Năm nay, giải thưởng văn học Cervantes đã thuộc về nữ nhà văn người Tây Ban Nha Ana Maria Matute, 85 tuổi. Giải thưởng trị giá 125.000 EUR (khoảng 166.000 USD) tiền mặt, được Đức vua Juan Carlos công bố ở thị trấn Alcala de Henares (ngoại ô Madrid), nơi sinh của đại văn hào Miguel de Cervantes, “cha đẻ” của tác phẩm nổi tiếng Don Quixote.
Đây là lần thứ ba trong suốt 35 năm qua, giải thưởng văn học uy tín này thuộc về một nhà văn nữ. Trước đó, hai nữ tác giả Maria Zambrano của Tây Ban Nha và Dulce Maria Loynaz của Cuba đã vinh dự đón nhận giải thưởng văn học Cervantes vào năm 1988 và 1992.
Năm 2007, tác giả Ana Maria Matute đã đoạt giải thưởng văn học quốc gia Tây Ban Nha. Còn trước đó vào năm 1984, bà đoạt đến hai giải thưởng quan trọng: Giải thưởng văn học quốc gia Tây Ban Nha và giải thưởng văn học trẻ dành cho công chúng trẻ ở Tây Ban Nha.
Ana Maria Matute được biết đến là một trong những tác giả hàng đầu của Tây Ban Nha trong giai đoạn sau cuộc nội chiến 1936 - 1939 của đất nước này. Những tác phẩm nổi tiếng của bà gồm The abels (Những mục đồng), Soldiers cry by night (Nước mắt người lính trong đêm), The trap (Cài bẫy)… đã mô tả những khoảnh khắc đen tối cũng như không khí căng thẳng bao trùm cả xã hội Tây Ban Nha.
Bằng ngòi bút sắc sảo của mình, tác giả đã kể lại những câu chuyện cho thấy những ảnh hưởng của cuộc nội chiến khiến kinh tế Tây Ban Nha phải mất hàng thập kỷ để hồi phục. Cho đến nay, những hình ảnh này vẫn là điều khó quên, vẫn còn tạo nên những cảm xúc mạnh mẽ đối với người dân Tây Ban Nha.
Ở tuổi lên 10, cô bé Ana Maria Matute lúc ấy đã chứng kiến được giai đoạn bùng nổ của cuộc nội chiến. Những điều này đã để lại ấn tượng quá mạnh mẽ với tác giả, đặc biệt là giai đoạn dưới chế độ độc tài được cho là giai đoạn tàn sát khủng khiếp của Francisco Franco (1939 - 1975).
Thành công trong sự nghiệp văn chương nhưng trong đời sống riêng của tác giả Ana Maria Matute là một câu chuyện buồn. Năm 1952, bà kết hôn với nhà văn Ramon Eugenio de Goicoechea, nhưng 13 năm sau hai người chia tay. Theo luật Tây Ban Nha lúc bấy giờ, bà phải cách ly hoàn toàn với con trai mình, thậm chí không được gặp mặt.
Thời gian sau khi hôn nhân đổ vỡ là giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời của nữ văn sĩ tài năng Ana Maria Matute nhưng bà chưa bao giờ lấy đó là tư liệu để sáng tác mà chỉ giữ lại câu chuyện cho riêng mình.
Hiện nay, Ana Maria Matute được nhắc nhiều đến vai trò là giảng viên thỉnh giảng ở nhiều trường đại học trong và ngoài nước. Nội dung các bài giảng của bà xoay quanh các đề tài như: những điều con người có được từ ký ức đau buồn, cách thích nghi với cuộc sống có nhiều xáo trộn hoặc bằng cách nào con người giữ được sự hồn nhiên trong tâm hồn
HÀ NHI
