Phá “băng địa ốc” bằng nhà ở xã hội

Hiện cả nước có lượng hàng tồn gần 16.500 căn hộ chung cư, hơn 4.000 nhà thấp tầng và hơn 25.800m² nhà văn phòng cho thuê. Một trong những nguyên nhân gây tồn kho là bất động sản (BĐS) chủ yếu hàng cao cấp và hàng trung bình, còn sản phẩm cho người thu nhập thấp, đặc biệt là nhà ở xã hội (NƠXH) rất ít.

Nhà ở xã hội theo phương thức thương mại

Tình hình kinh tế khó có khả năng phục hồi trong năm 2013. Do đó, thị trường BĐS sẽ vẫn còn khó khăn nên các DN BĐS phải tự cứu mình.

Theo ông Nguyễn Văn Đực, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM, để tồn tại, DN phải chấp nhận lỗ, giảm giá bán, bán dự án giá thấp, giải quyết triệt để hàng tồn kho hàng trăm ngàn căn hộ, đây là “cục máu đông” của BĐS chứ không phải là niềm tin hay ngân hàng không cho vay. Các DN cũng phải cơ cấu lại sản phẩm, chấp nhận giảm mật độ xây dựng, giảm diện tích xây dựng, giảm tầng xây dựng, tiết kiệm tối đa chi phí xây dựng. Qua đó nhằm giảm giá bán của toàn căn hộ xuống mức tối đa, đáp ứng nhu cầu của đông đảo người dân. “Để tạo tính thanh khoản cho thị trường, giúp DN quay vòng vốn nhanh, DN BĐS nên tham gia chương trình NƠXH theo phương thức thương mại” - ông Nguyễn Văn Đực nói.

Thực tế các căn hộ 30m² với giá bán 90 - 120 triệu đồng/căn ở Bình Dương của Becamex Bình Dương đã rất thu hút người mua. Trong đợt 1, Bình Dương đầu tư khoảng 5.000 căn trên tổng số 64.700 căn toàn dự án. Trong đó, gần 90% là căn 30m², còn lại là 60m². Các lô chung cư tại đây chỉ cao 5 tầng, gồm các căn hộ 30m² (20m² + 10m² lửng) nên chiếm đất xây dựng ít, tăng số tầng mà không vi phạm quy định về NƠXH không quá 5 tầng. Lấy danh nghĩa NƠXH nhưng bán rộng rãi cho mọi người, có thể xem đây là NƠXH theo phương thức thương mại.

Hiện Bộ Xây dựng đã đề xuất Thủ tướng cho phép xây căn hộ 25m² và đang chờ phản hồi. Ông Nguyễn Văn Đực cho rằng, trong khi chờ đợi quyết định căn hộ 25m² thì cách Nhà nước cứu DN hiệu quả nhất là bỏ tỷ lệ căn hộ A, B, C trong tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 323:2004, cho phép DN thực hiện căn hộ A và B theo nhu cầu của đông đảo người dân và thị trường. Đồng thời cần phát động chương trình NƠXH theo phương thức thương mại với các căn hộ có diện tích 30m²/2 người (hay còn gọi là nhà bình dân).

Tại Hà Nội và TPHCM, có thể xây chung cư trên 15 tầng, giá bán 10 - 14 triệu đồng/m². Nên căn hộ nhỏ có giá bán dưới 400 triệu đồng, còn chung cư 5 tầng giá bán là 6 - 10 triệu đồng/m², tương đương 200 - 300 triệu đồng/căn. Đây là phân khúc có khả năng thanh khoản cao nhất và được mong đợi nhất. Và chắc chắn, nhiều DN có đất sẽ tham gia”.

Ưu tiên nhà ở xã hội

Tại lễ ký kết chương trình phối hợp hành động triển khai thực hiện chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 giữa Bộ Xây dựng và UBND TPHCM trong tháng 10 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng khẳng định ưu tiên chương trình nhà ở trong những năm tới là NƠXH. Theo đó, trong giai đoạn năm 2012 - 2015, TPHCM phấn đấu xây dựng tối thiểu khoảng 2.700.000m² sàn NƠXH (mỗi năm khoảng 675.000m² sàn). Trong trường hợp điều kiện kinh tế - xã hội phát triển thuận lợi, các chỉ tiêu trên sẽ được điều chỉnh tăng thêm nhằm phấn đấu đạt mục tiêu xây dựng mỗi năm đạt 1.000.000m² sàn NƠXH trên địa bàn TP.

Theo Chương trình phối hợp hành động này, TP sẽ rà soát, bố trí, chuyển đổi mục đích các dự án nhà ở thương mại chậm tiến độ để phát triển thành NƠXH và công bố công khai danh mục các dự án để kêu gọi đầu tư.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết chỉ trong vòng 10 năm, từ 1999 đến 2009, cả nước đã phát triển được tổng lượng nhà ở tương đương với tổng lượng nhà ở phát triển từ 1999 trở về trước. Tuy nhiên, việc phân phối nhà ở chưa phù hợp, có người có nhiều nhà ở, trong lúc nhiều người dân không có nhà ở, sống trong hoàn cảnh khó khăn, chất lượng nhà thấp. Nhà diện tích vừa, nhỏ, giá rẻ phù hợp với đại đa số người dân còn thiếu.

Để kích cầu, tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội của Quốc hội mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép miễn, giảm thuế VAT cho các gia đình cá nhân mua NƠXH và mua nhà thương mại để ở lần đầu. DN đầu tư NƠXH được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập DN ở mức cao nhất.

Việc đầu tư NƠXH được chia thành 3 loại gồm: nhà ở do nhà nước đầu tư 100%; nhà do DN đầu tư có sự hỗ trợ của nhà nước; nhà do người dân đầu tư. Theo đó, nhóm NƠXH do nhà nước đầu tư 100% sẽ dành cho đối tượng sinh viên, cán bộ công chức thuê (không bán). Còn nhà do DN và người dân đầu tư thì nhà nước sẽ hỗ trợ tiền sử dụng đất, tín dụng, lãi suất, giảm thuế, hỗ trợ cho người mua nhà. Hiện Bộ Xây dựng đang soạn thảo Nghị định về các điều kiện hỗ trợ này và sẽ sớm trình Chính phủ ban hành.

Nhung Nguyễn