Tiến sĩ Catalin Cirstoveanu là trưởng khoa tim tại Viện Nhi Marie Curie ở thủ đô Bucharest, Romania. Trong 1 năm rưỡi từ khi được thành lập đến nay, khoa của ông Cirstoveanu chưa điều trị cho một bệnh nhi nào. Tại sao ư? Bởi các nhân viên dưới quyền ông chỉ làm việc khi họ có phong bì!
Có tiền lót tay mới khám bệnh đã phổ biến tại các bệnh viện ở Romania. Bộ trưởng Y tế Romania Ladislau Ritli phải thừa nhận rằng: “Tham nhũng đã ăn sâu vào hệ thống y tế và rất khó loại bỏ”. Theo một thống kê chính thức của Ngân hàng Thế giới (WB) năm 2005, số tiền hối lộ cho bác sĩ tại các bệnh viện ở Romania khoảng 750.000 EUR/ngày. Con số thực tế ít ai nắm rõ.
Đa số các bệnh viện ở Romania đã tồn tại một quy định bất thành văn và các bệnh nhân buộc phải tuân theo. Phẫu thuật chỉ được thực hiện khi có phong bì lót tay. Theo đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ nhận hàng trăm EUR tùy thuộc vào ca mổ. Nhân viên gây mê được nhận khoản lót tay bằng 1/3 số tiền của bác sĩ phẫu thuật, còn y tá nhận được chút đỉnh khi phát thuốc, truyền dịch hoặc xếp lịch gặp bác sĩ cho bệnh nhân… Trong khi đó, muốn có trong tay giấy xác nhận để ra nước ngoài phẫu thuật, người bệnh sẽ phải chi hàng trăm EUR, thậm chí hàng ngàn EUR nếu “gõ sai cửa”. Đây cũng chính là một trong các nguyên nhân dẫn đến việc tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh của Romania (1/100 bé) cao hơn gấp 2 lần so với tỷ lệ trung bình tại Liên minh châu Âu. Làn sóng bất bình trước thực trạng mà nhiều người dân Romania gọi là “tội ác” ngày một gia tăng.
Rất nhiều bác sĩ tại Romania cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiêu cực trong y tế gia tăng là do đồng lương ít ỏi. Đầu tư cho y tế tại Romania chỉ chiếm 4% GDP, bằng 1/2 số tiền dành cho y tế ở các nước Tây Âu khác. Theo thống kê của Đại học Y Romania, năm 2011, khoảng 2.800 bác sĩ của nước này, vì nhiều lý do như lương thấp, bất bình với tham nhũng trong y tế, điều kiện làm việc không đảm bảo, đã bỏ sang các nước Tây Âu tìm việc.
Tuy nhiên, không phải thầy thuốc nào cũng vì đồng tiền mà đánh mất y đức. TS Cirstoveanu là một ví dụ. Ông không chấp nhận việc cấp dưới nhận tiền lót tay từ bệnh nhân. Khi không một ai ủng hộ cách làm của mình, TS Cirstoveanu đã tự thân tìm cách để cứu sống những trẻ sơ sinh vô tội. Bệnh nhi Catalin, 13 ngày tuổi, là một trường hợp như thế. Catalin cần được phẫu thuật tim khẩn cấp. Không thể thực hiện ca mổ ở trong nước, TS Cirstoveanu đã đặt bé Catalin vào một chiếc túi nhỏ được trang bị các dụng cụ hô hấp cần thiết và bay sang Italia, nơi các bác sĩ sẵn sàng thực hiện ca mổ mà không đòi hỏi bất cứ một khoản lót tay nào. Ca phẫu thuật thành công, Catalin được cứu sống. Tuy nhiên, không phải bệnh nhi nào cũng may mắn như Catalin. 2 ngày sau ca phẫu thuật của Catalin, một bệnh nhi khác cũng được TS Cirstoveanu đưa sang Italia phẫu thuật nhưng đã tử vong khi trên đường đến nơi phẫu thuật.
Các thầy thuốc tương lai trước khi ra trường hành nghề luôn phải khắc cốt ghi tâm lời thề Hippocrates luôn hết lòng vì người bệnh. Tuy nhiên, không chỉ có Romania mà tại nhiều quốc gia trên thế giới, lương tâm của những người mặc áo blouse trắng đã bị vấy bẩn, chỉ biết chạy theo đồng tiền, đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích bệnh nhân.
ĐỖ VĂN
