Từ 20-10 đến 3-11-2012, Liên hoan Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2012 do Cục Nghệ thuật biểu diễn, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam và Sở VH-TT-DL tỉnh Đồng Nai phối hợp tổ chức diễn ra tại Trung tâm Hội nghị và tổ chức sự kiện tỉnh Đồng Nai. Nhiều người hy vọng đây là dịp tạo tiền đề vực dậy hoạt động của sân khấu cải lương.
Khẳng định khả năng sáng tạo
Ở kỳ hội diễn này có 22 đơn vị (18 công lập, 4 ngoài công lập) tham dự 27 vở diễn. Đây cũng là một tín hiệu đáng mừng, nhất là khi tình hình cải lương đang lắm khó khăn như hiện nay. Niềm vui này sẽ được nhân lên gấp bội nếu trong khoảng thời gian trước, trong và sau hội diễn, những vở diễn mới này được các đơn vị nghệ thuật tổ chức biểu diễn ở nhiều nơi phục vụ công chúng mộ điệu.
Trong tổng số 27 vở diễn tham gia hội diễn lần này, hầu hết những anh tài trong dàn dựng cải lương đều tham gia đông đủ. Trong đó, NSND Trần Ngọc Giàu dàn dựng vở Nói dối là trọng tội cho Đoàn nghệ thuật Tây Ninh và vở Dòng nhớ (Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang);
NSND Giang Mạnh Hà có vở Vượt qua tâm bão (Đoàn cải lương Đồng Nai), Biển và bờ (Đoàn cải lương Hải Phòng); NSƯT Hoa Hạ dựng hai vở Cội nguồn, Sám hối (Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang); NSƯT Hoàng Quỳnh Mai (từng tạo ấn tượng mạnh với vở diễn đoạt 1 trong 3 chiếc HCV dành cho vở diễn của Hội diễn năm 2009 là Trọn đời trung hiếu với Thăng Long) có đến 3 vở diễn mới là Nguồn sáng phía chân trời (Nhà hát cải lương Hà Nội), Người đàn bà mười ba bến nước (Đoàn nghệ thuật Quảng Ninh), Vú cát (Nhà hát cải lương Việt Nam);
NSƯT Triệu Trung Kiên với Trở về miền sáng (Đoàn cải lương Thanh Hóa), Mê cung (Nhà hát cải lương Việt Nam); NSƯT Hữu Lộc với Phố an cư (Đoàn nghệ thuật cải lương Long An); đạo diễn Lê Nguyên Đạt với Cơn hồng thủy (CLB sân khấu - xã hội hóa Sen Việt của Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TPHCM)…
Ở kỳ liên hoan lần này, không chỉ là sự so kè giữa các đơn vị nghệ thuật hay sự thi tài ca diễn của các nghệ sĩ mà còn là dịp khẳng định tên tuổi, khả năng sáng tạo trong dàn dựng của các đạo diễn cải lương. Liên hoan sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc 2012 hẳn mang lại cho người xem nhiều điều hấp dẫn, mới lạ và quan trọng là khẳng định tính quần chúng của một loại hình nghệ thuật dân tộc được đón nhận nhiệt tình trong cả nước.
Bí mật giám khảo đến phút chót
Mặc dù ngày khai mạc liên hoan đã gần kề nhưng danh sách các thành viên hội đồng giám khảo vẫn được giữ kín. Nhìn lại kỳ Hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc 2009 thì việc giữ kín danh sách các thành viên hội đồng giám khảo cho đến phút chót mới công bố đã gây choáng cho không ít người vì ban tổ chức đã bố trí một số đạo diễn chủ yếu dàn dựng kịch nói và cả họa sĩ có nhiều vở diễn dự thi vào hội đồng giám khảo, mà không hề có những tên tuổi nổi tiếng của làng cải lương Nam bộ nói riêng và cả nước nói chung chấm thi.
Chính điều này đã khiến nhiều người tâm huyết với cải lương lúc bấy giờ không ngần ngại bày tỏ nỗi thất vọng về sự chọn lựa này và cho rằng có đoạt giải thưởng hay không cũng chẳng quan trọng. Cho đến khi khép lại mùa hội diễn năm đó, nỗi thất vọng ấy đã lộ rõ do có những tên tuổi lên lãnh giải thưởng không xứng đáng, bất hợp lý.
Còn ở kỳ liên hoan sắp diễn ra tại Đồng Nai, liệu những tên tuổi của làng cải lương Nam bộ đang đứng chân “thầy” như NSND Thanh Tòng, NSND Bạch Tuyết, NSND Thanh Hải, NSND Trần Ngọc Giàu, NSƯT - đạo diễn Hoa Hạ, NSƯT Minh Vương… có là thành viên hội đồng giám khảo hay không thì chưa thể biết. Khán giả hy vọng lần này có những tên tuổi tiêu biểu đáng khâm phục của làng cải lương để có thể tránh được “vết tích” của mùa hội diễn lần trước, đồng thời mở ra một triển vọng mới cho sự phát triển của sân khấu cải lương nước nhà.
ĐỖ HẠNH