Trong các loại cây công nghiệp dài ngày, ngoài cây điều bị xếp vào diện “xóa đói giảm nghèo” thì cây cao su, cà phê mang lại sự ấm no, khá giả, nhưng ngôi “hậu” cho loại cây này đến nay vẫn thuộc về hồ tiêu. Do lạm dụng quá nhiều phân hóa học, lại trồng quá dày nên sau đó không ít vườn tiêu vùng Tây Nguyên, Đông Nam bộ, duyên hải miền Trung xuất hiện nhiều bệnh, trở thành nỗi ám ảnh của người trồng.
Bên cạnh dịch bệnh, nông dân còn thêm nỗi lo khác, đó là chất lượng các loại phân bón. Có tình trạng phân bón nhái nhãn mác nhập khẩu, nguyên liệu chủ yếu là bột gạch, bột đá, đất sét, bột cao lanh… và hàm lượng Kali, SA, DAP rất thấp so với ghi trên bao bì. Hiệp hội Phân bón Việt Nam từng cảnh báo, nhiều công ty lợi dụng việc giới thiệu từ các hội, đoàn thể trung ương, tỉnh rồi về địa phương tổ chức “hội thảo tại quán cà phê”, biếu mỗi người đến dự một túi phân bón mẫu về dùng thấy hiệu quả, sau đó bán rộng rãi, nhưng cà phê, hồ tiêu, bắp rụng lá chết hàng loạt.
Theo anh Nguyễn Văn Hài, Trưởng thôn Suối Tre, xã Ea Po, huyện Cư Jut (Đăk Nông), tình trạng các công ty qua giới thiệu của Hội Nông dân tỉnh để tổ chức hội thảo tại xã năm nay lên đến hàng chục đơn vị, đến mức bà con không còn muốn tham gia trong khi bà con thật sự cần có các loại phân bón và thuốc phòng trị hiệu quả.
Tương tự, anh Nguyễn Hữu Châu ở xã Phú Lộc, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk cho biết, sự bát nháo tiếp thị các loại phân hữu cơ hay phân bón lá làm cho người dân hoang mang vì quá nhiều trường hợp lừa đảo. Đây là nỗi bức xúc của người dân nông thôn.
Điều này khiến những đơn vị làm ăn đàng hoàng, lâu dài không dễ tiếp cận. Khi nhân viên Công ty Vina Xanh (Hội Làm vườn Việt Nam) đến những vườn tiêu nhiễm dịch bệnh để tư vấn dùng thử thuốc trị bệnh, Trưởng thôn Suối Tre Nguyễn Văn Hài không ngần ngại hỏi ngay liệu có lừa đảo không?
Thế nhưng khi vườn tiêu của anh Hoàng Việt Hưng ở thôn Suối Tre, xã Ea Po, huyện Cư Jut sắp bị phá bỏ theo khuyến cáo của cán bộ kỹ thuật huyện vì nhiễm bệnh, cả 320 trụ tiêu sắp chết bỗng đâm chồi, ra cành mới và bắt đầu xanh trở lại ngoài mong đợi.
Anh Hài đã yêu cầu công ty cần giữ cho chất lượng không thay đổi, để giúp người dân phục hồi những vườn tiêu bị bệnh. Và bản thân gia đình anh Nguyễn Văn Hài cũng sử dụng để phục hồi vườn tiêu già cỗi. Qua đó cho thấy, sự bát nháo thị trường phân bón làm người dân hoang mang và không biết loại nào thật sự hiệu quả nên nhiều trường hợp phải phó mặc cho sự may rủi.
ĐĂNG LÃM
