Dù giá điện ở Việt Nam được cho là thấp hơn so với giá thành nhưng trước những thông tin về việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang đề xuất tăng giá điện, dư luận vẫn băn khoăn về tính minh bạch, hiệu quả hoạt động của EVN, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp, đời sống người dân đang đối mặt với nhiều khó khăn. Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết, việc tăng giá điện sẽ phải xem xét để hài hòa các lợi ích chung.
- Phóng viên: Nhiều người đồng tình việc giá điện ở Việt Nam vẫn còn thấp nhưng băn khoăn về sự minh bạch của ngành này khiến nhiều ý kiến không đồng tình việc tăng giá. Quan điểm của Phó Thủ tướng ra sao?
Phó Thủ tướng VŨ VĂN NINH: Tăng giá điện là chủ trương nhất quán, vấn đề là chọn thời điểm làm sao cho hài hòa và để thu hút được nguồn vốn đầu tư vào ngành này, vừa hài hòa lợi ích chung giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Hiện nay chúng ta đang thiếu điện và đang thiếu nguồn để đầu tư. Giá điện thấp thì nhà đầu tư không tha thiết bởi đầu tư sẽ lỗ. Đó không chỉ là vấn đề của riêng ngành điện mà cả các lĩnh vực khác như giao thông nếu vấn đề thu hồi vốn không giải quyết được. Thu 10.000 đồng trên 700km làm đường trong khi phải bỏ ra số tiền lớn thì ai sẽ đầu tư. Nếu giải quyết được vấn đề trên thì sẽ giải quyết được vấn đề huy động nguồn lực để đầu tư.
Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu phải có sự minh bạch và phải công bố đầy đủ.
- Trước đây, khi tăng giá điện, Bộ Tài chính cho rằng để tăng đủ giá điện thì phải tăng tới 62% nhưng Chính phủ chỉ cho phép tăng trên 15%. Nhiều người băn khoăn về lộ trình bởi họ lo ngại giá điện sẽ tăng liên tục?
Trước đây giá điện chưa tăng hết chính vì chúng ta tính một lộ trình bởi nếu tăng hết cỡ thì khó. Quy định cho phép doanh nghiệp 3 tháng tăng giá một lần là lộ trình hướng đến lâu dài. Từ khi tăng giá lần đầu trong năm nay (1-3) có phải cứ 3 tháng là tăng giá đâu dù giá cả nguyên vật liệu biến động rất nhiều. Tăng giá hay không phải tùy theo bối cảnh tình hình, điều hành sao cho linh hoạt. Đó chính là những ưu tiên cho kiềm chế lạm phát và giải quyết những khó khăn cho sản xuất, đời sống.
- Liệu rằng từ nay đến cuối năm có điều chỉnh giá điện không, thưa Phó Thủ tướng?
Điều đó phải tính toán nên chưa thể trả lời ngay được. Chính phủ sẽ phải bàn. Nhìn chung việc tăng giá có lộ trình là quan điểm nhất quán với mục đích dần dần từng bước đưa giá điện theo thị trường. Tình hình chung trong nước và quốc tế cũng buộc chúng ta phải xem xét lộ trình mới. Nếu thuận lợi thì đi ngắn, không thuận lợi, khó khăn phải đi dài. Hay nói cách khác, cách điều hành sẽ phải thích ứng với tình hình thực tiễn.
- Nhưng thưa Phó Thủ tướng, dư luận băn khoăn việc EVN đầu tư ra ngoài ngành lỗ nên khi đề xuất tăng giá gây nên những bức xúc?
Thủ tướng đã báo cáo trước Quốc hội là doanh nghiệp sẽ phải rút vốn đầu tư ngoài ngành để tập trung cho những ngành sản xuất chính và sắp tới đây sẽ sửa cơ chế về đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo hướng thắt chặt hơn. Từ năm 2009 đến nay, Chính phủ hầu như không phê duyệt cho các tập đoàn đầu tư thêm ra ngoài ngành. Giai đoạn này yêu cầu các tập đoàn phải rút vốn. Thời điểm trước đây khi đầu tư ra ngoài doanh nghiệp cũng có lý do như tận dụng lợi thế nhất định của doanh nghiệp nhưng đến nay thấy rằng những điều đó thật sự không cần thiết.
- EVN đang nợ PVN đến 10.000 tỷ đồng trong khi EVN chưa được tăng giá bán điện. Vậy Chính phủ có phương án xử lý vấn đề này ra sao, thưa Phó Thủ tướng?
Sẽ phải xử lý dần. Tôi cũng nhấn mạnh sẽ không có chuyện tăng giá để bù đắp cho lỗ đầu tư ra ngoài ngành.
Hà My
