Hỏi: Tôi và chồng tôi không thể sống hòa hợp nhau. Nay tôi muốn ly hôn nhưng chồng tôi không đồng ý. Tôi có thể nộp đơn xin đơn phương ly hôn được không? Vậy, tòa án sẽ giải quyết về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên liên quan đến con cái và tài sản ra sao? Nguyễn Thị Thu (quận 10)
Trả lời: Luật Hôn nhân và Gia đình ban hành ngày 9-6-2000 quy định: “...Khi nhận đơn xin ly hôn theo yêu cầu của một bên…, tòa án sẽ quyết định cho ly hôn sau khi hòa giải đoàn tụ không thành: không phân biệt một bên xin ly hôn hay cả hai cùng thuận tình xin ly hôn, căn cứ vào tính chất và mức độ của sự mâu thuẫn”. Trường hợp của bà, “nếu xét thấy tình trạng rạn nứt trầm trọng, tình cảm giữa 2 vợ chồng không thể hàn gắn được, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được… tòa án sẽ quyết định cho ly hôn” (Điều 89 LHNGĐ).
Về phân chia tài sản: “Việc chia tài sản khi ly hôn do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận thì yêu cầu tòa án giải quyết. Tài sản riêng của bên nào thì thuộc quyền sở hữu của bên đó” (Điều 95 khoản 1 LHNGĐ).
Đối với tài sản chung, nếu các bên không tự thỏa thuận phân chia được, tòa án sẽ phân chia dựa trên nguyên tắc chia đôi nhưng có xem xét tình hình tài sản, tình trạng cụ thể của gia đình và sự đóng góp công sức của mỗi bên vào khối tài sản chung trên cơ sở bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để nuôi con.
Việc thanh toán nghĩa vụ chung về tài sản của vợ, chồng (nợ…) do vợ chồng thỏa thuận giải quyết, nếu vợ chồng không thỏa thuận được tòa án sẽ giải quyết (Điều 95 LHNGĐ).
Về vấn đề nuôi con, cấp dưỡng nuôi con: “Vợ chồng tự thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; nhưng nếu không thỏa thuận được thì tòa án sẽ quyết định ai là người nuôi dưỡng căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của đứa trẻ. Về nguyên tắc, nếu trẻ dưới 3 tuổi thì giao cho người mẹ trực tiếp nuôi dưỡng, nếu các bên không có thỏa thuận khác; nếu trẻ từ đủ 9 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của trẻ.
Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con” (Điều 92 khoản 1, khoản 2 LHNGĐ). “Tòa án có thể quyết định thay đổi người trực tiếp nuôi con theo yêu cầu của một bên hoặc cả hai bên sau khi ly hôn nếu người trực tiếp nuôi con không bảo đảm quyền lợi của trẻ và căn cứ vào nguyện vọng của đứa con nếu con từ đủ 9 tuổi trở lên” (Điều 93 LHNGĐ).
Ngoài ra, “một bên còn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho bên kia nếu người này thực sự có hoàn cảnh khó khăn, túng thiếu có yêu cầu cấp dưỡng thì bên được yêu cầu có nghĩa vụ cấp dưỡng tùy khả năng của mình” (Điều 60 LHNGĐ).
Luật sư PHẠM THỊ KIM HOANH
