Phập phồng mùa tôm chính vụ

Mùa tôm mới ở Trà Vinh đang vào vụ, nhưng đã có hơn 2.500ha tôm chết khiến người nuôi âu lo trong việc chọn loại tôm nuôi phù hợp. Nuôi tôm thẻ chân trắng hay nuôi tôm sú trong điều kiện thời tiết, dịch bệnh tràn lan không chỉ là nỗi lo của nông dân mà ngành nông nghiệp cũng đang rối rắm…

• Tôm sú, tôm thẻ… đều chết!

Thời vụ nuôi tôm sú đã hơn 2 tháng, nhưng nông dân nuôi tôm ven biển Trà Vinh vẫn ngập ngừng trong chọn lựa giữa tôm thẻ chân trắng và tôm sú. Thạc sĩ Phạm Minh Truyền, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Trà Vinh, cho biết, trong tháng 4-2013, toàn tỉnh có thêm 570ha tôm bị thiệt hại với 105 triệu con tôm giống, từ 20 - 60 ngày tuổi chết. Tính từ đầu vụ đến nay, Trà Vinh có 255 triệu con tôm thả nuôi trên diện tích 2.350ha bị chết. Tôm chết do thả nuôi trước lịch thời vụ, môi trường, thời tiết không ổn định làm cho tôm bị đốm trắng và chết ngay trên diện rộng. Chuyện tôm nuôi chết ngay đầu vụ từ lâu được nông dân nuôi tôm “nói đùa” với nhau là chuyện thường ngày ở xã, vấn đề người nuôi bức xúc là mỗi khi xảy ra tôm chết thì các nhà quản lý thường đổ lỗi cho nông dân xé rào, thả nuôi trước lịch thời vụ hoặc đổ lỗi “do trời”.

Nếu trước đây 4 huyện ven biển là Cầu Ngang, Duyên Hải, Trà Cú, Châu Thành, chủ yếu nuôi tôm sú, thì từ dịch bệnh tôm sú năm 2012, gây thiệt hại hơn 1.500 tỷ đồng, ngành chức năng khuyến cáo nông dân chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng. Điều đáng quan tâm ở vụ tôm mới 2013 là trong 450ha nuôi tôm thẻ chân trắng có tới 110ha tôm bị chết, thiệt hại hơn 72 triệu con. Hiện tôm sú và tôm thẻ chân trắng đều bị chết đang là “rào cản” trong việc chuyển đổi đối tượng nuôi mới ở Trà Vinh. Ông Mai Chí Cường, ấp 5, xã Mỹ Long Nam, huyện Cầu Ngang lo lắng: “Vụ tôm sú 2011, toàn xã Mỹ Long Nam có đến 17 hộ nuôi tôm lãi từ 1 - 3 tỷ đồng và hàng trăm hộ lãi từ 200 - 900 triệu đồng. Nhưng vụ tôm năm 2012, tất cả đều “khóc” vì dịch bệnh hoành hành. Mùa tôm 2013 hiện nay, đa phần bà con ngán ngại không biết chọn nuôi tôm sú hay tôm thẻ, vì tôm nào cũng chết”. Nông dân lo ngại là có cơ sở, vì phần lớn diện tích nuôi tôm sú chính vụ 2012 bị nhiễm bệnh hoại tử gan tụy, nay có nên tiếp tục nuôi tôm sú hay chuyển sang nuôi tôm thẻ. Nếu nuôi tôm thẻ, đối tượng thủy sản mới thì việc chăm sóc, quản lý, quy trình nuôi ra sao? Ông Ngô Thanh Hùng, ở xã Long Vĩnh, huyện Duyên Hải, cho biết: “Năm 2012 từ diện tích gần 2ha nuôi tôm sú bị thiệt hại, tôi cải tạo lại nuôi tôm thẻ thu lợi nhuận hơn 400 triệu đồng. Đầu vụ 2013, cũng diện tích này tôi tiếp tục nuôi tôm thẻ bị lỗ 350 triệu đồng”. Tôm thẻ mới nuôi mà đã chết trên diện rộng, nếu phát triển ồ ạt thiếu quy hoạch hay nuôi xen cùng tôm sú thì việc phòng ngừa dịch bệnh ra sao khi người dân còn hạn chế về kiến thức…

• Nuôi thưa, rải vụ

Trước thực trạng môi trường, thời tiết, dịch bệnh đầu vụ diễn biến bất lợi, việc nông dân lùi thời vụ thả tôm giống và cẩn trọng trong chọn lựa quy trình nuôi, đối tượng nuôi… là phù hợp. Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II, khuyến cáo: “Tôm nuôi là đối tượng giúp nhiều người dân ven biển ĐBSCL thoát nghèo. Vì vậy, ngoài sự hỗ trợ của ngành nông nghiệp về kỹ thuật canh tác thì sự chủ động, tuân thủ các quy định về lịch xuống giống của bà con rất quan trọng, quyết định thành công cả vụ nuôi. Nên thả mật độ thưa, từ 10 - 15 con. Và nếu điều kiện môi trường quản lý tốt nên nuôi rải vụ…”.

Tại xã Mỹ Long Nam và Hiệp Mỹ Đông (huyện Cầu Ngang), những vùng trọng điểm nuôi tôm của Trà Vinh, vụ nuôi năm 2013 có 30% - 40% số hộ nuôi tôm sú chuyển sang tôm thẻ. Việc chuyển sang nuôi tôm thẻ đại trà như hiện nay gặp một số khó khăn, nhất là vốn đầu tư tôm thẻ cao hơn tôm sú. Ông Dương Văn Đởm, Quyền Trưởng phòng NN-PTNT huyện Cầu Ngang cho rằng, năm 2013 huyện có kế hoạch nuôi thủy sản 4.980ha; trong đó nuôi tôm sú 3.705ha, tôm thẻ 2.000 ha. Điều lo ngại hiện nay, tôm thẻ là đối tượng nuôi mới, nguồn tôm giống phụ thuộc ngoài tỉnh, chất lượng con giống khó quản lý; đa phần các hộ nuôi tôm ở vùng ngập mặn ven biển Trà Vinh không nắm vững quy trình, kỹ thuật nuôi… Ngoài các loại bệnh thường gặp thì tôm thẻ còn bị hội chứng Taura, đây là loại bệnh nguy hiểm có khả năng lây sang tôm sú và các loài tôm bản địa khác. Trước những bất lợi môi trường, thời tiết, dịch bệnh trên tôm… UBND tỉnh Trà Vinh khuyến cáo nông dân tích cực tham gia mua bảo hiểm tôm. Tỉnh xuất ngân sách khoảng 138 tỷ đồng hỗ trợ 15.400 hộ nuôi tôm sú công nghiệp và bán công nghiệp với diện tích gần 15.000ha. Đây là lần đầu tiên, Trà Vinh thực hiện chương trình hỗ trợ nông dân nuôi tôm mua bảo hiểm nhằm chia sẻ khó khăn cho người nuôi trước tác động của biến đổi khí hậu, điều kiện môi trường ngày một bất lợi, dịch bệnh tôm tràn lan. 

ĐÌNH CẢNH - THẾ NHÂN