điều chỉnh đơn giá thuê đất nhưng chưa thực hiện điều chỉnh.
TTCP cũng kết luận, việc UBND tỉnh ban hành văn bản trong đó quy định chỉ xác định lại giá đất cho sát với thị trường đối với các trường hợp đất công giao cho các tổ chức không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và đất thuộc các doanh nghiệp nhà nước quản lý nay tiến hành cổ phần hóa là chưa đúng. UBND tỉnh cũng không ban hành văn bản cho phép áp dụng sử dụng giá đất theo bảng giá đất do UBND tỉnh quy định để tính thu tiền sử dụng đất đối với các trường hợp giá đất theo bảng giá đã sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường (kể từ ngày 1-3-2011).
UBND tỉnh cũng vi phạm trong việc giao đất thu tiền sử dụng đất công không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất đối với Công ty cổ phần Xây dựng Bình Dương và cho Công ty TNHH Kim Long thuê đất công không thông qua đấu giá quyền thuê đất.
Đặc biệt, TTCP cho rằng việc thực hiện tạm thu 10% tiền sử dụng đất, sau đó quyết toán thu tiền sử dụng đất theo bảng giá đất tại thời điểm tạm thu và xác định giá đất làm căn cứ để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo giá đất quy định vào thời điểm trước khi có quyết định giao đất, cho thuê đất thực tế đối với hàng loạt công ty trên địa bàn của tỉnh Bình Dương là vi phạm quy định pháp luật. Tỉnh cũng thực hiện khấu trừ tiền bồi thường GPMB vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không đúng quy định đối với 10 tổ chức trên địa bàn. Miễn giảm tiền sử dụng đất không đúng quy định đối với 2 trường hợp là dự án Trường Cao đẳng nghề Đồng An và Trường Dân lập Lê Quý Đôn.
Ngoài ra còn có các vi phạm khác trong việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa sát với giá chuyển nhượng sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường; xác định thiếu diện tích và không tính thu tiền sử dụng đất một số diện tích phải thu tiền sử dụng đất, đất thương mại dịch vụ, đất dịch vụ công cộng... Đáng chú ý, TTCP kết luận nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất ở Bình Dương tính đến 30-6-2013 và tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất đến 30-4-2013 là trên 892 tỷ đồng.
Chấm dứt giao đất công không qua đấu giá quyền sử dụng đất
Từ kết luận thanh tra trên, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng và được Thủ tướng chỉ đạo. Cụ thể, về xử lý tài chính, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính xử lý số tiền trên 156 tỷ đồng liên quan đến truy thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do sai phạm về tính thu tiền sử dụng đất, tính thiếu diện tích đất, miễn giảm tiền sử dụng đất sai quy định… UBND tỉnh Bình Dương phải làm rõ và xử lý số tiền vi phạm trên 18 tỷ đồng tại dự án khu dân cư Phú Hòa 1 của Công ty cổ phần Xây dựng - tư vấn - đầu tư Bình Dương; hoàn tất thủ tục pháp lý về đầu tư và đất đai, làm rõ để xử lý các sai phạm liên quan tại dự án Công viên Nghĩa trang Bình Dương đối với Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Chánh Phú Hòa…
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương phải chỉ đạo và thực hiện chấm dứt việc giao đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với các khu đất công. Chấm dứt việc cho phép các hộ gia đình, cá nhân phân lô bán nền nhà trái quy định. Khẩn trương điều chỉnh, chấn chỉnh lại những vi phạm mà kết luận TTCP đã chỉ ra.. Rà soát lại các trường hợp giao đất thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền một lần và việc khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ về đất vào tiền sử dụng đất phải nộp... từ năm 2006 đến nay, trên cơ sở đó có biện pháp điều chỉnh nếu phát hiện sai phạm, tránh thất thoát ngân sách nhà nước.
Thủ tướng cũng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và tùy theo tính chất, mức độ sai phạm để có hình thức xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có sai phạm mà TTCP đã nêu.
Phan Thảo
