Nuôi bò là nghề phổ biến ở nhiều nơi. Ở ngoại thành TPHCM, ngoài việc nuôi bò sữa, bà con còn nuôi rất nhiều bò thịt. Có nhà chỉ nuôi 1 - 2 con và coi đó như việc làm thêm. Nhưng cũng có nhà nuôi tới vài chục con và đó là nguồn thu chính của gia đình.
Dù nuôi nhiều hay nuôi ít thì bà con vẫn phải hết sức lưu ý tới vấn đề chọn giống và đảm bảo tốt kỹ thuật nuôi dưỡng. Cùng một thời gian nuôi, nếu ta chọn được giống tốt, năng suất có thể tăng gấp nhiều lần so với những giống bò bình thường. Vì vậy, chọn giống bò trước khi nuôi lại là việc rất quan trọng. Bà con đừng coi nhẹ khâu này.
Ở một vài nơi, ta vẫn thấy bà con mình nuôi giống bò vàng, mà dân ta quen gọi là bò cóc. Giống bò này rất dễ nuôi, đẻ tốt và thích nghi rộng. Chỉ có điều, nó cho năng suất thấp quá! Mỗi con chỉ đạt từ 150 - 200kg. Nuôi chúng đạt hiệu quả thấp. Vì vậy, Nhà nước chủ trương phải cải tạo đàn bò. Ngành nông nghiệp đã nhập về nhiều giống bò tốt và cho chúng lai với bò của ta. Phong trào “Zebu hóa” lan rộng cả nước. Các tỉnh đã loại dần bò cóc để thay bằng các giống mới. Con lai khi sơ sinh đã đạt từ 17 - 19kg. Nuôi chúng tới lúc trưởng thành thì con đực đạt 400 - 450kg và con cái đạt 250 - 350kg. Qua quá trình nuôi, chúng ta thấy rằng, các con lai vừa cho năng suất cao, vừa kết hợp được các tính trạng tốt của bò ta là chịu được các điều kiện kham khổ, khả năng chống bệnh cao và thích nghi được với điều kiện khí hậu nóng lên ở Việt Nam.
Ở trong này, bà con còn nuôi được một số giống bò nhập tốt như bò braman (Brakman), bò sind đỏ (red sindbi), bò Jersey… Chúng cho năng suất có khi cao gấp đôi bò vàng.
Gần đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã thành công trong việc tạo ra một giống bò lai mới. Họ lấy tinh của bò B.B.B (Blane Bleu Belge) để phối cho con bò lai sind của ta. Bò B.B.B là giống bò của Bỉ. Đó là một giống bò khổng lồ, siêu thịt. Có những con nặng tới 1,2 - 1,4 tấn! Trông chúng như một cỗ máy. Tuy nhiên, bò B.B.B lại rất hiền lành. Nó được nuôi phổ biến ở Pháp, Hà Lan, Đan Mạch, Anh, Mỹ, Canada, Brazil, Úc… và tất nhiên là phổ biến tại Bỉ. Trọng lượng trung bình ở bò đực từ 1.100 - 1.250kg và ở bò cái là từ 700 - 750kg.
Tuy nhiên, bò B.B.B không thể nuôi được ở Việt Nam. Nó là loài bò sống ở xứ lạnh. Vì vậy, các chuyên gia chăn nuôi của Hà Nội đã sử dụng phương pháp lai tạo để tận dụng nguồn gien đặc biệt quý của bò B.B.B. Họ nhập tinh của bò B.B.B và phối cho bò ta. Nhưng những con bò nhận tinh phải có cơ thể lớn. Nhỏ như bò cóc thì không đẻ được vì con sơ sinh đã tới trên 30kg. Do đó, họ đã chọn những con bò cái lai sind có trọng lượng từ 280kg trở lên để làm con mẹ. Kết quả mà Hà Nội thu được rất khả quan (ảnh). Họ đã tạo được hơn 2 vạn con bò lai B.B.B cung cấp cho bà con ở các huyện ngoại thành.
Tuy bò B.B.B có màu loang trắng hồng hoặc loang xanh, loang đen nhưng các con lai mà chúng ta tạo được vẫn có màu lông vàng như ở bò sind. Chỉ có điều, chúng có dáng hình hơn hẳn, trông đồ sộ hơn và tốc độ tăng trưởng cao hơn. Nhiều bà con đã nuôi cho tôi biết, bò này cũng dễ nuôi, ăn khỏe, lớn nhanh. Trung bình mỗi ngày tăng trọng thêm được 1kg! Thịt của chúng cũng rất ngon. Nó cũng chả khác gì thịt bò ngoại. Vì vậy, phát triển đàn bò lai B.B.B đã được các chuyên gia đánh giá là hướng đi đúng đắn. Chúng ta đang tiến sát tới vấn đề hội nhập mọi mặt với thế giới. Riêng trong lĩnh vực chăn nuôi, việc chọn tạo và đưa vào sản xuất các giống vật nuôi tốt là cả một cuộc cách mạng. Quyết tâm không chỉ ở nghị quyết và của các đồng chí lãnh đạo, mà phải ở chính bà con mình. Mong các gia đình đang và sẽ nuôi bò hãy quan tâm tới giống bò mới này. Bà con có thể điện thoại trực tiếp với ông Phong, Giám đốc Công ty cổ phần Giống gia súc Hà Nội (ĐT: 0912.108.430) để hỏi về con bò lai B.B.B. Họ cũng sẵn sàng giúp các địa phương để phát triển giống bò này.
Hy vọng, trong bộ giống bò của TPHCM và nhiều tỉnh phía Nam sẽ có thêm giống bò lai B.B.B. Bò của chúng ta phải đuổi kịp bò của các nước tiên tiến trên thế giới.
Chuyên gia Sinh học - Nông nghiệp NGUYỄN LÂN HÙNG
