Như thông tin chúng tôi đã đưa trước đây, bên cạnh nghiên cứu của Bộ GTVT, Tổ chức hợp tác quốc tế Nhật Bản (Jica) cũng thuê tư vấn nghiên cứu hỗ trợ việc nâng cao hiệu quả hoạt động của cụm cảng biển số 5.
Theo đó, tư vấn của Jica đề nghị, trong ngắn hạn, có thể xây cảng cạn nối TPHCM với khu cảng Cái Mép - Thị Vải nhằm nâng khả năng thu hút hàng của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải. Một giải pháp ngắn hạn khác, có thể dùng sà lan vận chuyển hàng hóa từ TPHCM tới Cái Mép - Thị Vải. Trong dài hạn, nên tập trung đầu tư kết nối giao thông đường bộ (một cách hiệu quả hơn hiện nay) giữa TPHCM, các tỉnh miền Đông Nam bộ với khu cảng Cái Mép - Thị Vải; ngừng các dự án xây dựng cảng ở TPHCM. Một số giải pháp khác mang tính “dài hơi” nhưng phải tập trung triển khai ngay, đó là thu hút đầu tư phát triển công nghiệp tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, nơi có cụm cảng Cái Mép - Thị Vải và lập “chính quyền cảng” để tập trung, thống nhất quản lý hoạt động cảng biển.
Tự thân khu cảng Cái Mép - Thị Vải cũng phải có những bước chuyển năng động hơn. Trước mắt, các cảng tại đây phải tăng cường hợp tác với các hãng tàu, có chính sách hợp lý để tăng chuyến, giảm phí hàng hải. Hoàn thiện hệ thống đường giao thông liên cảng; phát triển trung tâm logistics và kết nối các cầu cảng để thu hút nhu cầu trung chuyển. Xây dựng thêm các cảng cạn ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long để thu hút nguồn hàng về Cái Mép - Thị Vải, thậm chí nên có chính sách hỗ trợ chi phí vận chuyển bằng xà lan cho khách hàng chuyên chở hàng tới cảng. Bà Rịa - Vũng Tàu nên phát triển các khu dân cư và khu giải trí để thu hút lao động làm việc trong các cảng và các khu công nghiệp - khu chế xuất. Tư vấn của Jica cũng đề nghị, Việt Nam nên cân nhắc và đặt các giới hạn lên cụm cảng ở TPHCM, giữ nguyên công suất hiện hữu của khu cảng Hiệp Phước. Việc lập “chính quyền cảng” sẽ phải xem xét đến việc phân chia chức năng các cảng.
Tư vấn của Jica nhận định, nếu không có bước cải tiến đáng kể, hoạt động của cụm cảng biển số 5 sẽ không còn hiệu quả vào năm 2015 vì cả ở TPHCM và Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang xảy ra hiện tượng… thừa cảng.
TÂM ĐỨC